'Bewondering voor boerinnen gekregen'

KRIMPEN A/D IJSSEL • Janine Nauta vertrekt na 24 jaar als directeur bij het Streekmuseum voor de Krimpenerwaard. Met pijn in het hart.

Vreselijk vindt ze het, afscheid nemen. "Ik ben er gewoon heel slecht in", zegt Nauta (64) bijna verontschuldigend. "Toch is het goed zo. Ik heb een jaar geleden besloten om ermee te stoppen en kon dus wennen aan het idee. Het is fijn dat ik m'n werk hier op deze manier kan afronden." Hoewel ze bijna de pensioengerechtigde leeftijd heeft bereikt, verdwijnt Nauta absoluut niet achter de geraniums. Ze gaat 'nieuwe dingen' ondernemen. "Ik ben historicus en wil wat meer onderzoek doen en -projectmatig - tentoonstellingen ontwikkelen. Ik zie wel wat er op me afkomt."

Erf
Voordat Nauta directeur werd vervulde ze diezelfde functie bij het Vestingmuseum in Naarden. Toen haar man in 1994 een nieuwe baan kreeg, volgde een verhuizing naar Rotterdam. "Ik heb daarop m'n eigen baan opgezegd en ben gaan zoeken naar nieuw werk. Toen zag ik de openstaande vacature in Krimpen aan den IJssel staan. Toen ik het erf opliep en de museumboerderij zag was ik meteen verkocht. Omdat ik zwanger was van de vierde dacht ik weinig kans te maken. Toch hebben ze me aangenomen." Onder haar leiding maakte het Streekmuseum Krimpenerwaard een flinke professionaliseringsslag. En dat deed ze met voornamelijk vrijwilligers. Liefst 85 telt het museum er vandaag de dag. Die ontvangen de bezoekers, geven rondleiding en doen de nodige onderhoudsklussen.

Het Streekmuseum voor de Krimpenerwaard is inmiddels opgenomen in het Museumregister, een landelijk instrument voor museale kwaliteitszorg. Iets dat Nauta belangrijk vindt. "Voor je uitstraling is het goed dat je aan bepaalde eisen voldoet. Het is mooi dat het ons als klein museum, gevestigd in een oude boerderij, is gelukt om in dat register terecht te komen." De museumcollectie is in de loop der tijd enorm gegroeid. Voornamelijk door giften. Nauta vindt dat mooi, maar het zorgt tegelijkertijd voor een probleem. "Al die spullen moet je bewaren in een depot en dat kost geld. In de toekomst is het verstandig om de collectie ééns goed onder de loep te nemen en eventuele dubbelingen eruit te halen. Neem de nachthemden. Daar hebben we er heel veel van, maar je moet serieus kijken of je ze allemaal wilt behouden. Dat geldt net zo goed voor de vele boeken die we hebben."

Speelgoed
Het mooiste item dat ooit is geschonken? Nauta hoeft er niet lang over na te denken. "Dat is toch wel het portret dat schilder Hendrik Chabot maakte van Francina van Duijvendijk als jong meisje in 1926. Zij was de dochter van de directeur van de Lekkerkerkse scheepswerf T. van Duijvendijk. Francina groeide op in rijkdom. Dat zie je ook terug in het schilderij. Zo heeft ze veel speelgoed, iets dat veel mensen zich in die tijd niet konden veroorloven. Het leuke is dat Francina nog altijd leeft en op Texel woont."

Het museum wist kort geleden nog een zeer interessant object toe te voegen aan de collectie: een betaalbureau van een steenplaats langs de IJssel. Nauta: "Dat bureau was een soort kleine bank. In de laatjes van het bureau zaten loonzakjes voor arbeiders, maar ook schuldenbriefjes. Het loon dat ze kregen was laag en vaak moesten ze geld lenen om bijvoorbeeld de huur te kunnen betalen. Die arbeiders zaten dus financieel min of meer 'vast' aan die steenplaats."

Niet zozeer oude objecten, maar vooral de verhalen erachter vindt Nauta het meest interessant. "Die zeggen veel over hoe mensen hier vroeger, zo'n 100 jaar geleden, werkten en leefden. Daardoor begrijp je ook beter waarom het landschap van de Krimpenerwaard eruit ziet zoals het nu doet."

Boerinnen
Nauta kreeg met name voor de boerinnen uit die tijd ontstellend veel bewondering. "Die werkten zó hard. Ze stonden half zes op om water te koken. Als de boer dan binnen kwam na het koeien melken, zorgde de boerin voor het ontbijt. Daarna deed ze het huishouden en de kaasmakerij. Vaak liepen er ook nog heel wat kinderen rond die verzorgd moesten worden en woonden ook de grootouders in de boerderij. Voor zorg waren ze grotendeels aangewezen op de boerin. Die vrouwen hadden een zwaar leven."

Ruim 11.000 bezoekers trok Streekmuseum Krimpenerwaard het afgelopen jaar. Daaronder veel gasten uit de 'eigen' Krimpenerwaard. Nauta: "Je merkt veel interesse bij hen. Ze zijn benieuwd naar hun eigen 'roots' en willen meer weten van hun eigen leefomgeving." Om het museum nog beter op de kaart te zetten, stak Nauta veel energie in het opbouwen van regionale toeristische netwerken. "Het is belangrijk dat je als museum midden in de Krimpenerwaard staat en - indien mogelijk - samen optrekt om dingen te bereiken. Dat is goed voor het hele gebied."

Trotser
Het Streekmuseum voor de Krimpenerwaard staat al sinds de oprichting, nu 65 jaar geleden, in Krimpen aan den IJssel. Die gemeente draagt ook flink bij om het museum draaiende te houden. Dat 'buur' Krimpenerwaard minder subsidie verleent is jammer. "Dit museum is er immers net zo goed voor Krimpenerwaard", zegt Nauta. "Die gemeente mag best wat trotser zijn op wat hier staat. Dat onze museumboerderij in Krimpen aan den IJssel staat, vind ik niet zo relevant. Het hele gebied tussen de rivieren is immers de Krimpenerwaard."