Column Theo Segers: Rood-wit-blauw / blauw-wit-rood

Op mijn bureau ligt al weken het tijdschrift Vlag! van de Nederlandse vereniging van Vlaggenkunde. De omgekeerde protestvlaggen op openbaar bezit, zoals lantarenpalen, zijn nagenoeg verdwenen. Mijn dank aan de ‘ophangers’, die zelf de vlaggen weer hebben verwijderd. 

Hier en daar zien we dit symbool van protest op privé bezit nog hangen. Vroeger kreeg je als de driekleur in het donker wapperde een bekeuring. Op sommige plekken hangt onze nationale driekleur er als een vodje stof bij. Ook zie ik vlaggen in de sloot liggen. Laten we respectvol met onze vlag omgaan en dit herstellen en verwijderen. Of nog beter voorkomen. 

Terug naar het boeiende artikel in het tijdschrift Vlag! Het hijsen van de omgekeerde vlag komt uit de scheepvaart. Zo gaf men aan andere schepen aan dat er een ‘man over boord was geslagen.’ Later werd het omgekeerd hangen van de nationale vlag overbodig, toen met seinvlaggen boodschappen werden doorgegeven. 

Het is niet voor het eerst dat de vlag omgekeerd wordt opgehangen. Toen na de Franse inval in 1795 Nederlandse matrozen werden ontslagen waren zij bang hun soldij te verliezen. Daarom werd uit baldadigheid de vlag andersom gehangen. Nu zien we dat ook in andere landen het omkeren van de vlag als teken wordt gezien om protest aan te tekenen. Maar de oorsprong is veranderd. Vroeger was het een sein om hulp, nu is het meer en meer een politiek protest geworden. Feitelijk is het een verdraaide traditie. De betekenis van de Nederlandse vlag is hierdoor veranderd. 

Het hijsen van Rood/wit/blauw heeft meer en meer een politiek lading gekregen; zeker daar waar ook blauw/wit/rood wappert. De komende tijd gaan we zien hoe de vlag opnieuw betekenis krijgt. Daarbij denk ik aan Koningsdag, 4 mei en de viering van de vrijheid op 5 mei