Glas'86 na dertig jaar op herhaling

LEERDAM • Dertig jaar na het legendarische Glas'86 bereiden Leerdamse, Tsjechische en Venetiaanse glaskunstenaars opnieuw een grote glasmanifestatie voor.

Royal Crystal Leerdam, de Glasblazerij van het Nationaal Glasmuseum en De Oude Horn zijn aan het begin van de zomer van 2017 het decor van een nieuwe creatieve uitspatting van glasblazers, kunstenaars en ontwerpers. De crème de la crème van glasblazers uit de drie toonaangevende glaskunstlanden verzamelen zich twee weken lang in Leerdam om samen met beeldend kunstenaars en ontwerpers kunst van de bovenste plank te vervaardigen. De resultaten hiervan zijn daarna onderwerp van een tentoonstelling in Fort Asperen.

Het Nationaal Glasmuseum vult de komende tijd de randprogrammering verder in. De bedoeling is dat er in Stadspodium GO een tweedaags symposium wordt georganiseerd. Ook komen er rond de manifestatie demonstratiedagen waar het publiek de glasblazers en kunstenaars in actie kan bewonderen. De precieze data zijn nog niet bekend.

Na de manifestatie herhalen ontwerpers, kunstenaars en glasblazers in de winter van 2017/2018 hun kunsten in de Leerdamse zustergemeente Nový Bor. Net als Leerdam is de Tsjechische stad een broedplaats van glaskunsttalent. Ook hier zijn plannen om de gemaakte kunst te exposeren. In de zomer van 2018 is Venetië gaststad van de laatste van drie manifestaties. De 'drietrapsraket' wordt in de Berengo Studio's afgesloten met een een expositie. De manifestatie valt dan samen met de toonaangevende Glass Art Society-conferentie (GAS) die medio 2018 in de Noord-Italiaanse stad op het programma staat.

Eén van de initiatiefnemers, de Leerdamse glaskunstenaar Bernard Heesen, zal zelf niet zo snel van een herhaling van 1986 spreken. Daarvoor zijn de omstandigheden waarin de glaskunst verkeert totaal veranderd, meent hij. Dertig jaar geleden was glas nog een relatief onbekende (of onbeminde) basisgrondstof voor kunst. "Je kunt zeggen dat glas als materiaal in die tijd is geëmancipeerd", aldus Heesen. Die impuls is na drie decennia hard toe aan een nieuwe prikkel, zegt Heesen: "Nu is het de bedoeling om de glaskunst zelf weer een schop onder de kont te geven."

Want de glaskunst verkeert in zwaar weer. Tradities dreigen volgens Heesen voorgoed verloren te gaan. "In die zin is de nieuwe manifestatie bijna bedoeld om het ambacht van de ondergang te redden. Om vormgevers te doen inzien: hé, we kunnen ook nog dit met het materiaal. Om de verborgen kunde van glasmakers er als het ware uit te trekken. In de acceptatie van nieuwe kunst volgt het grote publiek meestal vanzelf."

Bezoekers krijgen volgend jaar ook een interessant inkijkje in de verschillen tussen de drie glaskunststromingen. Zo staat de Leerdamse glaskunst te boek als sober maar kleurrijk. De objecten worden vaak uit één bel gemaakt en krijgen al 'aan de pijp' vorm. Dit in tegenstelling tot de Venetiaanse glaskunst met zijn barokke vormen. Heesen: "Daarvoor geldt bijna: hoe ingewikkelder, hoe beter." De Tsjechen werkten voorheen, tot verbazing van Leerdamse glaskunstenaars, zonder papier. Invloeden van de drie stromingen vermengen zich met elkaar, ook omdat glaskunstenaars uit de drie regio's elkaar in het kleine wereldje opzoeken en nauwgezet volgen. Heesen: "De manifestatie van 1986, maar ook die van volgend jaar, is een kruisbestuiving van de gekste ideeën."

In december is er op De Oude Horn een startbijeenkomst waarin nadere details over de nieuwe glasmanifestatie uit de doeken worden gedaan. De Leerdamse organisatie verwacht een kleine drie ton nodig te hebben voor de manifestatie in Leerdam en gaat daarom op zoek naar sponsors.

Ook van gemeente Leerdam wordt een bijdrage verwacht. De raad buigt zich zeer binnenkort over een subsidieaanvraag.

André van der Vlerk