‘Ik ben een torengek’

Als Pieter van der Schoot over middeleeuwse torens begint, is hij niet meer te stuiten. Vooral over de ontdekking die hij een jaar geleden deed: de middeleeuwse Heesseltse kerktoren. Nu is er een boekje van zijn hand verschenen over deze unieke ‘duiventoren’. Het eerste exemplaar werd afgelopen weekend overhandigd.

door Jacqueline Maris

Heesselt - Al twaalf jaar leidt Van der Schoot mensen rond in de Bossche Sint Jan. Als hij dan hoog in de lucht naar het noorden keek, lokte de toren van Zaltbommel. Niet veel later was hij ook daar gids. Hij was tevreden met zijn torens, tot hij tijdens een fietstochtje langs de Waal tussen weelderig groen de toren van het Heesseltse kerkje zag oprijzen. Hij besefte direct dat dit een heel bijzondere ontdekking kon worden. ‘Ik ben torengek’, zegt hij vol vuur, ‘en ik moest en zou de Heesseltse toren beklimmen.’

Ina Hakkert van de Stichting Kerk Heesselt weet nog goed hoe Pieter van der Schoot haar mailde met het zeer dringende verzoek om de toren in te kunnen. Op de grote dag nam Van der Schoot drie collega-gidsen mee naar boven. ‘Het was heel vies, maar mooi…. Er kwam kennelijk nooit iemand.’ Boven in de toren vonden ze in de middeleeuwse muren kleine openingen naar buiten en maar liefst zeshonderd holtes. Van der Schoot herkende het meteen: dit was een authentieke ‘duiventoren’. Een uniek exemplaar, al vindt hij het jammer dat er in de loop der eeuwen midden in de duiventoren een vloer is gelegd, steunend op balken die in de duivengaten zijn gestoken. ‘Die moet er echt uit.’

Het toenmalige kerkje met zijn slanke gothische toren werd zo’n zeshonderd jaar geleden gebouwd. In die dagen lokte de pastoor al duiven naar binnen en haalde de eieren weg zodat de vogels terug bleven komen. Pieter van der Schoot: ‘Het was een kippenfarm avant la lettre. Ze hadden eieren, vlees en mest.’ In een wijde kring rond de toren konden geen granen worden verbouwd omdat de duiven die zouden opvreten. Daar was niet elke boer blij mee maar de pastoor vertegenwoordigde het hogere gezag dus legde men zich erbij neer.

Na het eerste bezoek aan de Heesseltse toren offerde torengids Jenny van Doesburg zich op om een dag lang vuil uit de nestnissen in de muren te schrapen. Het resultaat was verbluffend. Bij de Rijksdienst voor het Culturele Erfgoed bleek de Heesseltse toren helemaal niet bekend. Toen Pieter van der Schoot de foto’s liet zien, verzuchtte een medewerker dat hij zelden zo’n mooie gave duiventoren had gezien. Het is geweldig, dat je zelfs anno 2020, als je er oog voor hebt, nog echte ontdekkingen kunt doen.

Het boekje ‘Een rondgang door de middeleeuwse toren van Heesselt’ van Pieter van der Schoot met verhalen over de toren, historisch beeld en fraaie foto’s van Esther de Bruijn, is voor 5 euro (+ eventuele porto) te koop bij Historisch Cultureel Centrum Kerk Heesselt. Via bestuur@kerkheesselt.nl (Meer informatie via www.kerkheesselt.nl)