Politiek Vijfheerenlanden reageert wisselend op uitslag enquête

VIJFHEERENLANDEN • De politiek in Vijfheerenlanden reageert wisselend op de uitslag van de enquête over de koopzondag. Voor de SGP is het "een trieste dag". PvdA en CDA zijn tevreden, waarbij de laatste partij vooral hamert om het belang van verscheidenheid: elke kern behoudt volgens de partij nu haar eigen identiteit. Dat vindt ook GroenLinks. VVD en ook VHL Lokaal plaatsen juist vraagtekens bij dit versnipperende winkeltijdenlandschap.

VVD-lijsttrekker Hanneke van der Leun: "Enerzijds zijn we blij dat in acht kernen de ondernemers de vrijheid krijgen om zelf te bepalen of ze open willen. Aan de andere kant zitten we wel met een ongelijkheid tussen ondernemers in de diverse kernen. Er zijn acht kernen waar de winkels open mogen en enkele kernen waar niets mag en enkele kernen waar de vrijheid is beperkt tot acht zondagen."  

Maar CDA-kartrekker Maria de Jong-Middelkoop ziet juist voordelen in die versnippering. "De uitslag maakt duidelijk dat we de gemeente Vijfheerenlanden niet als één gebied kunnen zien. De verschillen zijn groot, elke kern heeft duidelijk zijn eigen identiteit. Een uitslag van meer dan 90 procent voor, zoals in Hoef en Haag en Vianen, kun je niet negeren. Maar dat geldt ook voor de kernen waar de overgrote meerderheid tegen stemde. We moeten inspelen op die verscheidenheid. Dat was precies waarom wij als CDA voorstander van deze enquête waren", zo onderstreepte zij.

Hoewel tot medio juni de gebruikelijke procedure wordt doorlopen – collegevoorstel, politieke behandeling in de commissie en daarna besluitvorming in de raad – sluit Maria de Jong volledig uit dat de gemeenteraad van de uitkomst van de volksraadpleging afwijkt. "Dat ligt heel duidelijk: afspraak is afspraak."

Ook PvdA-voorman Joop van Montfoort respecteert de uitslag van de enquête. "In onze verkiezingscampagne hebben wij opgeroepen om de winkelopenstelling op de zondag over te laten aan de gemeenschap. En dat is nu gebeurd. Wij zijn tevreden over de manier waarop deze inwonerraadpleging heeft plaatsgevonden en respecteren de uitslag. De democratie heeft gesproken", aldus Van Montfoort die wel uitziet naar het debat in de raad.

GroenLinks Vijfheerenlanden ziet de enquête als een mooi begon om burgers meer invloed te geven over zaken die in hun omgeving spelen. "De uitslag laat grote verschillen zien tussen de diverse kernen. Dit is een feit en we doen er goed aan ruimte voor deze verschillen te laten en deze te waarderen in plaats van negatief te benaderen. Dit was de eerste keer dat dit middel gebruikt werd voor besluitvorming. Laten we in ieder geval blij zijn dat we die stap genomen hebben. Hoe dit in de toekomst uitpakt voor supermarkteigenaar in kernen die tegen hebben gestemd, moeten we volgen. Burgers die tegen zondagsopening gestemd hebben kunnen en mogen hun principiële bezwaren laten meewegen in hun keuze van supermarkt. Het hoeft dus niet per se negatief uit te pakken."

Verwacht 
"Ik had deze uitslag in grote lijnen wel verwacht", reageert Teus Meijdam namens VHL Lokaal. "Alleen dacht ik dat het verschil in Leerdam minder groot zou zijn. Het verbaast me niet dat de ja-stemmers daar de meerderheid haalden, wel dat het zo duidelijk was." Meijdam constateert dat ondernemers in kernen waar tegen de zondagopenstelling is gestemd nu spreken van 'rechtsongelijkheid'. "Dat wordt de komende tijd nog wel een 'dingetje'. Vooraf hebben wij hier al voor gewaarschuwd. Waarom zijn de winkeliers niet apart over dit onderwerp geraadpleegd?"

Meijdam is er geen voorstander van om de openstelling op zondag via een gedoogconstructie meteen in te laten gaan, zoals door sommigen wordt voorgesteld. "Iedereen die een vergunning aanvraagt, moet even wachten. Zoiets kost gewoon tijd. Laten we ook in dit geval de procedure netjes afwerken."   

Concessie 
Bij D66 Vijfheerenlanden overheerst gematigde vreugde, vanwege de 'ja' van in totaal acht kernen. Fractieleider Klaas de Zwaan vindt het echter niet gepast om in een "juichstemming" los te barsten. "Ik wil geen lange neus maken naar iedereen die liever de winkels dicht heeft op zondag, we moeten rekening houden met elkaar." Sowieso was de enquête voor zijn partij een concessie, een tegemoetkoming richting het CDA. "Iedereen kent ons standpunt: wij vinden dat ondernemers de vrijheid moeten hebben om zelf hun openingstijden te bepalen." 

Toch zegt hij blij te zijn dat veel mensen hebben gestemd. "De uitkomst heeft me in sommige gevallen ook verrast. Maar je ziet nu ook sommige kernen 'nee' hebben gestemd, terwijl de ondernemers daar toch wel graag de mogelijkheid hadden gehad om open te gaan op zondag. Dat is het risico van deze constructie." Hij hoopt niet dat deze ondernemers daar ook schade van ondervinden. "Ik wil iedereen eigenlijk oproepen: laat geen ondernemer de dupe zijn van deze uitkomst, buy local." 

Trieste dag 
Voor de ChristenUnie was de winkelopenstelling op zondag een belangrijk thema in de verkiezingen. "Voor ons is de zondagse rustdag een fundamenteel principe. Alle inwoners hebben de kans gehad om zich uit te spreken voor hun eigen dorp of stad. Ik ben blij dat inwoners dit in groten getale gedaan hebben. Het geeft aan dat dit thema belangrijk is", zegt fractieleider Dico Baars. "De uitslag heeft per kern gevolgen voor het beleid over de winkelopenstelling op zondag. Het is nu aan het college om met voorstellen naar de gemeenteraad te komen. De gemeenteraad is eindverantwoordelijk en neemt een beslissing over de verordening, waarin de winkeltijden worden geregeld."

ChristenUnie blijft zich inzetten voor de bescherming van de zondagse rustdag, zegt Baars. "Onze samenleving en economie komen het beste tot hun recht als er een moment van rust is. De ChristenUnie laat dit geluid in het debat horen, ook als dit door een minderheid van de mensen wordt gedeeld. Een goed debat zorgt niet alleen dat de stem van de minderheid is gehoord, maar ook dat deze stem wordt meegewogen."

De SGP is treurig gestemd over de uitslag van de enquête. SGP-leider Evert Geluk: "Het is een trieste dag. In acht kernen van onze gemeente mogen de winkels op zondag open. Treurig. Dit is een stap de verkeerde kant op. Als SGP gaan we uit van Gods woord. Daarin staat dat we de zondag moeten heiligen. Dat is wat anders dan winkelen." Volgens hem is de samenleving gebaat aan een rustdag. "Die hebben we als maatschappij hard nodig. Ik ben bang voor de gevolgen van de 24-uurs economie. Tot nu toe is die nog aan onze dorpen voorbij gegaan, ook in dat opzicht is dit een heel slechte ontwikkeling."