Dominee en zakenman, geroepen van tussen de stekjes

HOOGBLOKLAND • De PKN in Hoogblokland heeft sinds vorige maand een dominee ‘met twee petten op’: Jacob Schneider, theoloog en directeur van Schneider B.V. in Woudrichem.

Schneider is dominee in de PKN én directeur van een bedrijf dat is gespecialiseerd in de opkweek van jonge planten uit zaden en stek. Schneider stapt de ene dag in het vliegtuig voor het sluiten van een zakelijke deal en brengt de andere dag Gods woord, schrijft ’s morgens aan zijn preek en belt ’s middags met zakenrelaties over leveringen. Formeel is de verdeling: 60 procent kerk, 40 procent bedrijf, maar: “In de praktijk is het eerder twee keer 60 procent”.

Nuanceren
Zijn functies beïnvloeden elkaar, vertelt hij in de pastorie. “Door mijn theologische studie heb ik geleerd te nuanceren. Vroeger was ik zwart-witter. Ik weeg argumenten beter mee: wat denk jij ervan, wat zijn voor- en nadelen? Je haalt er meer inspraak bij, dat leer je door je universitaire opleiding waar je continu moet nuanceren.”

Trompettist
Andersom beïnvloedt zijn taak als directeur zijn manier van handelen in de kerk. Lachend: “Ik denk dat ik wel eens iets te snel ga. Onlangs wilde ik een nieuw lied laten zingen tijdens de kerkdienst. De organist kon het niet spelen, dus direct besloot ik een trompettist in te schakelen.” Uit de reactie van de koster maakte hij op dat dit enige verbazing wekte. “Het is soms schakelen. In ons bedrijf werk ik met personeel, in de gemeente met vrijwilligers. Dan moet je een ander tempo aannemen.”

Aandeelhouders
Hij zou ook best fulltime predikant willen zijn, maar de omstandigheden laten dat (nog) niet toe. “Ons bedrijf was eerder gevestigd in Ridderkerk. Daar werden we onteigend. Een meerderheid van de aandeelhouders besloot de vergoeding te innen en wilde het bedrijf sluiten. Ik wilde dat niet, dan had ik het personeel moeten ontslaan. Ik kon niet gaan preken over naastenliefde terwijl er onder mijn gehoor iemand zou kunnen zitten die ik ontslagen had. Ik was zelf voor 20 procent eigenaar en heb de aandeelhouders uitgekocht.”

“We zijn in Woudrichem verder gegaan, maar zitten in zwaar weer. Nu kan ik niet zeggen: ik word predikant, zoek het maar uit. Het liefst zou ik het bedrijf overdragen aan goede mensen. Ik ben bezig met goede mensen naast me. We gaan het zien de komende jaren, kijken wat Gods plan is.”

Meer gezag
Dankzij zijn ervaring als ondernemer kan hij in sommige situaties met meer gezag spreken. “Dat merk ik tijdens catechisatie. Er was een jongen die zei: ‘Als ik God wil gaan dienen moet ik zoveel dingen opgeven’. Ik zei: dat is helemaal niet waar, als je God dient wordt alles mooier. Je kunt met twee benen in de praktijk staan.”

Heiligheid van God
Dat Schneider midden in de wereld staat en niet behoudend is als het om tradities gaat, maakt van hem geen nieuwlichter. “Als het over de heiligheid van God gaat ben ik denk ik zwaarder dan veel predikanten. Ik wil aan God het juiste gewicht geven, in die betekenis wil ik zwaar zijn.”

Prachtige tijd
Pas op zijn 36ste begon hij zich af te vragen of hij dominee wilde worden. “Tijdens een vakantie, toen ik meer tijd had om na te denken, vroeg ik me af: is dit nou alles, planten verkopen? Wat wil ik verder met mijn leven? Die vraag kwam ook tijdens vakanties in de jaren daarna terug. Bij de derde keer dacht ik: nu moet ik antwoord geven. Ik voelde de drang om predikant te worden, om mensen bij God te brengen.” Twaalf jaar lang was hij één dag per week vrij voor zijn studie theologie, aan de Vrije Universiteit van Amsterdam en aan de protestantse universiteit in Amsterdam (PThU). “Ik heb daar een prachtige tijd gehad.”

Twijfel
Geloof is altijd belangrijk geweest in zijn leven. “Mijn ouders waren gelovig, mijn vader leeft nog. Ik twijfel niet aan God, niet aan zijn bestaan, ik twijfel alleen nog aan mezelf. Geloven gaat voor mij veel meer over bevattingsvermogen, over de vraag: in hoeverre kan je erbij?”

Jezus in de kerk
Gevraagd naar een typering van zijn predikantschap zegt hij: “Ik wil zo preken dat als Jezus in de kerk zou zitten Hij zich niet zou schamen. Ik wil een eerlijk beeld neerzetten van de diverse stemmen in de Bijbel. Hoe hebben de verschillende mensen in de Bijbel het leven met God beleefd destijds? En wat zegt dat voor vandaag?” In zijn eigen leven kan de Bijbel heel concreet spreken. Op grond van Psalm 15, over doen wat je beloofd hebt, zelfs als dat in je nadeel is, besloot hij een zakenrelatie trouw te blijven. “Mensen denken soms dat een beetje schimmig doen onvermijdelijk is voor zakenmensen. Dat is onzin. Een bedrijf wordt gebouwd op gerechtigheid.”

Echtgenote Annemarie
Jacob Schneider is getrouwd met Annemarie Schneider. Zij werkt als verpleegkundig consulent palliatieve zorg in het Erasmus MC in Rotterdam. Schneider: “Ik heb Annemarie leren kennen toen ik 13 was. Vanaf de eerste dag was ik ervan overtuigd dat ik met haar zou trouwen. Ze is heel gelovig, vanuit gevoel. Ondanks verschillen kun je ook in het geloof samen een ontwikkeling doormaken.”