Historisch boek over de autobussen van Aviolanda

PAPENDRECHT • Aviolanda Papendrecht voorzag de Drechtsteden van honderden autobussen, dat blijkt uit deel 3 van de boekenserie over vliegtuigfabriek Aviolanda uit Papendrecht.

Op 14 december 2018 verscheen het eerste deel van de vierdelige boekenserie over de vliegtuigfabriek Aviolanda onder de titel "Logboek Aviolanda en het verdwenen vliegveld Papendrecht".

Deel 3, dat begin april uitkomt, staat in het teken van de mobiliteit in de periode 1945 tot 1953. Het was in die tijd nog nooit zo druk bij Aviolanda geweest en het bedrijf werd overspoeld met opdrachten voor de wederopbouw van Nederland. Behalve vliegtuigen ging Aviolanda zich nu ook toeleggen op het vervoer over de weg.

Geallieerde legertrucks
Het openbaar vervoer lag direct na de oorlog plat. Autobussen waren nieuw niet te koop dus bedacht men een andere methode om het passagiersvervoer snel op gang te brengen. Er stonden in 1945 duizenden geallieerde legertrucks in depots opgeslagen die men hier goed voor kon gebruiken.

Zo kreeg Aviolanda opdracht van onder andere de Twee Provinciën, het streekvervoer in de Alblasserwaard en Nederlandse Spoorwegen, om deze trucks te demonteren en op het kale chassis een aluminium opbouw te maken zodat er een autobus ontstond. Een bouwwijze die vrijwel identiek was aan die van een vliegtuig. Het interieur, zoals stoelen en afwerking, werd door Aviolanda zelf verzorgd.

Voor eigen rekening
De eerste serie van tien bussen voor de Twee Provinciën (Sliedrecht en Ridderkerk) werden bij Aviolanda voor eigen rekening gebouwd. De rest in opdracht van de firma Verheul in Waddinxveen. Behoudens voor de eigen regio Drechtsteden en Alblasserwaard gingen er ook enige honderden bussen naar de Nederlandse Spoorwegen waar ze ingezet werden op trajecten waarvoor nog geen treinen beschikbaar waren.

Aanvankelijk werden de bussen nog in staal uitgevoerd, maar later uit een gemengde constructie van vliegtuigaluminium en hout. Met een bezetting van duizend medewerkers kwam het in de hoogtij dagen tot een productie van twaalf bussen per week. Totaal werden er circa 326 autobussen in Papendrecht gebouwd. De NS verdeelde de bussen vervolgens weer over haar 20 dochtermaatschappijen en de NS zelf, die dit materieel gebruikte voor treinvervangende busdiensten.

Informatie
Elk deel van de serie 'Logboek Aviolanda en het verdwenen vliegveld Papendrecht' bevat 200 tot 300 pagina's, is gedrukt op 135 grams silk papier en voorzien van een hardcover. Deel 3 is vanaf april leverbaar. Het laatste deel volgt naar verwachting in mei. De boeken kosten 39,95 euro per stuk. Voor meer informatie over de boeken: Pieter van Wijngaarden via elviravanwijngaarden@gmail.com of 06-25033699.