Drie eeuwen baksteenfabricage

Drie eeuwen baksteenfabricage, het eerste historische boek van de huidige gemeente West Betuwe, werd vorige week gepresenteerd. Het boek beschrijft de baksteenfabricage in het gebied van de oude gemeenten Geldermalsen, Neerijnen en Lingewaal. In het gebied waren maar liefst 23 steen- en pannenfabrieken, nu is er nog één in Haaften.

Cees Hoogteyling

Haaften – De presentatie was eigenlijk een historisch moment waar veel genodigden getuigen van wilden zijn. De historische verenigingen waren allemaal aanwezig om met de schrijvers, die beiden besmet zijn door het baksteenvirus, zoals directeur Bert Jan Koekoek stelde, te spreken. De schrijvers Marcel Dings historicus en Aart Bijl historicus en leraar geschiedenis, beiden met veel kennis over de tegel- pannen en baksteenindustrie, waren blij hun kennis te hebben kunnen bundelen.

Marcel Dings: “We hebben onze kennis bijeengebracht. Adri heeft veel kennis van de steenfabrieken uit de Tielerwaard. Ik kom uit de steen- en tegelfabrieken uit Limburg. Het klikte met elkaar. De steenfabrieken in dit gebied hebben veel invloed gehad op het sociaal en economisch leven in het Rivierengebied.” Ze vertellen dat het huidige gebied van de gemeente West Betuwe vroeger wel 17 steenfabrieken heeft gehad en dat alleen Haaften in dat gebied nog over is. De steenfabriek in Haaften is eigendom van Wienerberger in Wenen. Aart Bijl: “Veel mensen weten niet meer dat er ooit wel in hun woonplaats een steenoven heeft gestaan. Het was begrijpelijk, de klei hier in het gebied was uitermate geschikt voor het maken van stenen en pannen van goede kwaliteit. Er is de laatste jaren veel veranderd in de fabricage van stenen en dakpannen.

Om bij de stenen te blijven. Van het zware werk wat vroeger moest worden verzet op de steenfabrieken, is niets meer terug te vinden. De fabricage is helemaal geautomatiseerd. De eerste hand die tegenwoordig aan een steen komt, is de hand van de metselaar. Dat klinkt, vreemd maar het is zo.” Directeur Bert Jan Koekoek van Wienerberger steenfabriek in Haaften: “Ik ben er trots op dat deze heren dit boek ‘Drie eeuwen baksteenfabricage’ hebben gemaakt. Zij zijn zo gepakt door het virus van het maken van bakstenen en pannen, het zit tot de uiteinden van hun aderen. Geschiedenis is op een prettige wijze weergegeven. Dit boek hoort thuis bij iedereen die iets met de steenfabriek in hun plaats te maken heeft gehad.”

Het boek

Het boek vertelt over de eerste oven die met hout werd gestookt, de ringoven als opvolger en de huidige manier van bakken met ovens op gas. Te lezen valt dat het productie proces een ongekende ontwikkeling heeft meegemaakt. Marcel Dings vertelde dat er in Haaften, met 30 mensen, jaarlijks 68 miljoen stenen in diverse kleuren worden gefabriceerd, dat is vele malen het dubbele van wat de 23 ovens vroeger fabriceerden. Er wordt zelfs aan recycling van stenen gewerkt.

Het boek kost € 24,95 kijk voor verkoop: www.marceldings.nl