Lekjutter blijft strijden tegen afval in de natuur: “We moeten de bron aanpakken”

VIJFHEERENLANDEN • Het was een mooi moment, twee weken terug tijdens de raadsvergadering van gemeente Vijfheerenlanden. D66, GroenLinks en VHL Lokaal dienden een motie in die moest leiden tot het verbod op evenementenvuurwerk wat plastic bevat. D66-raadslid Klaas de Zwaan benoemde het al in zijn relaas omtrent de motie: de geestelijk vader van deze motie kwam niet uit een van de partijen, maar zat op de publieke tribune. Maarten Kerkhof, alias De Lekjutter, kwam met het plan. En met succes. De motie werd unaniem aangenomen en daarmee is de gemeente Vijfheerenlanden de eerste gemeente in Nederland die vrij is van evenementenvuurwerk met plastic. 

Natuurlijk, een beetje spanning voelde hij wel toen de motie op tafel kwam tijdens de raadsvergadering op 22 september. “Maar”, zo stelt Kerkhof, “Eigenlijk kun je toch niet anders dan het eens zijn met het plan. Er zijn immers tegenwoordig gewoon plasticvrije vuurwerksoorten, waardoor het niet meer nodig is om vuurwerk met plastic de lucht in te schieten. Wat ik wel verrassend vond, is dat de motie door alle partijen werd gesteund.”

Maarten Kerkhof heeft al van jongs af aan iets met de natuur en het milieu, zo vertelt hij. “Ik ben geboren en getogen in Vianen en als klein jongetje zag ik al een bruine waas hangen boven de Lekbrug. Dat was pure vervuiling. Op de een of andere manier triggerde dat toen al iets in mij. Ik heb bijvoorbeeld ook nooit een rijbewijs willen halen.” 

Operatie Knetterbal
De 64-jarige Kerkhof zet zich zijn leven lang in voor het behoud van de natuur, maar omstreeks 2019 besluit hij te stoppen met werken en inmiddels zet hij zich volledig in voor de goede zaak.

Kerkhof: “Ik ben in contact gekomen met andere afvalopruimers zoals Dirk Groot, ofwel de Zwerfinator. In 2019 zijn we bezig geweest met operatie #Knetterbal, waarmee we mensen opriepen om foto´s te maken van rondslingerende plastic resten van plastic vuurwerkballetjes. We zouden met de verzamelde data naar de rechter gaan, maar zo ver is het nooit gekomen. Winkelketens die dit soort vuurwerk verkochten schrokken van onze data en begonnen het vuurwerk uit de schappen te halen. Dit is vaak ook precies het probleem. Bedrijven of organisaties zijn vaak best welwillend, maar weten niet wat ze verkopen of gebruiken.”

Presentatie
Zo ook de organisatie van het Titanium Festival. Het festival wordt in mei van dit jaar gehouden op recreatieterrein Middelwaard en sluit af met een vuurwerkshow. De dagen erna is Kerkhof druk met het opruimen van vuurwerkresten. Als hij de festivalorganisatie confronteert met het afval, schrikken ook zij. Kerkhof verzamelt alle data en combineert deze met gegevens van andere festivals.

Hij giet het geheel in een 25 pagina’s tellende presentatie die hij in mei voorlegt aan raadsleden tijdens het VHL Plein. Kerkhof maakt indruk met zijn verhaal en raakt in gesprek. Hij heeft de motie die twee weken geleden wordt aangenomen dan al kant en klaar liggen. 

“In die motie is ook opgeroepen om deze motie te delen met andere gemeenten in Nederland, zodat die hem hopelijk overnemen. Als dat lukt wordt er straks tijdens evenementen nergens meer plastic afgevuurd. Dat zou een enorme overwinning zijn. In Scheveningen is bijvoorbeeld jaarlijks het internationale vuurwerkfestival. Dat vuurwerk is boven het water. Eigenlijk wordt dat dus rechtstreeks de plastic soep ingeschoten. We kunnen die wel blijven opruimen, maar we moeten de bron aanpakken.”

Data verzamelen
Kerkhof gaat ondertussen door met het opruimen van afval in de natuur. Gewapend met zijn afvalknijper ruimt hij afval in de regio op of helpt hij mede-initiatiefnemers elders in het land. De knijper bevat een houder voor zijn telefoon, zodat hij alles wat hij vindt kan registreren in de app ‘Litterati’. “Want data verzamelen blijft belangrijk.”

Wie interesse heeft om Kerkhof eens te helpen, kan mailen naar: lekjuttersvijfheerenlanden@outlook.com.