Eeuwfeest voor Bethelkerk in Werkendam

WERKENDAM • Vanaf de Reformatie via dominee Johannes Groenewegen naar de 100-jarige Bethelkerk als gereformeerde gemeente. Het boek 'Bethel in Werkendam' beschrijft een vijf eeuwen lange tijdreis door kerkelijk Werkendam.

Voor wie zich verdiept heeft in de protestantse kerkgeschiedenis hebben de termen 'Reformatie', 'Afscheiding en 'Doleantie' geen geheimen. Dat geldt uiteraard ook voor de auteurs A.E. Brijder en H.M. Lobbezoo van het boek 'Bethel in Werkendam'.

Vier jaar geleden werden ze door toenmalig predikant M. Karens al gewezen op het 100-jarig bestaan van de Bethelkerk en werd een commissie gevormd voor het eeuwfeest. "Maar onze kerk is al ouder en ontstond tijdens de Doleantie in 1887, toen kerkgangers de hervormde kerk verlieten. Samen stichtten zij de gereformeerde kerk B", zo vertelt H. Lobbezoo, één van de twee auteurs van het boek. Tijdens de Afscheiding van 1834 ontstond in Werkendam al eerder een gereformeerde kerk A.

"Deze kerken hadden ieder hun eigen predikanten, maar werkten wel samen. Het kwam echter niet tot fusie. Nadat onze kerk in 1916 vacant werd, is in 1920 geprobeerd aan te sluiten bij de christelijk gereformeerde kerk. Toen dat om praktische redenen toch niet lukte, heeft de gemeente zich aangesloten bij het verband van de gereformeerde gemeenten."

Langere tijd vacant
Opmerkelijk was dat snel na de aansluiting bij dat kerkverband in 1920 een nieuwe predikant naar Werkendam kwam, ds. G. .van Reenen. "Daarin zien wij de zorg van de Heer, door gebedsverhoring kwam er telkens weer een predikant. We zijn soms langere tijd vacant geweest. Eén keer veertien jaar en zelfs een keer achttien jaar. Maar sinds de komst van ds. Chr. van Dam in 1947 is de kerk alleen maar gegroeid."

De eerste eigen kerk werd in 1891 gebouwd aan de Hoogstraat en werd in de volksmond de 'Beneje kerk' genoemd. In de jaren tachtig werd de kerk te klein voor de groeiende gemeente en verhuisde ze naar de Sigmondstraat. Daar kreeg de nieuwe kerk in 1989 haar naam als 'Bethelkerk', hetgeen 'huis Gods' betekent. Maar ook de Bethelkerk bleek na een aantal jaren te klein, zodat deze in 2003 uitgebreid werd.

Zeer kinderrijke gemeente
Thans telt de gemeente 1800 leden en daarmee is ze één van de grootste kerken in Altena. "We zijn een zeer kinderrijke gemeente met 220 kinderen op de zondagsschool en veertien groepen voor de catechese", zo memoreert auteur H. Lobbezoo.

Hij schreef het deel vanaf 1920 en spitte daarvoor alle notulen van de voorbije jaren door, maar hield ook interviews met oudere gemeenteleden. De twee auteurs hebben zich grondig verdiept in de Werkendamse kerkgeschiedenis, niet alleen van hun eigen 100-jarige gemeente.

Johannes Groenewegen
Zo schreef A. Brijder over de periode vanaf de Reformatie van 1517. Zo wordt in het boek ook uitgebreid aandacht besteed aan ds. Johannes Groenewegen, die in de achttiende eeuw 25 jaar predikant was in Werkendam. De reformatorische school in het dorp draagt zijn naam.

"Dat was een belangrijke periode voor de kerkgeschiedenis van ons dorp, wij voelen nog altijd verwantschap met ds. Groenewegen door zijn schrift getrouwe en bevindelijke prediking. Dat is nog altijd het kenmerk van onze gemeente. Van hem zijn veertien preken bewaard gebleven, die nog altijd gekoesterd worden. Hij was ook literair onderlegd en schreef de 'Lofzangen Israël', kerkelijke liederen die in de huizen in Werkendam in die tijd werden gezongen. Zijn dichtregels worden nog regelmatig aangehaald."

Het boek 'Bethel in Werkendam' telt 644 pagina's en vele foto's en illustraties. Het boek telt vijf delen; achtereenvolgens wordt beschreven de tijd van 1500-1887; de gereformeerde kerk B van 1887-1920; de periode 1920-2020; het verenigingsleven en de orgelgeschiedenis. Huidig predikant H.J. Agteresch schreef het voorwoord.

Het boek wordt 12 februari tijdens een herdenkingsbijeenkomst in de Bethelkerk gepresenteerd ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan als gereformeerde gemeente. Op 9 februari is er een dankdienst. Het boek kost 25 euro en is na 12 februari te bestellen via scriba J. de Ron: jaderon@kliksafe.nl.

Hannie Visser-Kieboom