‘Zoveel water zie ik nooit in de zomer’

  In Zuid-Limburg dreven auto’s door de straten, gingen oogsten verloren en werden honderden gezinnen dakloos vanwege de ongekend hoge waterstand in de Maas. Naar het zich laat aanzien is de schade rond de Waal beperkt, maar toch zijn er ook in onze regio zorgen. “Zoveel water heb ik nog nooit midden in de zomer gezien.”  

Tiel -  De kudde runderen uit de Kleine Willemswaard bij Tiel is naar de hoogste plek van het terrein gedreven om te voorkomen dat de dieren op een eilandje komen te staan. Dat gevaar is inmiddels geweken, maar de zich terugtrekkende rivier heeft wel flink wat troep op de oever achtergelaten. “Eigenlijk niks bijzonders: deze hoge waterstanden zien we regelmatig dus dit stelt weinig voor. Ik heb weleens een hogere piek meegemaakt” zegt woonbooteigenaar Hans Heerdt nuchter. Maar schijn bedriegt: hij maakt zich wel degelijk zorgen. Hans woont al jaren op een woonboot in de Tielse haven en volgt de ontwikkelingen rond de Waal op de voet. “Hoog water is niets bijzonders in het vroege voorjaar, maar midden in de zomer is het wel heel uitzonderlijk. Dat zou weleens vaker kunnen gebeuren want het wordt veroorzaakt door klimaatverandering.” De Kleine Willemswaard bij Tiel, tegenwoordig stadsnatuur, was ooit een onderdeel van de veel grotere Willemspolder. Het andere deel van de Willemspolder, in de uiterwaarden bij Echteld, is agrarisch gebied. Honderden hectaren landbouwgrond zijn daar half juli, midden in het oogstseizoen, verdwenen in een immense watervlakte. Gelukkig lijkt de schade mee te vallen nu het water is gezakt: de meeste jonge maisplanten lijken hun waterdoop te hebben overleefd en vee en gras zijn net op tijd van het land gehaald.

Waterbeheer

Waterschap Rivierenland en Rijkswaterstaat spelen een grote rol in de bescherming tegen overstromingen. Rijkswaterstaat zorgt dat er voldoende ruimte is om rivierwater buitendijks op te vangen en af te voeren. Daarnaast beschermt deze organisatie onze kust, met dammen en zeedijken. De rivierdijken (winterdijken) die het achterland droog moeten houden vallen onder verantwoordelijkheid van het Waterschap. In tijden van extreem hoog water, zoals in juli, activeert het Waterschap een tijdelijke calamiteitenorganisatie die continu controleert of er geen zwakke plekken ontstaan in de dijken en ingrijpt wanneer dat nodig is, ook ‘s nachts. Het Waterschap let niet alleen op aantasting van de buitenzijde van een dijk, maar ook op mogelijke verweking van de kern van de dijk, onder de beschermende afdeklaag. 

Duurzame oplossingen

Volgens natuurkenner Hans Heerdt bieden hogere dijken en meer ruimte voor de rivier geen oplossing voor de langere termijn. “Deze waterpiek is een waarschuwingsignaal: we moeten anders met onze omgeving omgaan. Zoals het nu gaat, met die grootschalige productiemethoden en overconsumptie, kan niet meer.”

Corien Remijn

‘We zullen anders met onze omgeving moeten omgaan.’