• De bewoners van het Boveneind in Opijnen voor de monumentale zwarte populier.
• De bewoners van het Boveneind in Opijnen voor de monumentale zwarte populier. Foto: Aangeleverd

Opijnen Boveneind vreest kaalslag

Algemeen 1.254 keer gelezen

OPIJNEN • Bewoners van buurtschap Opijnen Boveneind vechten voor behoud van hun boomgaarden, oude bomen en historisch agrarisch erfgoed. Die zijn serieus in gevaar door de geplande binnenwaardse dijkversterking. 

Waterschap Rivierenland is van plan om de dijk ter hoogte van de vier historische boerderijen aan de Zandstraat aan de binnenkant te versterken. De dijkenbouwers gaan er vanuit dat ze ongeveer dertig meter nodig hebben van de boomgaard. "Dat zou echt een kaalslag betekenen", zegt Marrigje Scheurwater, samen met haar man Uli Stibane actief binnen de groep van verontruste buurtbewoners. Marrigje groeide op in de boerderij aan de Zandstraat 60. "Het is een typisch Betuwse boerderij, met een compleet boerenerf wat het verhaal vertelt van het voorbije agrarische leven. Voor de boerderij werd in mijn kinderjaren in de jaren '50 graan en bieten verbouwd. Naast de boerderij en de stal stonden en staan nog steeds drie monumentale hooibergen en daarachter een boomgaard met fruitbomen: appels, peren, pruimen en natuurlijk kersen. In het voorjaar gingen de koeien naar buiten, om te grazen in de uiterwaarden achter de dijk."

Veel van het oorspronkelijke beeld uit haar jeugd is gelukkig gespaard gebleven. Vooral in de lente is het ensemble van boerderij, hooiberg en boomgaard en grazende schapen een fotogeniek plekje. Toch is er bij de vorige dijkversterking na het hoge water in 1995 ook al veel moois verloren is gegaan. Marrigje: "Toen is de dijk al zo'n twintig meter opgeschoven. In totaal zijn er toen elf dijkhuisjes tegen de vlakte gegaan. Vrijwel alle bomen langs de dijk verdwenen. Op de huidige teen van de dijk mogen geen bomen worden teruggeplaatst."

Wonder boven wonder is een 111 jaar oude zwarte populier gespaard gebleven. Marrigje: "In 1995 woonde ik nog in Amsterdam. Op een dag werd ik gebeld door m'n vader, die toen al slecht ter been was: 'Ze zijn bezig om de oude populier om te zagen'. Ik ben als de wiedeweerga in m'n auto gestapt en naar Opijnen gereden. Daar heb ik de aannemer gezegd dat 'ie er meteen mee moest stoppen." Marrigje is ruim twintig jaar later nog steeds trots op deze kleine verzetsdaad. De populier is nog steeds een sieraad in de boomgaard. "We zijn heel blij dat ook De Bomenstichting de monumentale waarde erkent en dat de boom is geplaatst in het Landelijk Register van Monumentale bomen." De bewoners van de boerderijen hebben op eigen initiatief en kosten door gerenommeerde partijen uitgebreid onderzoek laten verrichten naar de ecologische en cultuurhistorische waarden van het gebied. Het Gelders Genootschap omschrijft het ensemble van boerderijen als "zeer karakteristiek en zeldzaam voor dit deel van het Gelderse rivierengebied". Uli Stibane: "Het waterschap zegt: 'We komen toch niet aan je huis en aan je hooibergen'. Maar als de dijk zover oprukt en de hoogstambomen verdwijnen, dan wordt het losgerukt uit z'n landschappelijke context. En dan is er weer een stukje authentiek Betuwe voorgoed verloren." Marrigje: "En dat is niet alleen bij ons, maar ook van de andere mensen hier aan de Zandstraat. De meesten hebben hier een huis gekocht, juist omdat ze er dan gelijk ook een stukje achterland bij hebben."

De bewoners van het Boveneind hopen op een buitendijkse verzwaring. Marrigje: "Na de vorige versterking in 1996 is daar door verwaarlozing een ooibosje ontstaan. Nu is juist dat bosje voor het waterschap een argument om te kiezen voor een binnendijkse versterking. Verderop in de uiterwaarden staan nog veel andere ooibosjes, groter dan deze, maar die worden niet beschermd. Het is gewoon willekeur. Als je die schietwilgen een paar meter verplaatst, dan zijn ze na 20 jaar weer net zo groot. Dat is heel anders dan met de kwetsbare hoogstambomen en de bijzondere ecologische waarde binnendijks." Uli: "Binnendijks houdt men rekening met de monumentale boerderijen en hooibergen, maar het gebiedje tussen de dijk en de woningen is niet beschermd. Dat is merkwaardig."

Dick Aanen

Stuur jouw foto
Mail de redactie
Meld een correctie

Download onze app

Heb jij de app van Het Kontakt al?

Al het nieuws uit jouw regio
Direct op de hoogte
Gratis downloaden

Download onze app

Heb jij de app van Het Kontakt al?

Al het nieuws uit jouw regio
Direct op de hoogte
Gratis downloaden