Doekle Terpstra: ‘Onderwijs en bedrijven is één woord, één wereld’

GORINCHEM • Er dreigt een tekort aan technisch opgeleide mensen. De schotten tussen onderwijs en bedrijven moeten daarom verdwijnen. Dat gaf Doekle Terpstra, van Techniek Nederland, onlangs mee aan bedrijvenkring Wetech.

Hij deed die oproep tijdens de ledenvergadering van Wetech. Deze stichting, waarbij zo’n 270 bedrijven uit de Alblasserwaard, de Vijfheerenlanden en het Land van Altena zijn aangesloten, is opleidingspartner van de technische vmbo-scholen Gilde Vakcollege Techniek in Gorinchem en het Willem van Oranje College in Wijk en Aalburg. Uniek in Nederland, zo benadrukte Doekle Terpstra. “Koester dat, wat jullie hier hebben is heel bijzonder. Die oproep doe ik ook aan de wethouders: koester je beroepsonderwijs, het is van ongelofelijk groot belang.”

De voorzitter van Techniek Nederland zei dat niet voor niets. Hij wees op de afbouw van het technisch beroepsonderwijs; vanuit de overheid, net zo goed vanuit de omgeving van de leerlingen. “Tot op de dag van vandaag ga je pas naar het vmbo als je de havo écht niet kunt halen. Hoe naïef zijn we geworden? Op universiteiten zien we een overschot aan studenten, van wie er veel helemaal niet geschikt zijn voor het wetenschappelijk onderwijs.”

Groot tekort
Dat staat in schril contrast met het grote tekort aan technische vakkrachten. “Er zijn nu al 100.000 openstaande vacatures. Een astronomisch hoog aantal en dat zal de komende jaren alleen maar toenemen. Zeker gezien de uitdagingen waar Nederland voor staat op het gebied van onder meer verduurzaming is dat verontrustend. Wie gaat de zonnepanelen installeren en de windmolens bouwen? Wie kan de elektrische auto’s straks onderhouden?”

Wat betreft Doekle Terpstra is er een grote inspanning nodig om leerlingen weer richting het technisch vmbo te leiden. Eén van de maatregelen is het ‘afknijpen’ van opleidingen in de financiële sector. “Er zijn voldoende richtingen die je toe leiden naar beroepen zonder toekomstperspectief. Dat is een verspilling van menselijk kapitaal.”

Niet meer in klaslokaal
Zeker zo belangrijk: de schotten tussen bedrijfsleven en onderwijs moeten verdwijnen. “Onderwijs en bedrijven is één woord, één wereld. Het gaat misschien wat ver, maar eigenlijk zouden leerlingen op het technisch vmbo helemaal niet meer in een klaslokaal moeten komen. De opleiding moet plaatsvinden op de werkvloer, zodat je meteen de nieuwste technieken aangeleerd krijgt. Bedrijven van hun kant dienen daarop in te spelen. Dat het soms moeite kost om een stageplek te vinden, moet echt verdwijnen. Zet de deuren wagenwijd open.” 

Beeldvorming speelt eveneens een rol. Terpstra stelde dat de kans op het vinden van een baan én heel goede arbeidsvoorwaarden als salaris in de techniek alleen maar toeneemt. “Ik heb al cijfers gezien dat je ook als starter meer verdient dan mensen met een havo- of vwo-diploma.”

Boek ‘Een perfecte start’
Tijdens de ledenvergadering kwam ook Jan van Wijgerden, directeur van Tredion ICT & Telecom uit Gorinchem, aan het woord. Hij presenteerde het boek ‘Een perfecte start’. “Zelf ben ik ooit begonnen op de LTS. Soms hoor ik wel eens: ‘Dan ben je toch nog goed terechtgekomen.’ Een opmerking die steeds meer begon te schuren. Daarom ben ik op zoek gegaan naar ondernemers die ook deze opleiding gevolgd hebben. Binnen de kortste keren had ik er twintig bij elkaar, die allemaal heel succesvol zijn. Hun verhalen heb ik samengebracht in ‘Een perfecte start’.” 

Om vervolgens een oproep te doen aan de aanwezige ondernemers het boek te verspreiden. “Er zijn er al duizend verkocht. Ik vraag jullie om allemaal ambassadeur te worden.” Ook was er aandacht voor de Techniekhavo, een voor Nederland unieke opleidingsrichting. Gilde Vakcollege Techniek werkt daarbij samen met vmbo Calvijn in Hardinxveld-Giessendam en Lyceum Oudehoven in Gorinchem. Rien de Smit: “Voorzie ons van projecten, waarmee onze leerlingen in de praktijk aan de slag kunnen gaan.” 

Twintig opleidingen
Voorspoedig lopen daarnaast de mbo-opleidingen die Gilde Vakcollege Techniek aanbiedt. Bij de start, enkele jaren geleden, schoven er 24 studenten aan, die een keuze konden maken uit twee opleidingen. Teamleider Menno Alberts: “Inmiddels zijn dat 162 studenten en hebben we een aanbod van twintig opleidingen. Als enige in Nederland bieden we in één school zo’n doorlopende leerlijn aan. Daar zijn we heel trots op.”

Dick Hoogendoorn, voorzitter van Wetech, stipte in zijn toespraak de 270 bedrijven aan die nu al lid zijn van de stichting. “Een mooi aantal, maar we willen dit jaar nog doorgroeien naar driehonderd bedrijven. We nodigen hen uit mee te werken aan het verkleinen van het tekort aan technische vakmensen en onze jeugd een mooie toekomst in de eigen regio aan te bieden.”