Nel de Bruin (94) presenteert boek: ‘Mijn Oorlogsverhalen’

LEKKERKERK • Op je 94ste een boek presenteren: Nel de Bruin-Burggraaf doet het. De titel: ‘Mijn Oorlogsverhalen’.

Daar zit ze, achter de tafel in de recreatiezaal van De Breeje Hendrick, het Lekkerkerkse zorgcentrum waar ze sinds enkele jaren woont. Het haar fraai in model, haar dochter in haar nabijheid en een kleine dertig genodigden en medebewoners keurig op anderhalve meter afstand van elkaar. 

“Dit is een boek vol herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog”, zegt Nel de Bruin over het lezenswaardige en met foto’s opgesierde boekwerkje. Ik heb altijd graag geschreven. Het is een soort hobby. Alleen van een boek kwam het nooit.”

Persoonlijjk
Daar kwam verandering in toen Ellen de Visch Eybergen, medewerker individuele aandacht in ‘De Breeje’ voorstelde om de oorlogsverhalen van Nel de Bruin naar buiten te brengen in boekvorm. “Ik raakte met mevrouw De Bruin in gesprek,”, vertelt ze. “We bleken gedeelde interesses te hebben, met name op het vlak van de geschiedenis. Ze vertelde me over de oorlog en wat ze in die periode zelf had meegemaakt. Het waren fijne ochtenden en middagen samen en ze leidden er uiteindelijk toe dat we besloten om het boek samen te stellen. Mevrouw De Bruin schreef de verhalen, samen zochten we naar achtergrondinformatie. Al die ingrediënten samen leverden een mooi, persoonlijk boek op.”

Het bijzondere aan ‘Mijn Oorlogsverhalen’ is dat de bezettingsjaren beschreven worden vanuit het perspectief van een vrouw die 17 was toen de Duitse bezetter in de meidagen van 1940 Nederland binnenviel.

In tranen
‘10 mei 1940. Hier in Lekkerkerk kenden we elkaar goed en stonden we in groepjes buiten te kijken. ‘Wat is er toch aan de hand?’, zeiden we tegen elkaar. De vliegtuigen vlogen zo laag over dat we de piloten duidelijk zagen zitten. Ik herinner me nog dat toen we eenmaal binnen waren in ons huis, ik mijn moeder in tranen aan tafel zag. Zij was bang voor wat komen ging.’

Wat volgt zijn inkijkjes in het door de bezetting sterk beïnvloed dagelijks leven. Nel de Bruin beschrijft onder andere de verduisteringsplicht, luisteren naar Radio Oranje, het verzet, de door een Duitse soldaat afgepikte fiets van Nel’s vader (die het rijwiel nog dezelfde avond met gevaar voor lijf en leden terug in bezit nam), de legendarische burgemeester Roos (die werd afgevoerd naar een concentratiekamp, om nooit meer terug te keren), schuilen voor bombardementen: onder de trap, in de kelder of in specials vluchtputjes langs de dijk.

‘Eens lag ik in mijn nieuwe mantelpak met mijn vriendinnen achter een stenen muurtje tijdens zo’n luchtgevecht. Gelukkig was de straat schoon.’

Hongerwinter
Ook blikt Nel de Bruin terug op hoe zij de Hongerwinter beleefde. Samen met een vriendin trok ze vanuit Lekkerkerk per fiets oostwaarts op zoek naar iets te eten. De eerste dag lukte dat, onderweg naar Geldermalsen. De meisjes kregen voedsel en mochten overnachten.

Op dag 2 van hun ‘hongertocht’ werden ze aangehouden door Duitse militairen. Nel en haar vriendin waren bang dat ze hun fietsen kwijt zouden raken, maar dat gebeurde niet. Wel moesten ze voor de Ortskommandant verschijnen. Hij bleek een correcte man en verschafte de twee meisjes een ‘ausweis’ met een stempel erop. Ze mochten hun tocht per fiets vervolgen.

Dankbaar
“Ik ben dankbaar dat ik dit boek heb mogen schrijven en dankbaar dat we er nog mogen zijn”, zegt Nel de Bruin anno 2021, 76 jaar na de bevrijding. “Dat hebben we te danken aan al die mensen die zich voor onze vrijheid inzetten en in veel gevallen omkwamen. Op 4 mei herdenken we hen en dat brengt me altijd weer tot tranen. Door stil te staan bij hen, vergeten we ze nooit en houden we de geschiedenis levend.”

Het boekje ‘Mijn Oorlogsverhalen is voor 10 euro te koop in De Breeje Hendrick te Lekkerkerk. De opbrengst gaat naar activiteiten ten behoeve van de bewoners.