Joost mag het weten

Je zult maar zo’n joekel van een windmolen achter je huis krijgen. Zo’n irritant zoemend en landschap ontsierend apparaat, bijna net zo hoog als de Eiffeltoren. Geluidsoverlast, slagschaduw, gezondheidsrisico’s. Het spookt allemaal door je hoofd. Dus kom je in verzet. En wat bereik je dan? Bar weinig. Als je een schutting bouwt die twintig centimeter te hoog is, grijpt de gemeente in en moet je het zaakje misschien wel afbreken. Als de katten van je buurman in je voortuin pissen, kun je televisie-rechter mr. Frank Visser inschakelen.

Als je een windmolen voor af achter je snufferd krijgt, heb je gewoon pech gehad. De overheid baseert de bouw van zo’n ding niet op draagvlak bij de omwonenden, maar op “wettelijke kaders”, waar een simpele ziel niks van snapt. Op dikke milieurapportages met abstracte kreten als “35 terrawattuur” en “49% CO2-reductie”. Nou, ga daar maar eens tegen knokken. Het is letterlijk vechten tegen windmolens. In Culemborg pikken ze het niet.

Het televisieprogramma Opstandelingen bracht dat vorige week treffend in beeld. De actiegroep Tegenwind voelt zich voor de gek gehouden.

Eerst koopt de Japanse energiegigant Eneco stiekem grond voor de molens. Een halve ton voor elke grondeigenaar. Kassa en een fors bedrag aan subsidie voor Eneco. Als de buit binnen is, worden de plannen pas openbaar gemaakt. Dan wordt de hele zaak bij het lokale bestuur over de schutting gekieperd. Dat moet het dan maar “transparant” uitzoeken. 

De gemeenteraden, zoals die van Buren, sputteren tegen, maar het zal ze niet helpen. In Culemborg zit klimaatwethouder Joost Reus ermee in zijn maag. Hij moet de vooraf bekokstoofde plannen van Eneco toelichten in zaaltjes vol tegenstanders. Lekker klusje.

Joost tobt ermee, zo liet Opstandelingen ons zien. Als wethoudertje van het Lekstadje ben je geen partij voor de met geld strooiende energiegiganten Mitsubishi en Chubu, de Japanse eigenaren van Eneco, die ook handelen in auto’s en wapens. Wat kun je doen? De molens een beetje verschuiven, wat inkorten of de omwonenden namens de Japanners wat geld beloven.

Daar houdt het wel zo’n beetje mee op. Ja, Joost, dacht ik, dat is andere koek dan de Avri. Als voorzitter van het vuilophaalbedrijf heb je geen last van tegenwind. 

Welnee, daar zit je in een zaaltje met alleen maar met de wind meewaaiende wethouders om je heen. Wethouders die als Avri-bestuurders geen verantwoording hoeven af te leggen aan de inwoners. 

Met zo’n actiegroep als Tegenwind ligt dat wel even anders. Joost deed voor de camera nog wel een dappere poging om bij de actievoerders Hennie van de Boogaart en Martin van Weelden een beetje begrip te kweken. Hij ging bij ze op bezoek en bracht een doos met “iets lekkers” mee. 

Het zullen wel taartjes geweest zijn. Het hielp niet. Hennie en Martin lieten ze ingepakt op tafel staan, aan de televisiebeelden te zien. 

Of ze het lekkers nog naar binnen gewerkt hebben weet ik niet. Al die windmolen-ellende. Misschien hebben ze hun buik er al helemaal van vol.

Jan Beijer

(reageren: jbeijer@upcmail.nl)

Spot op de Betuwe