De Knotwilg: 'Houd zelf de regie'

ZIJDERVELD • Regionale energiecoöperatie 'De Knotwilg' onderzoekt de mogelijkheid om een windmolenparkje langs de A2 bij Zijderveld te realiseren. De coöperatie wil dat doen in nauw overleg met de inwoners.

"We zijn ervan overtuigd dat die molens er op den duur komen. Dan moet je als inwoners het je niet laten overkomen, maar je vanaf het begin laten horen." Doel van De Knotwilg is om de Alblasserwaard en Vijfheerenlanden energieneutraal te maken door plaatselijk en in eigen beheer duurzame energie op te wekken.

"Toen we destijds begonnen, was onze slogan 'geen tak de streek uit'. Er staan hier veel knotwilgen en het was onze bedoeling die te versnipperen voor de grote 'houtkachel' die in Gorinchem zou komen", vertellen Koos Timmer en Aad Rodenburg, voorzitter en secretaris van De Knotwilg.

Dat eerste project stierf in schoonheid: de snippers worden nu geleverd aan agrariërs die ze in hun stallen gebruiken.

Voordelen
De Knotwilg zocht de afgelopen tijd contact met bestaande energiemaatschappijen en verwierf zich van lieverlee een plek op de markt.

"We overtuigen commerciële partijen ervan dat steeds meer inwoners van de Alblasserwaard en Vijfheerenlanden de voordelen zien van het lokaal energie opwekken met zon, wind of water en samen willen investeren in – bijvoorbeeld - de bouw van windmolens of een zonneveld."

"Maar zo'n initiatief moet wel van onderaf groeien. Mensen moeten het niet opgelegd krijgen, dat werkt gewoon niet. Als je iets wil doen, moet je de inwoners 'meenemen' en ze niet overvallen."

Groote Haar
Inmiddels realiseert De Knotwilg samen met de gemeente Gorinchem en Eneco bij bedrijventerrein Groote Haar een windpark met twee windmolens. "De groene energie die we hier straks opwekken, is bestemd voor bedrijven op het bedrijventerrein en voor de inwoners van Gorinchem, Arkel, Schelluinen en Hoogblokland."

"We doen dat op fifty-fifty-basis: we ontwikkelen dat park samen met Eneco, investeren ieder de helft en delen de opbrengst. Het geld dat we investeren, lenen we bij de leden van onze coöperatie." De lokale bevolking is zo mede-eigenaar van de nieuwe, duurzame 'opwek'.

Geen loopjongens
In Zijderveld wil De Knotwilg aan de slag met Green Trust, een bedrijf voor de ontwikkeling, bouw en beheer van duurzame energieprojecten. "Ook in Zijderveld werken we op fifty-fifty-basis. Dat is ons uitgangspunt, anders beginnen we er niet aan. We zijn in dienst van de inwoners, we zijn geen loopjongens van de energiemaatschappijen en het gaat ons niet om winst."

Samen met Green Trust onderzoekt De Knotwilg of het mogelijk is in Zijderveld een goed plan te realiseren. "Ons zoekgebied ligt ten noordwesten van het dorp, tussen de Zijderveldse-laan en de A2, zo dicht mogelijk langs de rijksweg."

Zoekgebied
Timmer en Rodenburg benadrukken dat het gaat om een zoekgebied en er zeker geen uitgewerkt plan klaar ligt. "En vergunningen zijn er ook nog lang niet verleend. Voor wij met Green Trust in zee gingen, had dat bedrijf al wel afspraken met enkele agrariërs over de huur van hun grond. Toen ging het nog om een volledig commercieel project, nu is onze coöperatie er voor vijftig procent bij betrokken."

De bestuurders van De Knotwilg wijzen er herhaaldelijk op dat er niets vast ligt. "We onderzoeken alleen de mogelijkheden. Met alle betrokkenen – en heel Zijderveld mag lid worden van onze coöperatie – bepalen we of het gebeurt, wat er gebeurt en waar het gebeurt. En misschien is de conclusie straks wel dat de plannen niet haalbaar zijn."

"Om de meningen te peilen, zijn we onlangs in Zijderveld langs de deur gegaan. Sommige inwoners zijn enthousiast, anderen zijn faliekant tegen en denken dat de plannen al in kannen en kruiken zijn en ze voor de vorm geraadpleegd worden. Met de hand op ons hart: dat is absoluut niet het geval."

Begrip
Timmer en Rodenburg hebben begrip voor mensen die vinden dat een windpark de omgeving ontsiert. "Daar zijn we het op zich mee eens. Maar het punt is: er komen windmolens bij. Daar zijn wij van overtuigd. Kijk naar de afspraken van het landelijke klimaatakkoord en de Regionale Energie Strategie die zestien Utrechtse gemeenten laten opstellen."

"Met alleen zonnepanelen redden we het niet. Om de energietransitie te realiseren, gaat het om een combinatie van zonnepanelen en windmolens. Als die molens er dan toch komen, kun je er maar beter vanaf het begin bij betrokken zijn. Door mee te praten en te denken, benut je je inspraak zo goed mogelijk."

Overleg
Na de zomer gaat De Knotwilg in overleg met omwonenden, andere belanghebbenden en de gemeente Vijfheerenlanden. "We willen dat dit project door zoveel mogelijk inwoners gedragen wordt. Na het bekend worden van onze plannen – we hebben bij omwonenden huis aan huis een brief bezorgd – werd al gauw een vergadering van verontruste bewoners belegd."

"Mensen zijn bang dat hun uitzicht verloren gaat en de waarde van hun woning vermindert. Op zich heel begrijpelijk. Ons streven is om de volgende vergadering samen te organiseren en constructief te overleggen."

André Bijl