Vijftig vensters vertellen de geschiedenis van West Betuwe

WEST BETUWE • Op een historische plek, Fort Asperen, de plaats ook van één van de vensters werd donderdag de Canon van West Betuwe gepresenteerd. Een wens van de gemeente werd enthousiast en fanatiek opgepakt door een vijfkoppige Canoncommissie. 

In vijftig verhalen worden we meegenomen in de geschiedenis van West Betuwe, niet de gemeente maar het gebied.

Zoektocht naar gemeenschappelijke identiteit

“We schrijven vandaag zelf geschiedenis”, zegt wethouder Van Stappershoef. Hij was degene die opperde dat een gezamenlijke geschiedenis een hele goede manier kon zijn om de nog jonge gemeente te versterken in de zoektocht naar verbinding en gemeenschappelijke identiteit. Van Stappershoef had het idee, de inwoners konden samen aan de slag. Precies zoals de wethouder het graag ziet. “Onze gemeente had diverse historische verenigingen die hier prachtig op in konden spelen, veel kennis en kunde was aanwezig.” 

Van prehistorie tot heden 

Marjan van Ooijen ging als één van de commissieleden aan de slag. “Ieder commissielid had eigen wensen, voorkeuren voor bepaalde verhalen. Maar dit ging veel verder dan verhaaltjes schrijven.” Er werd een duidelijke doelstelling omschreven en volgens een vast format gewerkt. “Iedere inwoner van West Betuwe moet zich erin herkennen, een gedeelde en inclusieve beschrijving van de lokale geschiedenis. Van prehistorie tot heden, dat maakte het een hele klus. De uiteindelijke canon is niet in beton gegoten, de geschiedenis wijzigt niet maar wel de manier hoe wij ernaar kijken.” 

‘Veel is verdwenen’

Toen uiteindelijk door de commissie en wethouder op de rode knop werd gedrukt was de Canon een feit. Rita Boer Rookhuiszen, ook lid van de commissie gaf vervolgens een klein maar zeer vermakelijk inkijkje in de canon. Van de oudste mammoetschedel, gevonden in Heukelum tot het prijswinnende schoolgebouw van de Lingeborgh in Geldermalsen. De recent gevonden nederzetting in Tricht, het skelet van de jonge vrouw uit Meteren en een foto van de eerste fruitveiling in Geldermalsen. Veel is verdwenen, zoals het Bakkerstraatje in Vuren of de vele kastelen en steenfabrieken die uit het landschap verdwenen zijn. 

Afbeeldingen en beschrijving 

De plaatjes en locaties zijn kort en bondig beschreven. Erfgoed Gelderland en Regionaal Archief Rivierenland hielpen waar nodig bij het samenstellen. Karine van Drunen kijkt terug op het moeizame proces van het achterhalen van rechthebbenden van beeldmateriaal. “Het zijn maar details maar de afbeeldingen horen er wel bij om het aantrekkelijk te maken voor iedereen.” Dirk Janse, van Erfgoed Gelderland, laat een plaatje zien die we dagelijks voor ogen kunnen houden. Het drukke station bij Geldermalsen, een plek waar vroeger niets te doen was. Hij neemt ons vervolgens mee naar Mariënwaerdt, waar veel van ons van de natuur en rust genieten in onze huidige tijd. “Alleen daar liepen juist vroeger dus de verkeersaders van West Betuwe. Het wandelpad is eeuwenoud, want was vroeger het jaagpad voor de trekvaart.” 

Tijdreis met een muisklik

De bezoekers van de Canon vinden vermaak, educatie en bewustwording. Onderdelen waaraan naast de gezamenlijk verbinding door geschiedenis we voor even een ander bril op doen. Met een handige kaart zijn de locaties aangegeven waarover iets te vertellen valt. Met een muisklik reizen we door tijd en ruimte en maken we kennis met de andere kernen van West Betuwe.

De Canon van West Betuwe is te vinden op: mijngelderland.nl/canons/west-betuwe