Nieuwe eigenaren van het Rumptse Kerkje

RUMPT • Het Rumptse Kerkje is al ruim een jaar eigendom van Bart van den Goorbergh en Margreet van Iterson, maar het dorp mag zich mede-eigenaar noemen. Er zijn plannen om het orgel te restaureren.

Uit de kluis in de pastoriekamer komen vergeelde krantenknipsels uit 1893 tevoorschijn. Eén stelt een advertentie voor waarin sigaren worden aangeprezen. De propjes papier werden tijdens een verbouwing aangetroffen op de voormalige meidenkamer van de pastorie die aan het schip van de kerk zit 'vastgeplakt'. Zijn fantasie gaat wel eens met Bart van den Goorbergh op de loop als hij eraan denkt met welke bedoelingen de reclame ruim 120 jaar geleden werd geconsumeerd. "Rookte de meid sigaren? Of was het de pastoor die sigaren rookte, maar wat deed hij dan op de meidenkamer?"

Bart is orkestleider en een landelijk gevierd trompettist. Zijn vrouw Margreet van Iterson is directeur van een basisschool in de Betuwe. Samen kochten ze in 2015, na een aankoopproces van ruim een jaar, het rooms-katholieke kerkgebouw van Rumpt. Een van de buitenkant sober opgetrokken zogenoemd Waterstaatskerkje, bouwjaar 1851. De eredienst, niet zelden hooguit één keer per maand, trok op het allerlaatst op z'n slechtst zes toehoorders. Het kerkje is niet het eerste dat door het bisdom in de uitverkoop wordt gedaan. "Er komen er elke week twee bij", weet Margreet.

Aanvankelijk had het in Geldermalsen woonachtige stel de Utrechtse binnenstad ("We wilden cultuur, reuring") in het vizier. Toen ze lucht kregen van het te koop staande kerkgebouw schreven ze een kandidatuur op basis waarvan het parochiebestuur besloot wie de koper werd. Hun sollicitatie getuigde van respect voor het godshuis, al zijn er ook van rechtswege restricties aan de gebruiksmogelijkheden; het betreft een Rijksmonument betreft en daarnaast rust er een maatschappelijke bestemming op.

Bart: "Als je hier binnenkomt, word je stil en ga je automatisch zachter praten. Ik ben niet praktizerend rooms-katholiek, maar toch kocht ik op de rommelmarkt een kruisbeeld dat ik aan het haakje heb gehangen waar de kosteres vroeger háár kruisje hing. Op de schouw staat een Mariabeeld. Allemaal voor de symboliek." Margreet valt hem bij: "Dit gebouw ademt zoveel historie dat we het gevoel hebben hier slechts passanten te zijn. Wij mogen er voor een beperkte periode op passen. Het gebouw omarmt je en schept ruimte in je hoofd voor de prachtigste ideeën."

Dat Bart en Margreet de kerk zoveel mogelijk intact laten, heeft ook te maken met het dorp en de dorpsbevolking. "Na de laatste dienst, Pinksteren 2015, zijn geboorteboeken, huwelijksboeken, sterfteboeken en de Godslamp de kerk uitgedragen, dat was een enorm emotioneel moment. Nóg ontmoeten we wel eens een oude mevrouw die zegt: hier, op de vierde rij, zaten wij. Ook al mogen wij hier wonen, het dorp is en blijft mede-eigenaar."

Daarom hebben Bart en Margreet plannen om het kerkgebouw open te stellen voor klassieke concerten met topmuzikanten van eigen bodem. Het afgelopen seizoen gebeurde dat al twee keer (Bert van den Brink/Klaartje van Veldhoven en Quirien van Hoek/Ellen Zijm), maar de bedoeling is om voortaan elk kwartaal een concert te programmeren.

Daarnaast ligt er een voornemen om een reeks van acht orgelconcerten te houden waarbij het unieke Maarschalkerweerd-orgel de hoofdrol speelt. Opmerkelijk, omdat het pijporgel tijdens de kerkzang decennialang compleet uit de running was vanwege vermeende slijtageproblemen. Totdat de nieuwe bewoners van de kerk het instrument inspecteerden en er tot hun eigen verbazing aardige klanken uit persten. "We hebben Bert van den Brink, een pianovirtuoos uit Ophemert, gevraagd om erop te spelen en wat bleek: één register was vals, maar hij kon er aardig omheen spelen."

Orgelbouwer Elbertse heeft becijferd dat het circa een ton gaat kosten om het orgel te restaureren, maar door fondsen te werven en vrijwilligers werkzaamheden te laten opknappen, kan dit bedrag zeker met de helft gereduceerd worden. Bart: "Het resterende bedrag willen we binnenhalen door hier orgelconcerten te geven, af en toe ook met het gehavende orgel, dat is wel zo charmant." Het advies en de kostenspecificatie van Elbertse zijn net binnen; Bart en Margreet gaan eerst een restauratie-stappenplan schrijven. De eerste orgelconcerten worden naar verwachting niet eerder dan in 2018 geprogrammeerd.

Af en toe glipt het stel 's avonds door de deur die de aangrenzende sacristie van de kerk scheidt. Om met z'n tweetjes te genieten van het kerkgebouw waarin Gods stem voorgoed is verstomd. Een muziekinstrument gaat mee, af en toe vergezeld van een goed glas wijn. Een kwarteeuw geleden, puur toeval, speelde Bart in dezelfde kerk trompet tijdens een huwelijksinzegening. Van een doorsneehuis in Geldermalsen naar een kerk in Rumpt: soms knijpen ze in hun vel om het te geloven. Bart: "De rooms-katholieke kerk in Nederland is in rap tempo aan het verdwijnen." Met een knipoog: "Soms grap ik wel eens: nog vijf kerken en we doen een bod op de Dom in Utrecht."

André van der Vlerk