Nog dagelijks strijd op Zaltbommelse stadswallen

ZALTBOMMEL • Strijd op de Zaltbommelse historische verdedigingswallen is er nog elke dag. Of liever gezegd: elke nacht. Die tussen vleermuizen en insecten. Op voorhand en zonder uitzondering gewonnen door de vleermuizen. Die verplaatsen zich rond elke zonsondergang van de binnenstad naar het park om daar elke nacht bijna de helft van hun gewicht te eten aan insecten. 

Het stadspark is van iedereen, ook van de vleermuizen. Vier of vijf soorten van klein tot behoorlijk groot, scheren elke nacht over de toppen van de oude bomen. Met hun ongeëvenaard detectiesysteem weten ze vliegende insecten tot op de millimeter te lokaliseren en aan hun menu toe te voegen. Een fascinerend fenomeen. Elke avond en elke nacht.

Excursie
Ecologen van Blom Ecologie uit Waardenburg verzorgden op de langste dag van het jaar een excursie door het park. Ongeveer veertig belangstellenden verdeelden zich tegen de avondschemering in vier groepjes om onder leiding van een ecoloog de vleermuizen en hun gedrag te spotten.

Zuinig
Naar schatting zijn het ongeveer honderd vleermuizen die zich dagelijks te goed doen aan de ruim aanwezige insecten rond de boomtoppen en waterpartijen in het Zaltbommelse stadspark. En volgens de Waardenburgse ecologen moeten we zuinig zijn op de beestjes en hun verhouding met het park; ze eten grote hoeveelheden insecten die wij – mensen – als lastig en vervelend ervaren.

Niet in je haar
De ecologen maken van de gelegenheid gebruik om ook wat fabeltjes uit de wereld te helpen. Vleermuizen gaan niet in je haar zitten en grijpen zich niet op de meest onverwachte momenten aan je vast. Al lijkt het misschien af en toe wel zo. Door hun subtiele en razendsnel werkende sonarsysteem wijken ze soms pas op het laatste moment voor de mens. "Gewoon blijven staan en niet wegduiken", is het even eenvoudige als overzichtelijke advies van de ecologen.

Bat-detector
De begeleiders van de vier groepjes hebben een 'bat-detector' bij zich. Een kastje met de verhoudingen van een fors mobieltje. Het vangt voor de mens onhoorbare geluiden van de vleermuis op en vormt die vervolgens om tot een waarneembare frequentie. Het zijn soms bijzondere composities die uit de bat-detector voortkomen. Razendsnelle salvo's die nauwkeurig de positie van eens nietsvermoedend vliegje bepalen. Maar soms ook wegstervende tonen die duiden op een mislukte achtervolging.  

Geduld beloond
De deelnemers aan de vleermuizen frequentie vormen een gemêleerd gezelschap. Van jong tot oud, mannen, vrouwen. Allemaal geboeid door het nachtelijk schouwspel. Op de langste dag van het jaar treedt de donkerte pas tegen elf uur in de avond in. Het is even wachten op de schichtige voorstelling, maar er is beloning voor het geduld. Vleermuizen flitsen over de boomtoppen, de bat-detectors produceren voortdurend de opgewonden geluiden van achtervolgingen en veroveringen.

De deelnemers verlaten tevreden het park. Stuk voor stuk overtuigd van het nut en de charme van de vleermuizen. 

Vervolg op excursie
Het zal niet bij een eenmalige excursie blijven. De gemeente Zaltbommel heeft al concrete plannen om ook in het najaar deze wandelingen te organiseren. De excursies vormen een wezenlijk onderdeel van de opvatting van Zaltbommel dat het park van en voor de mensen is en dat goede en heldere voorlichting een rol van grote betekenis binnen dat idee inneemt.