Explosievenonderzoek in Nieuwendijk afgerond: Geallieerde oorlogsresten gevonden

NIEUWENDIJK • Heijmans Explosieven Opsporing heeft het explosievenonderzoek aan de Bredesteeg in Nieuwendijk afgerond. Hier ligt het initiatief voor een zonnepark van PowerField. Tijdens de Tweede Wereldoorlog waren veel plekken in Nederland oorlogsgebied, wat op sommige plaatsen nog steeds is terug te zien in de bodem. Er kunnen bommen, granaten, explosieven en andere restanten liggen. Heijmans Explosieven Opsporing kan deze ‘ontplofbare oorlogsresten’ opsporen wanneer er bouwactiviteiten gaan plaatsvinden in een gebied.

Om een veilige werkomgeving te creëren, heeft PowerField het bedrijf onderzoek laten doen naar mogelijke explosieven aan de Bredesteeg. Nu het onderzoek is afgerond kan veilig worden gestart met het plaatsen van de stellages waarop de zonnepanelen komen te liggen. Vervolgens zullen deze worden voorzien van zonnepanelen.

Geallieerde oorlogsresten
“Uit de oorlog is ontzettend veel documentatie beschikbaar over welke gevechten hebben plaatsgevonden, tussen welke landen en welke bataljons”, vertelt Peter van der Dussen, projectcoördinator bij Heijmans Explosieven Opsporing. “Daaruit weten we waar dit gebied op verdacht is. Op deze locatie gaat het om klein kaliber, munitie en geschutmunitie.”

“Uit het vooronderzoek blijkt dat het gaat om Duitse en Geallieerde munitie. We vermoeden dat er in dit gebied tussen hen gevechten hebben plaatsgevonden”, aldus Bram Muller, Senior Deskundige Opsporen Ontplofbare Oorlogsresten. In het gebied zijn dan ook verschillende granaten en resten hiervan gevonden. Zo is er een granaat van 20 millimeter opgespoord, waar nog wat kruid in zit. Ook is een Engelse 17 ponder pantsergranaat gevonden. “Dit is een bonk ijzer waar alleen kruid in zat om de granaat te kunnen verschieten. Dat kruid is niet meer aanwezig. De twee ‘banden’ met kartels laten zien dat de granaat daadwerkelijk verschoten is”, vertelt Van der Dussen. 

Ook zijn er granaatresten gevonden. “Deze resten zijn van Geallieerde soldaten geweest. Het zijn resten die we vaker tegenkomen”, stelt Muller. De granaatscherven zijn niet scherp. Dit komt onder andere doordat het al vele jaren in de grond zit, maar ook doordat de Geallieerden te weinig kruid gebruikten om een stevige ontploffing te creëren. Ze hadden, zeker tegen het einde van de oorlog, een gebrek aan materialen om goede munitie te maken.

Hoe gevaarlijk dergelijke voorwerpen zijn ligt volgens Muller aan wat je precies tegenkomt. “Iedere soort granaat heeft zijn eigen type ontstekers. Er zijn een aantal die wel gevaarlijk zijn, en sommige ook niet. Het heeft te maken met of het soort slagpin die erin zit op spanning staat. Het zoekdoel hier en gezien de landen waar het vandaan komt, hadden er een aantal voorwerpen bij kunnen zitten die gevaarlijk zijn.”

Het onderzoek
Met behulp van verschillende sensoren rijden de medewerkers over het terrein om in kaart te brengen wat er allemaal in de grond zit. Vervolgens wordt er via een GPS-systeem naderhand teruggezocht op welke punten er iets ligt, om deze voorwerpen vervolgens te benaderen. Er zijn 606 objecten gevonden, welke allemaal handmatig nagekeken moeten worden. De punten die dieper liggen of te groot zijn moeten worden uitgegraven met een kraan om te kunnen zien wat het is.

In de Tweede Wereldoorlog was deze locatie bestemd als landbouwgrond, waardoor er veel met de grond gebeurd is. “Dit soort percelen liggen vaak nog precies zoals ze er in de Tweede Wereldoorlog bij lagen. Op het bovenste gedeelte is waarschijnlijk geploegd, gezaaid en geoogst. Voor het zonnepark wordt er 30 centimeter diep gegraven, om straks het transformatorstation en de zonnepanelen te plaatsen. Dan kom je in een grondlaag uit waar sinds de oorlog niet veel meer mee gedaan is”, aldus Van der Dussen. “Dit gebied is verdacht op klein kaliber, munitie en geschutmunitie tussen de 2 en 50 centimeter groot, wat niet veel gewicht heeft en daarom niet ver de grond in gaat. Voorwerpen kunnen zelfs nog minder diep liggen, bijvoorbeeld door het ploegen.”

Zonnepark
De locatie van het zonnepark aan de Bredesteeg, nabij Nieuwendijk, heeft een omvang van ongeveer twee hectare en heeft een opgesteld vermogen van zo’n 1.200 MWp. Dit staat ongeveer gelijk aan het verbruik van 350 gemiddelde Nederlandse huishoudens. Het perceel ligt grotendeels tussen een bedrijventerrein en de A27, waardoor er relatief weinig zicht op het park is vanaf de woningen in de buurt. Door het realiseren van tussenruimten, ruimte voor landschappelijke inpassing en onderhoudspaden, wordt slechts een gedeelte van de gehele locatie gebruikt voor het plaatsen van zonnepanelen.