Abe Drijver: 'Ik heb mijn ei gelegd'

LEERDAM • Hij begon op z'n 65ste aan zijn eerste en enige boek. Over twee Leerdamse polders: Loosdorp en De Meent. Nu is Abe Drijver klaar. Op z'n 78ste.

Op een dag liep een man het erf op aan de Loosdorp waar Drijver, van Friese komaf, bijna dertig jaar woont. Met het verhaal dat hij hier zijn jeugd had doorgebracht. Drijver kreeg een stel vergeelde foto's toegestopt en toen begon het te kriebelen. Een onweerstaanbare drang om de geschiedenis van de twee polders aan de westkant van Leerdam te beschrijven. De manier van leven, de bestaansmiddelen, maar vooral de bewoners. "Alsof hij een druppel olie in het water gooide. De vlek verspreidde zich en verspreidde zich."

Het resultaat, een lijvig en rijkelijk geïllustreerd boekwerk van ruim 600 pagina's met als titel 'Vier eeuwen Loosdorp en De Meent', wordt later deze maand in een oplage van 300 stuks uitgebracht. Drijver begon zijn monnikenwerk in 2003. Een knipsel uit die tijd van een net gepensioneerde Leerdammer met erboven de vragende kop: 'Wie weet er meer over Loosdorp'. Hij heeft het geweten. Tientallen Loosdorpers kwamen hun verhaal vertellen. Namen foto's mee. En Drijver zelf reisde stad en land af om het persoonlijke verhaal, de familiegeschiedenissen en anekdotes aan te horen van voormalige Loosdorpers, of hun nazaten. En om kadasters en archieven door te spitten. Een tijdrovende en lang niet altijd eenvoudige klus. "Om de oude archieven te kunnen lezen heb ik nog een cursus paleografie gevolgd."

Hij las over hardwerkende boerenfamilies. Die in veel gevallen moeite hadden om het hoofd boven water te houden. Geslachten die nauw met elkaar verweven waren en waarin neven trouwden met nichten, en andersom. Veel vrouwen stierven in het kraambed. Drijver kwam ook veel weduwes tegen. De lotgevallen van enkele Loosdorpers waren zelfs bijzonder tragisch. Neem het verhaal over Pieter van Klei, in 1876 op Loosdorp geboren als dochter van Neeltje van Klei die met haar gezin emigreert naar de Oranje Vrijstaat in het huidige Zuid-Afrika. Haar man Jan Antonie van Wijk wordt tijdens de Boerenoorlog (1899-1902) gevangen genomen en overlijdt in de gevangenis. Pieter sneuvelt later op het slagveld. Bij het doorspitten van de archieven stuitte Drijver ook op ene Klaas van Lind, een Leerdammer die opgroeide in het weeshuis in Buren en in 1829 bij een tiendaagse patrouilletocht tegen de opstand van de Belgen bij Lier werd doodgeschoten.

Af en toe kwam hij opmerkelijke verhalen tegen. Zoals dat van twee burgemeesterszonen uit Leerdam die zo'n vierhonderd jaar geleden allebei aan het hoofd stonden van een vingerhoedhandel. De één in Utrecht, de ander in Vianen. Opmerkelijk, want vingerhoeden waren exportproduct nummer één, het olie van de zeventiende eeuw. De connectie met Loosdorp: beiden bezaten hier een stuk grond.

Drijvers kloeke boekwerk bevat veel informatie, maar het was ondoenlijk om alle bewoners van de twee polders te achterhalen. "Ik heb mijn ei gelegd. En als je het doet moet je het goed doen, maar ik pretendeer niet compleet te zijn. Bovendien: hoe verder weg in de geschiedenis, hoe moeilijker het is om informatie boven water te krijgen. Gemeenten houden pas sinds de tijd van Napoleon een bevolkingsadministratie bij."

Hij besluit: "Ik heb zelf verschrikkelijk veel over Loosdorp geleerd. Er zijn hier zoveel mensen waarvan ik het bestaan niet wist en die hun buurman nauwelijks kennen. Nieuwe mensen, ze maken amper contact meer met bestaande bewoners. Gelukkig is de publicatie van dit boek aanleiding om op 17 juni een barbecue te houden. Hopelijk het begin van meer cohesie in dit gebied."

'Vier eeuwen Loosdorp en De Meent' wordt gepresenteerd op 17 juni. Meer info: www.viereeuwenloosdorpendemeent.nl

André van der Vlerk