Marc Hendriks, bestuursvoorzitter ZRT: ‘Zorg kan niet blíjven groeien’

TIEL • Ziekenhuis Rivierenland in Tiel (ZRT) bestaat veertig jaar. Een goede reden om deze periode te belichten. Dat doen we met een serie van drie artikelen in de vorm van interviews met Marc Hendriks, voorzitter raad van bestuur, Monique van Teeffelen, verpleegkundig specialist en voorzitter verpleegkundig stafbestuur én met Stephan Levering, ziekenhuisapotheker en voorzitter medische staf.

“Het aantal 75-plussers gaat de komende tien jaar met 44 procent stijgen. Dat is enorm”, zegt Marc Hendriks, bestuursvoorzitter van Ziekenhuis Rivierenland. “Wij moeten het doen, daarvan ben ik echt overtuigd, met de mensen en middelen die we nu ter beschikking hebben. Dat kan niet blíjven groeien.”

“Eerlijk is eerlijk, Nederland heeft ook geld nodig voor de CO2-uitstoot, voor woningbouw, voor onderwijs, voor veiligheid, noem maar op. Het kan dus niet zo zijn dat de zorg er alsmaar geld bij kan blijven claimen”, benadrukt Hendriks. “We zullen het moeten doen met de huidige mensen en middelen. Dat betekent dat de oplossing voor een deel bij ons moet liggen om dat in werkmethodes steeds slimmer, effectiever, efficiënter te doen. En daar maken wij elke dag nog steeds stappen in.”

Maatschappelijk geld
“En het is onze dure plicht, want het is maatschappelijk geld waar we mee omgaan, om dat zo goed mogelijk te besteden; dus zo effectief mogelijk. En ook al was die druk er niet, dan zouden we dat nog steeds moeten doen. Daarnaast denk ik dat het onvermijdelijk is dat patiënten beter voor zichzelf en voor elkaar gaan zorgen. Bij de wijze waarop nu een beroep op de zorg wordt gedaan en ook op de huisartsenzorg, moet je je soms afvragen of dat over zórg gaat.”

“We weten dat een deel van de eerstelijnszorg, patiënten die bij de huisarts komen met allerlei klachten, soms veel meer te maken hebben met spanningen binnen het gezin. Dan gaat het over huurschulden en dat soort zaken, wat zich op een andere manier uit. Die mensen horen niet bij de huisarts of hier te komen, maar ze moeten wél ergens geholpen worden. Ik denk dat een deel van de zorg wat we nu als zorg beschouwen, wat misschien ook wel sociale zorg is, veel meer als community met elkaar moeten oplossen.”

Sturen
“Het is inderdaad van belang dat je ook op andere factoren let”, vult Monique van Teeffelen aan, “zoals leefstijl, de sociale factoren die een rol spelen, zodat je minder ziektes gaat krijgen. Je kunt daarin best wel sturen. De overheid is daar ook al druk doende mee. En dat is terecht. Mensen mogen best hun verantwoordelijkheid nemen over hun eigen gezondheid, iets wat ze nu heel vaak bij een ander neerleggen.”

“Dus wil je de zorg betaalbaar houden, dan zul je daarin met z’n allen een veranderslag moeten maken. Meer bewegen. En ook zorgen dat je daar de faciliteiten voor biedt, zodat mensen ook daadwerkelijk gáán bewegen.”

Versnelling
“En we zijn ook, als het gaat om betaalbare zorg, veel meer digitaal gaan doen”, aldus Van Teeffelen. “En dat heeft, mede door Covid, in positieve zin ook een versnelling gehad. En ik denk dat dat ook verder gaat dan nu, want we zullen wel móeten om met minder mensen hetzelfde te kunnen blijven leveren. Maar we moeten wel heel goed blijven in kwaliteit.”

“De patiënt lijkt daarnaast steeds veeleisender te worden en die vereist de maximale zorg. En dat is niet hetzelfde als de optimale zorg”, voegt Stephan Levering er aan toe. “Soms is het beter om bepaalde dingen na te laten of anders te gaan doen dan dat je de complete kast aan mogelijkheden opent. Er zitten heel veel oorzaken in die daar aanleiding toe kunnen geven, bijvoorbeeld dat patiënten heel vasthoudend zijn. Je kunt ook vragen: Wat vindt u belangrijk in het leven? Wat wilt u nog graag kunnen? Wil de patiënt nog een stukje met de hond kunnen lopen? Of regelmatig naar zijn kleinkinderen?”

“Voor de één is dat anders dan voor de ander. Dat kán betekenen dat je ervoor kiest om een behandeling niet of juist wel te doen. Ook geneesmiddelen zijn op een geven moment niet meer te betalen. De vraag is dan ook: moet iedereen die zorg per se ook allemaal krijgen, ja of nee. We kunnen dus best wel eens andere keuzes maken dan nu van ons gevraagd wordt. Daar moet de discussie ook over gaan.”

Twee pakjes shag
Wordt iemand met een hartaandoening die twee pakjes shag per dag rookt straks dan ook nog geholpen? “Ja, zo’n patiënt wordt gewoon geholpen”, lacht Levering. “Die heeft een aandoening en die gaan we op de best mogelijk manier helpen. Dat is ook het solidariteitsbeginsel hier in Nederland en dat moeten we vooral zo laten. We gaan dan wel een gesprek over het roken aan, maar eigen schuld dikke bult gaan we niet doen.”

Rob Zantinge