Giftige EMK-erfenis wordt na veertig jaar aangepakt
Nieuws 2.122 keer gelezenKRIMPEN A/D IJSSEL • Deze week start de omvangrijke schoonmaak van het oude EMK-terrein in Krimpen aan den IJssel. Het wordt beschouwd als ‘de grootste sanering in Nederland’.
Centraal bij de sanering van het 5,5 hectare grote terrein in de Stormpolder staat een veilige en verantwoorde uitvoering met minimale overlast voor de omgeving, benadrukt Arthur van de Velde, adviseur bodemsanering van het projectteam van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. “De graafwerkzaamheden in de ernstig verontreinigde grond vinden plaats in een speciaal ontworpen verplaatsbare hal van achtduizend vierkante meter. Containers met gifgrond worden via een luchtsluis naar buiten afgevoerd, waardoor we ervoor zorgen dat er geen lucht vanuit de hal naar buiten komt.”
Geheime leidingen
In de jaren zeventig van de vorige eeuw bevond zich op het terrein aan de Schaardijk de Exploitatie Maatschappij Krimpen, bekend als EMK. Daarvoor zat er een koolteer-fabriek. EMK beweerde zich bezig te houden met de milieuvriendelijke verwijdering van chemisch en vloeibaar afval uit de haven en van industriële bedrijven. Echter, in werkelijkheid werd het afval via geheime leidingen rechtstreeks in het water geloosd. Bovendien dumpte EMK een deel van het chemische afval in oude kelders of direct in de grond van het terrein. Het betrof hierbij kankerverwekkende stoffen en pure olie en teer. Om het terrein ‘in te pakken’ en de sterk vervuilde grond te isoleren, plaatste de overheid in de jaren tachtig stalen damwanden en legde een dikke laag asfalt aan.
Decennialang gebeurde er vervolgens niks, tot de gemeente het voormalig EMK-terrein - onder voorwaarden - aankocht van het Rijk. Na veertig jaar wordt ‘de meest giftige locatie van Nederland’ nu voldoende genoeg schoongemaakt om er bedrijven op te vestigen. Prijskaartje van de grootschalige operatie: 60 miljoen euro.
Standaard beschermingsmiddelen
“We graven tot zo’n zes meter diepte. Te beginnen met de schone zandlaag. Daarna stuiten we op een slakkenlaag die ooit is gebruikt als ophoging voor deze locatie, en pas dan bereiken we de verontreinigde bodem”, schetst Van de Velde de werkwijze. “Aannemer Dura Vermeer gebruikt verschillende graafmachines en ander speciaal materieel om oude ondergrondse kelders, funderingen en andere obstakels te verwijderen, samen met het overgrote deel van de sterk verontreinigde grond. In de hal wordt de bodem daarvoor in delen blootgelegd. Werknemers zullen in eerste instantie standaard beschermingsmiddelen dragen. Dankzij ons luchtverversingssysteem verwachten we dat ze veilig kunnen werken, maar we blijven continu metingen uitvoeren op hoge concentraties en gevaarlijke stoffen. Mocht er wat aan de hand zijn, wordt er direct opgeschaald. We zijn overal op voorbereid. We hebben bijvoorbeeld persluchtflessen klaarstaan als extra voorzorgsmaatregel.”
Het afzuigsysteem in de ontgravingshal is verbonden met een innovatieve luchtzuiveringsinstallatie. Deze onttrekt lucht uit de hal en zuivert deze vervolgens in meerdere (biologische) stappen van verontreinigingen, om het vervolgens af te kunnen blazen. “Op en rond het terrein hangen speciale e-noses die voortdurend de luchtkwaliteit in de gaten houden. Mochten deze ‘snuffelpalen’ veranderingen in de luchtsamenstelling opmerken dan volgt direct actie.”
Luchtdichte containers
Het tijdens de ontgraving opgepompte grondwater wordt naar een waterzuivering op het terrein afgevoerd. Daar ondergaat het een reinigingsproces waarbij bacteriën worden ingezet om de verontreinigingen af te breken, zodat het water veilig geloosd kan worden in de IJssel. Van de Velde: “De bacteriën fungeren als een soort Pacmannetjes, die de vervuiling opeten.” De giftige grond zelf wordt in speciale luchtdichte containers naar buiten de hal vervoerd, richting de los- en laadkade aan de IJssel. “Ze gaan vervolgens per schip naar een verwerker in de Groningse Eemshaven voor thermische reiniging. Zo’n 40-50 stuks per week. De containers - 220 in totaal - zijn specifiek voor dit project in China gemaakt.”
De grote hal wordt vijf keer over het terrein verplaatst. “Elke halfase rekenen we op drie maanden om de grond te saneren. Enkele weken zijn nodig om de hal telkens te verplaatsen. De saneringswerkzaamheden duren daarmee ongeveer twee jaar. Hierna volgt de herontwikkeling van het terrein.”
