Henk Knol over de vakantiedoedagen en burgerlijke ongehoorzaamheid

VIANEN • Enthousiast geeft Henk Knol een rondleiding over het terrein van Bewoners Organisatie Monnikenhof (BOM). Grote stapels pallets voor de vakantiedoedagen liggen al klaar.

Verderop is een stuk grond afgebakend. "Kijk, hier komt de kruidentuin", zegt hij wijzend naar het veldje waar distels en ander onkruid tot kniehoogte groeit. "En deze boomstammen worden balken en planken voor ons bankjesproject."

Gewoon doorgaan
De voorzitter van BOM denkt in mogelijkheden, waar anderen nog weleens moeilijkheden zien. Of hij daar nooit moe van wordt? "Het is een kwestie van gewoon doorgaan. Laten zien dat het kan en dan hopen dat anderen de draad oppakken. Het liefst zouden we als bestuur alleen zorgen dat dingen kunnen en de uitvoering aan anderen overlaten, maar het werkt nou eenmaal zo dat je het eerst zelf moet voordoen."

Werkgroep
Dat geldt ook voor de vakantiedoedagen die dit jaar voor de tweede keer worden gehouden in de laatste week van de zomervakantie. "Mensen die op de dagen zelf willen helpen kunnen we meestal wel vinden, maar het zou mooi zijn als er een werkgroep komt die de organisatie van de doedagen van het bestuur overneemt."

Kleine portemonnee
Tot die tijd pakt Henk zelf de handschoen op. "Eén op de vijf gezinnen besteedt het vakantiegeld niet aan vakantie maar aan noodzakelijke uitgaven. Ook de kinderen uit die gezinnen willen wel eens een uitje. Er waren wel activiteiten in de vakantie in Vianen, maar niet voor gezinnen met een kleine portemonnee. Wij wilden iets organiseren dat voor iedereen toegankelijk is. Als ik zie hoe de kinderen zich uitleven, ook degenen die wel op vakantie gaan trouwens, dan geeft mij dat heel veel voldoening en energie. Ze bouwen hele villa's, compleet met balkon en tuin."

Groeien
Met twintig vrijwilligers per dag kan BOM 150 kinderen ontvangen. "Qua ruimte zouden we makkelijk kunnen groeien naar driehonderd, alleen moeten er dan eerst meer vrijwilligers bij. Met meer kinderen heb je ook meer materiaal nodig, dat moet allemaal geregeld worden."

Goodwill
Ook sponsors staan niet bepaald in de rij. "Vorig jaar hadden we veel goodwill omdat er op het laatste moment heel veel extra kinderen aangemeld werden omdat KidzFun ermee stopte. Maar het is natuurlijk niet automatisch zo dat we nu weer op al die bijdragen kunnen rekenen."

Vereenzaming
Vrijwilligers krijgen van het bestuur veel vrijheid. "Eigen initiatief wordt op prijs gesteld. Tijdens de vakantiedoedagen gaat het niet alleen om de kinderen, maar ook om de vrijwilligers. Zij krijgen de kans andere mensen te ontmoeten, samen iets op poten te zetten. Vereenzaming is overal en het is veel breder dan je denkt. Kijk maar naar de vele eenpersoonshuishoudens, dat zijn ook vaak jongeren."

Kweekvijver
Behalve de sociale ontmoetingsfunctie ziet Henk BOM graag als kweekvijver. "Mensen met goede ideeën zijn altijd welkom. Het gebouw staat er toch, doe er je ding. Vaak kunnen we elkaar versterken. De organisatie van de Vrijstad Vianen Loop wilde graag het terrein gebruiken. In ruil daarvoor helpen ze mee bij het onderhoud en bij de beweegroute. Dan heb je een win-winsituatie."

Straatniveau
Ideeën die van onderop komen, werken vaak het beste, is zijn ervaring. "Initiatieven beginnen vaak op straatniveau, kijk maar naar de oprichting van de BOM. De aanleiding was elf, twaalf jaar geleden dat er overlast was in het park in de Monnikenhof."

Levendige wijk
Henk was na een oproep van de gemeente één van de wijkbewoners die zich opwierpen om het tij te keren: "We willen toch allemaal in een gezellige, levendige wijk wonen?"

Luisteren
Maar hij doet het wel op zijn manier. "Af en toe een feestje organiseren om de bewoners tevreden te houden, werkt niet. Je moet ze er echt bij betrekken, en dan ook echt luisteren als gemeente." Daar schort het nog weleens aan, vindt hij. "Bijvoorbeeld bij de bomenkap aan de Helsdingse Achterweg. Er is heel wat overleg en inspraak geweest, maar uiteindelijk koos de gemeente voor een andere uitvoering dan de voorkeur van de bewoners. Dan voelen mensen zich dus niet gehoord."

Geen Vijfheerenlandenaar
Met de herindeling is het er niet beter op geworden. "Mensen gaan zich echt geen Vijfheerenlandenaar voelen." De nieuwe gemeente brengt ook financiële onzekerheid mee voor stichtingen als BOM. "Wij moeten nu per activiteit subsidie aan gaan vragen. Dan moet je altijd maar afwachten hoe dat uitpakt en kun je geen langetermijnplannen maken. Dat is juist wat we graag zouden willen, echt iets uitbouwen."

Verdeling
Ook de vergelijking die sommigen maken tussen BOM en wijkraden gaat mank, stelt Henk. "Mensen die dat doen vinden dan dat wij naar verhouding te veel subsidie krijgen; van de gemeente Vianen kregen we tot nu toe 8.000 euro per jaar plus 1.500 euro voor het zwemmen. Maar wij zijn geen wijkraad. En als het over de verdeling van geld gaat: in Leerbroek wordt een nieuw dorpshuis neergezet van 3,5 miljoen euro. Als ik uitreken hoeveel dat per inwoner is, en ik kijk naar ons werkgebied van 7.000 inwoners..."

Geen verstand van
Het is niet dat de gemeente kwaadwillend is, weet Henk. "Ze waarderen wel wat we doen en we overleggen veel met ze. Maar je merkt dat ze enerzijds willen dat inwoners meer zelf gaan doen, maar dat ze dat anderzijds eng vinden. Dan zeggen ze dat wij er geen verstand van hebben. Maar in een gebied met 7.000 inwoners zit zoveel deskundigheid, het is toch onzin dat de gemeente daar dure mensen voor moet inhuren?"

En dus houdt Henk Knol het bij zijn aanpak: gewoon doorgaan. Als een reactie van de gemeente te lang op zich laat wachten naar zijn zin, doet hij het zelf wel. "Soms heb je een beetje burgerlijke ongehoorzaamheid nodig."