Politiek West Betuwe verscheurd over zondagopenstelling

WEST BETUWE • De winkels open of zondag of niet? Volgende week valt het besluit. Vooruitlopend daarop liepen de emoties onder de gemeenteraadsleden alvast hoog op.

Het debat sleept zich al 20 jaar voort: mogen de winkels in West Betuwe op zondag open? Er kwam nooit groen licht, maar dat lijkt er nu toch te komen. 

De zondagsopening is door de christelijke partijen lang succesvol geblokkeerd. Maar de enorme verkiezingsoverwinning van DB heeft alles veranderd. DB vindt dat winkels open kunnen op zondag. 

In het coalitieakkoord is er niets afgesproken over de zondagopenstelling. Het is een vrije kwestie. Het is, zoals dat heet, aan de raad. VWB-fractievoorzitter Gijsbert van de Water was er als de kippen bij. Hij stelde de raad voor de zondagopenstelling mogelijk te maken. 

De vergaderzaal in de Lingeborgh was vol. Er waren 150 belangstellenden, vooral tegenstanders van de openstelling. Er waren acht insprekers. Only for Men voorman Arthur Feenstra was namens de ondernemers van Geldermalsen, Only for Men, Lidl, AH, Blokker, Bruna en anderen, blij met het voorstel. 

De familie Van Doorn, AH aan het Maximaplein, was tegen het voorstel: “De zondagopenstelling zal de leefbaarheid van Geldermalsen en van kleinere kernen in West Betuwe niet ten goede komen. Kleinere zelfstandigen zullen hierdoor de deuren voorgoed gaan sluiten.”

Jan Kees Karels sprak namens de vereniging Zondagsrust: “De bijbel geeft ons op zondag de gelegenheid naar de kerk te gaan en rust te nemen van ons werk.” Gert van Schothorst, inwoner van Waardenburg en winkelier uit Geldermalsen, vroeg aandacht voor de vaste gezamenlijke rustdag, de zondag, voor inwoners en werknemers. Die wordt hun ontnomen. 

Toen was de politiek aan zet. Bert van Erkom voerde, bij afwezigheid van initiatiefnemer Van de Water, het woord namens VWB. “Er is voldoende onderzoek gedaan. De wens de winkels te openen is er. Het is onze taak als gemeenteraad dit een kans te geven. En verder staat het iedereen vrij zelf te beslissen wat hij wil doen op zondag.” Lourens van Bruchem ging er tegen in: “Er zal echt geen euro meer omzet zijn door dit besluit, maar de kleinere ondernemer komt hierdoor in de problemen. Hij wordt gedwongen tegen zijn zin open te gaan.” En hij wees nogmaals op het belang van de zevende dag en de verbondenheid met God: “Gezamenlijk zo’n dag hebben is iets heel moois.”

Maar Gert Jan van Ochten (VVD) deelde mee dat de VVD voor vrij ondernemerschap is: “De inwoner moet zelf de keuze hebben wat hij wil gaan doen. Rust houden kan ook op een andere dag.” Jur van der Lecq (GL) was het daarmee eens: “De 24-uurs economie is er gewoon. Webshops zijn ook op zondag open.” Rita Boer Rookhuizen (D66): “We leven in een land vol overtuigingen en geloven. Het is niet de bedoeling dat een geloof ons zijn wil oplegt.” Hetty Markenhof (DB) waarschuwde: “Er is al zoveel betutteling. Hou daarmee op.”

Fred Temminck (CU) ging er tegen in: “Laten we vasthouden aan de gemeenschappelijke vrije dag die we al eeuwig hebben.” Ruben van de Boogaard (CDA) vroeg zich verontwaardigd af: “Hoe voorkom je de tirannie van de meerderheid.”

Maar langzaam werd duidelijk dat er een meerderheid voor het voorstel van Van de Water in zit. Toen speelde Van Bruchem zijn laatste troefkaart uit. Hij had de dag tevoren schriftelijke vragen ingediend en wilde daar antwoord op. Van Erkom beloofde de antwoorden per mail te zullen sturen. Maar Van Bruchem stelde dat die antwoorden er nu hadden moeten zijn en dat dus het voorstel van tafel moest. Het is een oude debattruuc, een poging tot uitstel met een kleine kans op afstel.

De voorzitter van de vergadering begon te twijfelen. Het leidde tot druk en zenuwachtig gefluister. Maar Annet IJff (PvdA), die alle ins en outs van het vergaderreglement kent, had het juiste antwoord: “Het is geen enkel probleem. Op 28 juni moeten we die informatie gewoon hebben, niet nu.”

En zo komt er waarschijnlijk op 28 juni een einde aan een debat van 20 jaar. Het ziet ernaar uit dat de winkels op zondag open kunnen in West Betuwe. De kemphanen staan lijnrecht tegenover elkaar en wensen geen duimbreed te wijken. En het is bijzonder dat juist Petra van Kuilenburg (LLB), normaal niet vies van stevige stellingname, als enige wees op mogelijkheid van een compromis: “Je weet nu al niet wanneer welke winkel open is. Op koopavond is de een dicht, de ander open. Waarom doen we niet gewoon een experiment? Bijvoorbeeld de eerste of de laatste zondag van de maand?” Het leidde in elk geval in de zaal tot instemmend geknik.

Wim Timmermans