Vroegtijdig in dialoog over opvang asielzoekers

WEST BETUWE • Inwoners van de voormalige gemeente Geldermalsen kwamen in december 2015 massaal in opstand tegen het voornemen tot vestiging van een asielzoekerscentrum. Het besluit was door het gemeentebestuur te snel genomen, zo bleek later bij een evaluatie. 

Er was weinig ruimte geweest om tot een zorgvuldige, weloverwogen afweging te komen. Ook waren er geen gesprekken met de bevolking.

Die fouten van 2015 wil de huidige fusiegemeente West Betuwe niet opnieuw maken. Volgens de Spreidingswet moet de gemeente circa 331 asielzoekers opvangen. Daarom gaat de gemeente dit keer al in een vroeg stadium in dialoog met de samenleving. “Uit interviews die recent op straat zijn gehouden, blijkt dat inwoners behoefte hebben aan informatie”, schrijft het college in een informatienotitie aan de gemeenteraad.

Behoud harmonieuze gemeenschap
“De zorgen van inwoners lijken te draaien om het behouden van de harmonieuze gemeenschap. Tegelijkertijd zijn er kansen omdat nieuwkomers kunnen bijdragen aan de lokale gemeenschap. De taalbarrière, de druk op de zorg, het tekort aan docenten en de cultuurverschillen worden als belangrijke belemmeringen gezien door stakeholders die zijn geïnterviewd zoals huisartsen en docenten.”

Spreiding van locaties
De dialoog zal zich volgens de notitie niet richten op vraag of de gemeente invulling geeft aan de Spreidingswet, maar over de manier waarop. In de eerste periode (tot mei 2024) zal de dialoog vooral gaan om de spreiding van locaties (het ruimtelijke aspect), vanaf 1 mei 2024 zal de dialoog meer gaan over de integratie en aanpak met de samenleving.

“We doen de voorbereiding en uitvoering van de dialoogsessies met een externe partij met deskundigheid in methoden die de onderstroom in groepen zichtbaar en hanteerbaar maakt. Tegenstellingen en botsende meningen worden op respectvolle wijze met elkaar onderzocht in discussie en in dialoog.”

Vragen bij de dialoog
Mogelijke vragen voor de dialoog zijn: “Hoe geven we vorm aan kleinschalige opvang van 331 asielzoekers verspreid binnen de gemeente? Wat is kleinschalig vanuit uw perspectief? Welke zaken vinden inwoners belangrijk bij de vormgeving van de opvang samen met de samenleving?”

Bij de keuze van een locatie zal er volgens de gemeente moeten worden voldaan aan de kwaliteitseisen voor asielopvang van het Centraal Orgaan Opvang Asielzoekers (COA). “Het begrip kleinschalig moet verder worden uitgewerkt. Zeer kleine opvanglocaties zullen niet rendabel zijn in de exploitatie.”

Belangrijke uitgangspunten
Raad en college hebben al eerder de volgende uitgangspunten geformuleerd bij toekomstige opvang van asielzoekers. De gemeente zal zich houden aan wettelijke taken, de opvang wordt kleinschalig georganiseerd, er wordt gezorgd voor spreiding binnen de gemeente en de opvang wordt uitgevoerd samen met de samenleving. Ook wordt de vluchtelingenaanpak uitgevoerd binnen bestaande budgetten en vergoedingen. Verder is er de wens om zo mogelijk doelgroepen uit te wisselen met regiogemeenten.