Streekvertelsels: Teisterbant en de moordaanslag op een bisschop

Rob & Robbies Streekvertelsels

Duizend jaar geleden was Kerkdriel het kloppende hart van een machtig graafschap dat onder het koninkrijk Lotharingen resorteerde: Teisterbant. Het middeleeuwse huis Teisterbant aan de Teisterbantstraat zou daar nog aan herinneren. Zo wil althans de overlevering. Want uit historisch onderzoek bleek dat de naam Teisterbant pas in de negentiende eeuw aan het huis gegeven was nadat het vebasterd was uit de veldnaam 'Asterbant'. Meer weten we over het borstbeeld van bisschop Joannes Zwijsen (1794-1877) op het naar hem genoemde plein in Kerkdriel. Het bronzen beeld werd in 1927 geplaatst en is van de hand van de Wageningse beeldhouwer August Falise, bekend van het standbeeld van Jheronimus Bosch op de Bossche markt. De bisschop, geboren in Kerkdriel als zoon van een molenaar, is een opvallende figuur in de Nederlandse geschiedenis. Na de protestantisering in de zeventiende eeuw duurde het eeuwen voordat de rooms-katholieke hiërarchie was hersteld. In 1853 was het dan zover. Joannes Zwijsen werd aangewezen als aartsbisschop, en was daarmee bisschop van zowel Utrecht als 's-Hertogenbosch. Zwijsen was goed bevriend met koning Willem II, die veel affiniteit koesterde voor het katholieke zuiden. Voor calvinistische orangisten was dat onverteerbaar, voor homofobe complotdenkers koren op de molen. De verregaande amicale verstandhouding tussen koning en bisschop werd, om het zo te zeggen, niet door iedereen gewaardeerd. De schrik zat er goed in, toen in de nacht van 14 op 15 juli 1863 de bisschop in zijn landhuis in het Brabantse Haaren badend in het bloed naast zijn bed werd aangetroffen. Wat het motief was, is tot op heden onopgehelderd gebleven. Wel ontbrak er een geldbedrag van 6000 gulden. De bisschop overleefde de aanslag.

In Museum Catharijneconvent in Utrecht wordt de kogel, waarmee de bisschop beschoten werd, als een waar reliek bewaard.

Tekst: Robbie Dell'Aira

Illustraties: Rob Reis