College Vijfheerenlanden: ‘Nieuw gemeentehuis beste optie’

VIJFHEERENLANDEN. Als het aan B&W van Vijfheerenlanden ligt, bouwt de fusiegemeente een nieuw gemeentehuis. Dat voorstel legt het college binnenkort voor aan de gemeenteraad die de uiteindelijke beslissing neemt. 

“Een nieuw gebouw kost veel geld, het aanpassen van een oud gebouw kost nog meer”, zei burgemeester Sjors Fröhlich dinsdagmiddag tijdens het persgesprek. Het is nog niet bekend waar het nieuwe gebouw komt te staan.

Fröhlich was er – net als zijn voorganger waarnemend burgemeester Jan Pieter Lokker – al gauw achter dat het werken in de drie voormalige gemeentehuizen van Leerdam, Vianen en Zederik bepaald niet ideaal is. 

Toppunt van inefficiëntie
Drie locaties die ‘bemenst’ en verwarmd moeten worden, drie balies die volop in bedrijf zijn; het blijkt een onnodig kostbare zaak.

Daar komt bij dat op deze manier de ambtenaren verspreid zitten over drie gebouwen wat een hoop heen en weer rijden en dus tijdverlies tot gevolg heeft. 

“Het is het toppunt van inefficiëntie”, concludeert Fröhlich. “Heel belangrijk om die situatie zo snel mogelijk op te lossen.”

Verkiezingsstrijd
Vandaar dat de portefeuillehouder er alles aan heeft gedaan om het proces te versnellen. Bovendien wil Fröhlich een besluit nemen voor straks de verkiezingsstrijd losbrandt en het gemeentehuis een van de strijdpunten in de campagne wordt.

“Daar vind ik dit onderwerp minder geschikt voor”, zei Fröhlich die vaststelde dat het om een ‘beladen en gevoelig’ onderwerp gaat. “Eigenlijk zou het niet uit moeten maken waar zo’n gebouw staat, maar een gemeentehuis heeft een symbolische functie waar de inwoners emoties bij voelen.”

Kaders
Ondanks de (betrekkelijke) haast die geboden is, benadrukt Sjors Fröhlich dat het college zo zorgvuldig mogelijk te werk gaat. Ook al omdat de gemeenteraad B&W een aantal kaders heeft meegegeven.

“De dienstverlening naar de inwoners moet zo goed mogelijk zijn, daarnaast zijn de kosten belangrijk. Daarvoor hebben we gekeken naar de jaarlijkse exploitatielasten. Verder krijgt duurzaamheid een hoge prioriteit: we vinden het belangrijk dat het gebouw op en top duurzaam is.”

Bereikbaarheid
Daarnaast werd onder meer gekeken naar de mogelijkheid om ambtenaren en college in hetzelfde gebouw te huisvesten waar ook de raadsvergaderingen worden gehouden, spelen uitstraling en vooral de bereikbaarheid van de locatie een belangrijke rol en werd onderzocht of het mogelijk is de werkplekken van de ambtenaren op de gewenste manier in het gemeentehuis onder te brengen.

Bij het onderzoeken van alle scenario’s werd gekeken naar de drie bestaande gemeentehuizen, nieuwbouw en leegstaande gebouwen en kantoren in Vijfheerenlanden. Die laatste optie viel al gauw af. “Er is geen gebouw dat voldoet aan onze kaders.”

Werkplekken
De drie bestaande gemeentehuizen werden op twee manieren bekeken: met 260 werkplekken van negen vierkante meter en met 210 werkplekken van zeven vierkante meter. “Het proces werd gestart voor de coronacrisis. De afgelopen periode werd vooral thuisgewerkt.”

“Onderzoek heeft uitgewezen dat onze medewerkers ook straks vaker thuis zullen werken. Dat heeft gevolgen voor de piekbelasting van het gemeentehuis. We gaan nu uit van de tweede variant. Dat geeft ons meer armslag.” Bij het doorspitten van alle scenario’s werd ook gekeken naar de toekomstmogelijkheden van de gemeentehuizen die straks achtergelaten worden.

Architectenbureau Kraaijvanger bekeek voor het college al die scenario’s en rekende de kosten door. Daaruit bleek dat het nu 2,8 miljoen euro per jaar kost om de drie bestaande gemeentehuizen draaiende te houden. 

Aan die gebouwen wordt op dit moment geen groot onderhoud verricht, zodat op termijn daar een inhaalslag nodig is die jaarlijks 450.000 euro kost.

Eerste plaats
Uiteindelijk eindigden twee opties bijna tegelijk op de eerste plaats: het opknappen van het Leerdamse stadskantoor én de bouw van een gloednieuw gemeentehuis.

“Leerdam is net een fractie goedkoper dan nieuwbouw. Toch geeft het college voorkeur aan een nieuw gemeentehuis. Dan kunnen we het gebouw geheel inrichten naar onze eigen ideeën. Bovendien biedt dit een ideale gelegenheid om energieneutraal te bouwen.”

Nieuwbouw zorgt voor lagere jaarlasten dan de drie bestaande gemeentehuizen nu kosten. Dat verschil wordt nog groter als de toekomstige kosten voor groot onderhoud worden meegerekend. 

Waar het nieuwe gebouw komt te staan, is nog volstrekt onduidelijk. “We gaan eerst naar de raad. Die gaat erover. Als die akkoord gaat, kijken we naar de mogelijke locaties. Dat kan een stuk grond van onszelf zijn, maar ook een perceel van een ander dat aan alle eisen voldoet.”

Herbestemming
Ook de (eventuele) herbestemming van de drie bestaande gebouwen wordt gezien als een apart traject, al doet het college hiervoor wel suggesties. 

“Meerkerk is uitstekend geschikt voor woningbouw, een zorginstelling of een school. Ook in Leerdam is woningbouw een prima optie, terwijl het ook de locatie zou kunnen worden van het Glasmuseum.” 

Vanwege de historische betekenis van het gemeentehuis ligt de situatie in Vianen gecompliceerder. “De nieuwe kantoren kunnen door allerlei organisaties gebruikt worden of er kunnen winkels in. Het prachtige historische deel met die iconische gevel en die prachtige schilderijen binnen gaan we niet zomaar ‘verpatsen’. Daar zou een maatschappelijke of een culturele instelling in kunnen komen.”

Gemeenteraad aan zet
Het geld dat de verkoop van de drie bestaande gemeentehuizen oplevert, is bij de doorrekening van de scenario’s niet meegenomen. “We hebben daarvoor alleen gekeken naar de exploitatielasten.” 

Burgemeester Fröhlich heeft geen idee wanneer het nieuwe gemeentehuis in gebruik kan worden genomen. “We doen dit proces stap voor stap en dat bevalt goed. Nu is eerst de gemeenteraad aan zet.”

André Bijl