Nieuw pronkstuk voor Bijbelmuseum: bijbel uit 1654 aan collectie toegevoegd

LEERDAM • Het Bijbelmuseum in Leerdam heeft er een nieuw topstuk bij: een bijbel uit 1654. Het oude heilige boek was van een familie in Amerika. De consul-generaal van San Francisco bracht ‘m hoogstpersoonlijk naar Nederland. Vanaf nu kan iedereen ‘m bekijken én lezen. Hoewel de museumdirecteur dat zelf niet gaat doen. “Ik weet wat erin staat.”  

Statenbijbel
“In den beginne schiep God den hemel en de aarde”, leest museumdirecteur Wim van ‘t Zelfde op verzoek voor uit de oude statenbijbel. Zijn vingers glijden over het vergeelde papier en ondanks zijn bril moet hij wat voorover buigen om de kleine letters in het boek te kunnen lezen. Al bijna 370 jaar staan ze op het papier.

Dat maakt ‘m ook zo bijzonder, aldus de museumdirecteur. “Hij is heel oud, hè? Er zijn er niet veel meer van in omloop. Het was een gebruiksvoorwerp. Er werd minimaal drie keer per dag uit gelezen. Na een paar honderd jaar was die bijbel aan flarden gelezen.” Dit exemplaar is volgens Van ‘t Zelfde nog “heel mooi” gebleven, mede dankzij eerdere restauratie.

Loodzware bijbel in handbagage
Van buiten oogt het als een dik fotoboek met leren kaft en goudkleurige plaatjes om de hoeken te beschermen. Eenmaal open staan naast de teksten veel illustraties, waaronder unieke landkaarten uit de tijd waarin Australië nog ‘Land van de Eendracht’ werd genoemd. Ook bijzonder: het gaat hier om een exemplaar van de laatste druk van de Bijbel met drukfouten.

Eeuwenlang verbleef het boek in een klein dorp in Amerika. Een Nederlandse familie had ‘m meegenomen toen ze emigreerden. Later belandde het bij een dominee, die vervolgens aanklopte bij het consulaat in San Francisco. En zo gebeurde het, dat de consul-generaal van San Francisco met de bijbel in zijn handbagage op het vliegtuig stapte.

Heelhuids in handbagage
“Hij is loodzwaar en moest twee keer door de scanner, voordat ze me lieten gaan. Ik ben eerlijk gezegd wel een beetje opgelucht dat ik ‘m heelhuids hier heb gekregen”, vertelt Dirk Janssen lachend. “Het is een eer om ‘m hierheen te brengen. Toen we wisten wat we in handen hadden, waren we er snel uit: deze bijbel moet terug naar Nederland.”

Vanaf nu kan iedereen ‘m dus komen bekijken en lezen. Hij ligt straks tussen de honderden andere oude bijbels in het museum. Het exemplaar uitlezen gaat Wim van ‘t Zelfde niet doen. “Ik weet wat erin staat. Ondanks de verouderde uitdrukkingen is er niets aan de inhoud veranderd. Ik heb privé een bijbel om te lezen. Dat is een wat modernere uitgave.” 

Bron: RTV Utrecht