Dodenherdenking Wadenoijen sfeervol en actueler dan ooit

WADENOIJEN • In de verte loeit een koe en zingt een merel zijn lied, maar op de begraafplaats bij de kerk van de Protestantse Gemeente Tiel-Wadenoijen is het op deze 4 mei stil. Toch zijn er tientallen mensen, verzameld rond de grafstenen van in de Tweede Wereldoorlog omgekomen vliegers. Eindelijk mag het weer, samen herdenken. En bij velen zullen de gedachten ook uitgaan naar de slachtoffers van de oorlog in Oekraïne.

Een uurtje eerder werd verzameld bij Chinees restaurant De Lelie, om vervolgens in de bleke avondzon gezamenlijk over de Lingedijk naar de herdenkingsplek te lopen. Zodra de stille tocht zich in beweging zet, luiden de klokken van de kerk, waar de bloemstukken voor de ceremonie klaarstaan. Net als het vocale kwartet Back on Track, dat even later - als de stoet in de kerk is aangekomen - ‘Yesterday’ inzet. En zodra de deelnemers aan de stille tocht in de kerk een plekje hebben gevonden, zijn er enkele sprekers.

Namen worden genoemd
Pascal van Meerten, de voorzitter van de plaatselijke Oranjevereniging, spreekt een welkomstwoord, Klaas van der Weerd legt het 2022-thema ‘Vrijheid in verbondenheid’ uit en er wordt een gedicht voorgelezen: ‘Vrijheid’. En natuurlijk worden de namen van de oorlogsslachtoffers van Wadenoijen genoemd, evenals die van de vliegers die naast de kerk begraven zijn: Hendrik van Haaften, Willem Hendrik van Lith, Hendrik Mathijs van Gameren, Wallace (Wally) Arthur Dawe, David George Hobbs, Alfred (Alf) Sandow, Francis Eric Towsend, Harold Wood, William Charles Yetton, Peter John Rose, Frank Hardman en Adrianus Johannes van de Kop.

Voor elk een kaars
Voor elk van hen wordt een kaars aangestoken, door een kind. De laatste kaars die wordt aangestoken is voor slachtoffers, niet bij name genoemd. Wethouder Frank Groen spreekt namens de gemeente Tiel. Tijdens het door Back on Track gezongen lied ‘Irish Blessing’ verlaten de deelnemers aan de dodenherdenking de kerk. Bij de uitgang kunnen zij een witte roos meenemen om op de graven te leggen. Ook kunnen bloemen worden gelegd op de herdenkingsplaat van Adrianus Johannes van de Kop, die niet in de Tweede Wereldoorlog omkwam, maar - tijdens de politionele acties - op 10 februari 1949 in Lau Balang op Sumatra.

Taptoe-signaal
De deelnemers aan de herdenking lopen om de kerk heen naar de graven. En geruime tijd voor trompettist Dick Hotman het Taptoe-signaal blaast ten teken dat de twee minuten stilte ingaan, ís het al stil. Muisstil. Na hét herdenkingsmoment klinkt het Wilhelmus over de begraafplaats en niet veel later legt wethouder Frank Groen, samen met zijn echtgenote, als eerste bloemen op de graven van de omgekomen mannen die voor onze vrijheid vlogen en vochten. Bloemen worden ook neergelegd door de voorzitter van Oranjevereniging Wadenoijen, door de Protestantse Gemeente en door een aantal aanwezigen.

Ontmoeting
Na afloop van de plechtigheid, een traditie die door corona enkele jaren niet kon plaatsvinden, maar die plots actueler is dan ooit, is er in het activiteitengebouw gelegenheid voor ontmoeting.