Vijfheerenlanden: de onderhandelingen zijn begonnen

VIJFHEERENLANDEN • In een uiterst ontspannen sfeer zijn zaterdagmorgen in het gemeentehuis van Meerkerk de coalitie-onderhandelingen in de Vijfheerenlanden van start gegaan. De vertegenwoordigers van de acht partijen spraken voor de eerste keer met informateur Ad de Regt. 

Voorafgaand aan de echte onderhandelingen keken de vertegenwoordigers tijdens een 'persmoment' nog een keer terug op de verkiezingsuitslag.

CDA
CDA-leidster Maria de Jong toonde zich 'zeer verrast, dankbaar en vereerd' dat haar partij met 4045 stemmen en zeven zetels (1 restzetel) veruit de grootste partij is geworden. De sterke campagne was volgens de Ameidense lijsttrekker vooral te danken aan het creatieve werk van het Viaanse raadslid Bram Schoonhoven. Het CDA scoorde vooral goed in Zederik (24%). In Leerdam en Vianen haalde de partij respectievelijk 18 en 19% van het aantal stemmen. De Jong was trots dat maar liefst acht kandidaten meer dan een kwart van de kiesdrempel hadden gehaald. "Wij hadden in elk kern een goede kandidaat en dat is terug te zien in de uitslag."

SGP
SGP scoorde heel goed in Leerdam (19%) en Zederik (24%). Ook dit keer bleek Leerbroek een enorm SGP-bolwerk. Een grote tegenvaller voor de partij was het forse verlies in Vianen: van 13% in 2014 naar 8% in 2018. Volgens lijsttrekker Arie Keppel was het wel opmerkelijk dat ook veel mensen op de SGP hadden gestemd, die verder niks met deze partij hebben.

VHL Lokaal
VHL Lokaal was de grote verliezer van de verkiezingen in 2018. Van ruim 5243 stemmen (22%) in 2014 naar 3048 stemmen (15%) in 2018. De partij zou in 2014 nog 7 zetels hebben behaald, nu slechts 5 zetels (1 restzetel). En doordat de partij vrijdag brak met gekozen raadslid Harry van Tilburg telt de fractie straks slechts vier leden. Volgens de nieuwe fractievoorzitter Wim van Dijk is het verlies voor een groot deel te wijten aan de lage opkomst. En met name in Leerdam heeft de naamswisseling van Leerdam'2000 naar VHL Lokaal in het nadeel gewerkt. Vooral onder de moslimgemeenschap heeft de partij duidelijk minder gescoord dan in 2014. 

ChristenUnie
ChristenUnie-lijsttrekker Tirtsa Kamstra was heel blij met de vierde zetel (1 restzetel). De partij heeft een sterk inhoudelijke campagne gevoerd en met name het magazine heeft waarschijnlijk nog veel zwevende kiezers over de streep getrokken. 

VVD
De VVD had veel meer verwacht dan drie zetels en is daardoor teleurgesteld. De partij zakte van 16% in 2010, naar 13% in 2014 en 11% in 2018. "Maar het is niet één en al treurnis", benadrukte lijsttrekker Hanneke van der Leun. "We kwamen uiteindelijk slechts 80 stemmen tekort voor de vierde zetel."

D66
Arie de Groot van D66 benadrukte nog eens de uitstekende uitslag voor zijn partij in Vianen. Zonder herindeling zou de partij in de Vrijstad met afstand de grootste partij zijn geworden. Met liefst 1554 stemmen (ofwel 24%) behaalden de Democraten bijvoorbeeld 287 meer stemmen dan het CDA. Maar de partij speelde slechts een bescheiden rol in Leerdam (6%) en in Zederik (4%). 

PvdA
De PvdA haalde met 1742 stemmen (9%) toch nog een restzetel binnen en kwam ook uit op drie zetels. "En dat met zo'n klein budget", aldus Joop van Montfoort. Vooral in Leerdam viel het resultaat voor de sociaal-democraten dik tegen. In 2014 scoorde de partij hier nog 18%, nu slechts 9%. Ook verlies in Zederik: van 10 naar 6%. In Vianen viel het resultaat met 11% nog mee, ongeveer gelijk met 2014.

GroenLinks
Tevredenheid ook bij Erik van Doorn van GroenLinks. De nieuwkomer in de Vijfheerenlanden veroverde 884 stemmen, goed voor een volle zetel. In de Vijfheerenlanden is GroenLinks nog maar 2,5 maand actief. Door die korte periode heeft de partij niet kunnen profiteren van lokale bekendheid, analyseerde Van Doorn. Verder zijn GroenLinks, D66 en PvdA volgens hem communicerende vaten. Winst voor ene betekent automatisch verlies voor de andere 'progressieve' partij. "In Vianen hebben we het slecht gedaan, vooral omdat D66 en PvdA hier hebben geprofiteerd van hun standpunt met betrekking tot Sluiseiland."