Motorenfabriek Bolnes: mooie mix van nostalgie en diepe liefde

KRIMPEN A/D LEK • Motorenfabriek Bolnes opende zaterdag tijdens Open Monumentendag zijn loods op De Zaag in Krimpen aan de Lek voor belangstellenden.

Een kopje koffie met zelfgemaakte boterkoek. Een rondleiding of zelf rondkijken in de loods; honderden mensen maken op deze zonnige Open Monumentendag 2023 gebruik van de mogelijkheid om nostalgie én de geur van metaal en olie op te snuiven in de loods van Motorenfabriek Bolnes.

Tot 1988 werden hier scheepsmotoren geproduceerd. Daarna werd het eens zo bloeiende bedrijf overgenomen door Stork Wartsila en stopte de fabricage in Krimpen aan de Lek. “Ik bleef uiteindelijk nog tot 1996 aan het werk op de Zaag en verkaste daarna naar de Wartsila-vestiging in Schiedam”, vertelt Gijs Moerkerken, voormalig buitendienst-monteur van Bolnes.”

Scheepsmotoren
Moerkerken keerde na zijn pensionering samen met oud-collega’s Gerard van den Berg, Wim de Jong en Ton van Vlijmen terug naar hun oude werkplek om hobbymatig aan de slag te gaan met het repareren en reviseren van oude Bolnes-motoren. “Twee keer per week ben ik hier te vinden”, zegt Moerkerken (73). “Het is fijn om te doen.” Ton van Vlijmen is er verdrietig genoeg niet meer bij. Hij overleed ruim een jaar geleden. De uitvaart vond plaats vanuit de Bolnes-loods. Het emotioneert Gijs nog steeds. “Het was indrukwekkend”, zegt hij zacht. “Ook voor Ton gold dat Bolnes een belangrijke rol in zijn leven speelde. En voor Gerard, Wim en mij is dat net zo. Ik kwam hier op mijn 20e te werken. In 1971. En ik was erbij toen Bolnes in 1988 verkocht werd aan Wartsila. Eigenlijk was ik opgeleid als automonteur, maar al vrij snel werd ik bankwerker bij Boele, waarna ik een aantal jaren gevaren heb. Op een gegeven moment keerde ik terug naar de wal. Ik kende een paar jongens die bij Bolnes werkten en zo kwam ik in de fabriek terecht. Eerst als bankwerker, later werd ik bankwerker/monteur en hoofd montage bij het bouwen van nieuwe motoren. Ik eindigde bij Bolnes op de afdeling reparatie en zwierf vanaf dat moment de halve wereld over. En nu ben ik er alweer een aantal jaren terug. Samen met mijn oud-collega’s en mijn oudste zoon Xander repareer en reviseer ik oude Bolnes-motoren. Zo mooi om te doen. Bolnes is mijn leven, hè.”

Slepertje
Inmiddels heeft zich een groepje bezoekers om Gijs heen verzameld; allemaal mensen die dolgraag een rondleiding willen hebben door de in museale sferen verkerende fabriekshal. Een stukje verderop speelt eenzelfde tafereel zich af rondom Wim en Gerard, terwijl Vastgoed Bolnes-directeur Marieke van Cappellen - nazaat van Bolnes-oprichter Johann Hendrik van Cappellen - belangstellenden mee naar buiten neemt om in de voor de fabriek gelegen haven één van de nieuwe aanwinsten te laten zien: De Vereeniging, een uit 1928 daterend slepertje van het type ‘Amsterdammertje’ met - uiteraard - een Bolnes-motor als krachtbron.

Stage
Peter Groen kijkt er met belangstelling naar. De Krimpenaar is vandaag op Open Monumentendag naar de Zaag afgereisd om nog eens de plek te zien waar hij in 1976 stage liep. “Leuk om terug te zijn”, stelt hij vast. “Ik herken sowieso de geur meteen. En de hal uiteraard. Ik heb hier een mooie tijd gehad, maar ben uiteindelijk in de autobranche beland. Dat ik nu hier weer rondloop, is puur uit nostalgische overwegingen.” Dat geldt ook voor Dita van der Schans, die ooit drie jaar bij Bolnes op kantoor werkte (van 1967 tot 1970) en deze zonnige zaterdagochtend samen met de Bolnes-oudgedienden herinneringen ophaalt in de categorie ‘ken-je-die-nog?’

Gijs is ondertussen teruggekeerd na wéér een rondleiding door de fabriek. “Loop eens mee”, zegt hij met een twinkeling in zijn ogen. We wandelen samen met hem naar een roestig ogend object midden in de hal: een uit 1915 daterende stoommachine. “We zijn hem aan het opknappen”, klinkt het nauwelijks verrassend. “Ook weer zo’n mooi project waar we ons met veel plezier aan wijden. Daarnaast vinden we het mooi om op deze manier een stuk industrieel erfgoed bewaard te laten blijven. Want hoe je het ook wendt of keert: Bolnes was en is uniek.”

Jan Timmer