Yuliia vluchtte vanuit Oekraïne naar Nederland, nu stelt ze schilderijen tentoon in Lexmond

LEXMOND • Yuliia Vyhoska vluchtte ongeveer een halfjaar geleden met haar jongste zoon vanuit Oekraïne naar Nederland. Haar man en haar oudste zoon moesten in het Oost-Europese land, dat geteisterd wordt door oorlog, achterblijven. De onrust die Yuliia voelde, schilderde ze ’s nachts van zich af. Het resultaat zijn 21 werken die op 2 december in Huis Het Bosch in Lexmond geveild worden voor Children of Heroes.

De locatie van de veiling is niet geheel toevallig: Yuliia werkt hier sinds haar komst naar Nederland. “Toen de Oekraïners in het gemeentehuis in Meerkerk werden ondergebracht, kregen we van de gemeente het verzoek om in de eerste twee weken het eten voor de mensen in de opvanglocatie te verzorgen”, vertelt de eigenaar van Huis Het Bosch, Jan Kruis, over het eerste contact met Yuliia. 

“We maakten kennis met de mensen in de opvanglocatie en voorzichtig kwamen er wat gesprekken op gang. Wij zochten personeel en zij wilden graag werken. Nu werken er twee Oekraïense vrouwen bij ons en een van hen is Yuliia. Ze helpt ons bij het opbouwen en schoonmaken van de zalen.”

Taalbarrière
“Door de taalbarrière is het helaas niet mogelijk om haar in de bediening te laten werken. Ze spreekt onvoldoende Nederlands en Engels, maar het is eigenlijk zonde dat ze door het niet spreken van de taal, in een functie werkt die veel lager is dan wat ze zou kunnen.”

Yuliia en Jan communiceren vooral met hulpmiddelen. “Meestal gebruiken we Google Translate, maar soms schakelen we ook een tolk in. En we proberen elkaar dingen duidelijk te maken met handen en voeten”, lacht Jan. “In de praktijk gaat dat prima.” Tijdens deze gesprekken ontdekte Jan dat Yuliia schildert. “Ze vertelde dat ze veel last van onrust had en als ze niet kon slapen, dan schilderde ze dat van zich af. Het is best heftig wat ze beleeft. Zo hoorden we in de media bijvoorbeeld over een raketinslag en dat bleek op de plek te zijn waar vier van haar vrienden woonden. Dat zijn gebeurtenissen die behoorlijk wat impact hebben.”

UNESCO
De schilderijen die Yuliia maakt, blijken niet zomaar wat penseelstreken op het doek te zijn. Yuliia beheerst een Oekraïense schildertechniek die zo bijzonder is, dat UNESCO de stijl in 2013 toevoegde aan de Representatieve Lijst voor de Bescherming van Immaterieel Cultureel Erfgoed: de Petrykivka-stijl. Slechts weinig mensen beheersen deze bijzondere schildertechniek, die van oorsprong afkomstig is van muurschilderingen. De mensen in het dorp Petrykivka beschilderden hun dorpshuizen, woningen, huishoudelijke artikelen en zelfs muziekinstrumenten met bloemen en andere natuurlijke elementen.

De Petrykivka-stijl staat bol van de symboliek. Zo staan vogels voor licht, harmonie en geluk. De schilderijen beschermen volgens het volksgeloof tegen verdriet en kwaad.

Stalen ballen
Op een van de schilderijen van Yuliia zien we een zonnebloem met bloedspetters, waar Yuliia ‘Stop War Please’ boven geschreven heeft. Op een ander doek staat een bloeiende appelboom tegen een donkere, onheilspellende achtergrond. Via Google Translate heeft Yuliia wat uitleg bij het doek gegeven. “Goed werk wordt beloond met goed fruit”, zegt ze hierover.

Het doek waarop een kat is afgebeeld, is doorspekt met politieke symboliek. Het is een echte Oekraïense Kozakkenkat. Kozakken zijn de dragers van etniciteit en verdedigers van nationale belangen en geloof. Yuliia schilderde de kat met stalen ballen. “Net als die van Zelensky”, zegt ze daarover.

Opbrengst voor het goede doel
De volledige opbrengst van de veiling gaat naar het goede doel. Yuliia heeft gekozen voor Children of Heroes. Dit liefdadigheidsfonds biedt hulp aan kinderen die tijdens de oorlog in Oekraïne hun ouders zijn kwijtgeraakt. Children of Heroes biedt de kinderen hulp voor de lange termijn op alle gebieden van het leven. Zo zorgt het fonds bijvoorbeeld dat de kinderen naar school kunnen en dat ze zichzelf kunnen ontwikkelen richting de arbeidsmarkt. Het fonds biedt ook hulp bij de aanschaf van winterkleren of kachels, zodat ze de kinderen letterlijk een warme omgeving bieden.

Veiling
De schilderijen die Yuliia gemaakt heeft, hangen nu al in de gang van Huis Het Bosch. Op 2 december om 20.00 uur is er ook nog gelegenheid om de schilderijen te bekijken. Aansluitend zal Danny van de Kuilen om 20.30 uur starten met de veiling. De drankjes en hapjes komen tijdens de veiling voor rekening van Huis Het Bosch. Wie op de avond aanwezig wil zijn, kan dit vooraf kenbaar maken via info@huishetbosch.nl.

Meer informatie
Wat: Veiling van Petrykivka-schilderijen geschilderd door Yuliia Vyhoska.
Waar: Huis Het Bosch, Nieuwe Rijksweg 6, Lexmond.
Wanneer: Vrijdag 2 december.
Aanvang: Vanaf 20.00 uur is iedereen welkom. Om 20.30 uur start de veiling.
Goede doel: Children of Heroes.