Praten over psychische klachten bij Ixta Noa in Geldermalsen en Haaften

GELDERMALSEN • Volgens het Trimbos-instituut heeft bijna de helft (48%) van de volwassenen in Nederland (18-75 jaar) ooit in het leven één of meerdere psychische aandoeningen gehad. Toch wordt er in het dagelijks leven (te) weinig over gesproken, terwijl praten over lichamelijke aandoeningen heel normaal is. Afgelopen week was er een thema-avond van Ixta Noa bij Tante Leen over de vooroordelen in de psychiatrie.

Christiaan Visser is ervaringsdeskundige en werkt als vrijwilliger bij Ixta Noa. “Ik heb veel meegemaakt in mijn leven. Ik ben jarenlang aan de drugs geweest. Ik heb langere perioden met depressie, isolatie, slecht zelfbeeld en suïcidaliteit geworsteld. Omdat ik vaak alleen thuis zit, voel ik me soms heel eenzaam. Hierdoor kan ik me ineens weer depressief gaan voelen en dat is niet altijd even makkelijk.” Saskia Oomen heeft borderline en werkt ook als ervaringsdeskundige bij Ixta Noa. “Het aantal psychische klachten zal alleen maar toenemen, omdat de druk in de maatschappij zo hoog is.”

Leven met vooroordelen

Ik had in die tijd erg veel last van angst- en paniekklachten 

Naast het psychisch lijden hebben de ervaringsdeskundigen ook te maken gehad met vooroordelen vanuit de maatschappij. Saskia vertelt: “Mijn toenmalige baas reageerde heel extreem. ‘Ik geloof niet in psychische klachten’, zei hij. ‘Als je niet aan het werk gaat dan wordt dat mijn ondergang’.” Ook Christiaan herkent deze vooroordelen. “Bij mijn toenmalige baan als chemicus zag niemand hoe het met mij ging. Ik had in die tijd erg veel last van angst- en paniekklachten. Mensen begrepen het soms niet. Je voelt je niet gehoord. Als mensen het zelf zouden krijgen, dan weten ze zich geen raad.”
De negatieve reacties maakt dat mensen met psychische klachten minder snel naar buiten durven te treden. “Soms vertel ik bewust niet hoe het echt met mij gaat”, vertelt Saskia. “Met de gedachte: ze snappen het toch niet. Maar blijft iedereen dat doen, dan blijft de situatie zoals het is. Ik heb zelf ook altijd vooroordelen gehad, totdat ik erachter kwam dat ik zelf borderline had. Sinds ik acute hulp nodig gehad heb, oordeel ik niet meer over een ander. Het oordelen is denk ik ook een gebrek aan kennis. Oordelen is heel makkelijk, maar je moet iets verder kijken. Ook tijdens de bijeenkomsten van Ixta Noa merkt men op dat de zelfstigma’s aanwezig zijn. Christiaan: “Bij de locatie van Ixta Noa in Haaften is de groep erg klein. In Haaften is het ons kent ons en dat belemmert mensen waarschijnlijk om te komen. Saskia vult aan: “Tijdens de bijeenkomst van Ixta Noa was er iemand die zei: als ik op de bank ga liggen, doe ik de rolgordijnen dicht. Uit schaamte voor de omgeving. Stel dat een buurvrouw je overdag ziet liggen. Van zulke stigma’s kun je ook in een isolement raken.”

Onzichtbaarheid van klachten

In tegenstelling tot lichamelijke klachten zijn psychische klachten ook lastig te herkennen. Saskia vertelt: “Psychische klachten zijn niet altijd zichtbaar voor de buitenwereld. Gisteren zei iemand nog tegen mij: ‘maar jij lacht altijd’. Het is voor anderen dan moeilijk voor te stellen dat je van binnen zo diep zit.” Niet alleen de mensen met psychische klachten houden veel achter, de maatschappij werkt daar soms aan mee. Saskia: “Mensen willen niet gezien worden als iemand met psychische klachten. Toen ik zelf voor het eerst bij een psychologenpraktijk in onze gemeente kwam, kon ik de locatie moeilijk vinden. Ik vroeg waarom dit zo was. Maar de leidinggevende zei dat dit expres gedaan werd, zodat mensen makkelijker naar binnen durven te komen. Als de naam van de psychologenpraktijk erop zou staan, dan ziet iedereen dat je daar binnenloopt. Instanties als deze houden het stigma ook gaande.” Het zou mooi zijn als er meer begrip komt voor het psychisch lijden. 

Bijeenkomsten Ixta Noa

Beide ervaringsdeskundigen zijn blij met de bijeenkomsten van Ixta Noa. Een plaats waar mensen met psychisch lijden elkaar kunnen ontmoeten en hun verhaal kwijt kunnen onder lotgenoten. Christiaan vindt de locatie in Geldermalsen prettig. “Er is echt een huiselijke sfeer bij Tante Leen. Ik zie mensen opleven als ze langskomen. Het is echt fantastisch om daar vrijwilliger te mogen zijn. Het is fijn om anderen te helpen. Mensen die heel verdrietig binnenkomen en uiteindelijk met een goed gevoel weggaan. Saskia beaamt dit: “Het is fijn om de mensen te horen praten en te zien dat ze het dit zelf ook als prettig ervaren.”
Ixta Noa Rivierenland heeft in de gemeente West Betuwe twee locaties om elkaar te ontmoeten. Haaften in de Burcht van Haeften op maandag van 14:00 tot 16:00 uur. Geldermalsen is bij Tante Leen op donderdag tussen 10:00 en 12:00 uur. Aanmelden mag. Contactpersoon is Marieke van Dord. Mariekevandord@ixtanoa.nl of 024 - 679 37 82.