Ook dievrieskluis in Nieuwland sluit: ‘Een stukje historie verdwijnt’

NIEUWLAND • Nadat de diepvrieskluis in Zijderveld eind vorig jaar al haar deuren moest sluiten, sluit eind februari 2023 ook de diepvrieskluis in Nieuwland. Met de toegenomen stroomkosten is het voor de leden van de coöperatie niet meer op te brengen om de diepvries in stand te houden. “En dat is zonde, want het is toch een stukje historie dat uit de dorpen verdwijnt”, vindt Jasper van Maarseveen.

Jasper huurt nu zo’n vier jaar een drietal kluisjes in het diepvrieshuis. “Mijn opa slachtte vroeger eigen vee. Daarvoor huurden we een vrieskluis. Het vlees werd verdeeld onder de familie en zodoende wist ik van het bestaan van dit soort diepvrieshuizen. We hebben thuis ook gewoon een vriezer. Wij slachten eigen vee, of tenminste, dat mag ik niet zelf, dus dat doet de slager voor ons. De slager slacht onze koeien en varkens. Een keer per jaar wordt een koe geslacht en een keer op een jaar een varken. Dat krijg ik thuis niet kwijt. Dan is deze capaciteit geweldig.” 

Voorvriezen
Hij benadrukt dat vooral de voorvrieskluis heel handig is. “Als ik thuis een varken in de vriezer stop, dan duurt het vijf dagen voordat het bevroren is. Hier gaat dat veel sneller en dan kan ik het vlees daarna overpakken in mijn eigen vrieskluisjes.” De reden dat de producten in de voorvrieskluis wel snel bevriezen, heeft te maken met de opstelling. “In je kluisje liggen alle producten gewoon op elkaar. In de voorvrieskluis liggen de producten in rekken. De koude lucht kan er dan makkelijker doorheen en daardoor bevriest het sneller.”

De voorvrieskluis is voor penningmeester en beheerder John van Ooijen ook de hoofdreden om een kluisje te huren “Het geeft een stukje extra gebruiksgemak. Als vervanging voor het kluisje kun je thuis nog wel een vriezer aanschaffen. Maar wil je een grotere hoeveelheid invriezen of wil je dat iets snel ingevroren kan worden, dan is die voorvriesvoorziening ideaal.”

Met de oplopende stroomkosten en de teruglopende bezetting is het voor de coöperatie niet meer op te brengen om het diepvrieshuis open te houden. “Vorig jaar hebben we de huur per kluisje die 67,50 per jaar was, al in twee etappes verhoogd met in totaal 90 euro. Je moet ongeveer een bezetting van twee derde van alle kluisjes hebben, maar daar komen we nu niet aan. Willen we doorgaan, dan moeten we de leden 200 of 250 euro per kluisje gaan vragen. Want de kluisjes die leegstaan, die kosten wel geld en omdat we een coöperatie zijn, moeten we het met elkaar opbrengen.” Tijdens de ledenvergadering in november besloten de leden dat ze dan maar moesten overgaan tot sluiting. “We hebben echt wel van alles geprobeerd. We hebben overwogen of we soms moesten flyeren om meer leden aan te trekken, er is onderzocht of een van onze leden het diepvrieshuis kon overnemen, maar het mocht allemaal niet baten.” 

Nooit boven nul
Het licht gaat daarom echt uit voor de diepvrieskluis in Nieuwland. “Op vier maart is het zestig jaar geleden dat de vriezer is aangezet en sindsdien is het er binnen nooit meer boven nul geweest. Maar op 28 februari gaat de stroom er toch echt af.” Voor de in Hoornaar wonende Jasper is het geen probleem om naar een andere diepvrieskluis over te stappen, maar er zijn ook genoeg leden die de kluizen in Schelluinen of Goudriaan te ver weg vinden. Volgens John waren er vroeger veel meer van dit soort diepvrieskluizen. “Als het goed is, zijn het er een paar honderd geweest in Nederland. Voornamelijk in deze regio, maar ook in de Flevopolder en Zeeland en Brabant kwam het voor.”

John vreest ook voor de andere diepvrieskluizen die Nederland nog kent. “Als Nieuwland sluit, zijn alleen Schelluinen en Goudriaan in deze regio nog over. We hopen dat de vrieskluizen die er nu nog zijn iets kunnen vinden, eventueel bij de gemeente, om ze toch te kunnen behouden. Want het is wel een stukje historie dat verdwijnt. We hebben de extra vriesruimte en de voorvriesvoorziening nu misschien niet echt nodig, maar je weet nooit wat de toekomst verder gaat brengen.”