‘Vrije vogel’ Hein Vergeer blikt terug: ‘Ik leefde het leven wel’

HAASTRECHT • Hij was een kind van de Krimpenerwaard, een vrije vogel uit Haastrecht, maar gezegend met een ongekend talent: oud-wereldkampioen schaatsen Hein Vergeer. Maar doorbreken deed hij niet. Tot Henk Gemser op zijn pad kwam.

“Ik werd in 1979 juniorenkampioen, ik kom hier van het dorp”, vertelt Hein als hij vanuit zijn woning aan de IJssel in Haastrecht terugblikt op die begindagen van zijn carrière. Een bak energie was hij, maar ook een gezelschapsmens.

“Ik deed aan voetballen en zat in de gewestelijke selectie. En dan deed ik ‘s morgens mijn krantenwijk, ging daarna met de fiets naar Rotterdam naar het Kralingse Bos, en dan met de fiets weer terug. ‘s Middags weer een krantenwijk, om daarna te voetballen en in het weekend uitgaan natuurlijk. Ik leefde het leven wel”, zegt hij ondeugend lachend. Maar het was de sfeer, het plezier, dat hem er de energie voor gaf.

Losgeslagen zooitje
Het groepje Haastrechters binnen schaatsclub De Lekstreek was een ‘losgeslagen zooitje’ in zijn eigen woorden. Maar wel een zooitje dat voorzien was van een flinke dosis talent. “Leo Visser hoorde daar bij, en Kees, zijn broer. Net als mijn neef Richard Stolwijk”, somt Hein op. “De Lekstreek was toen nog een hele bedeesde vereniging. En dan kwam dat hele zooitje ongeregeld uit Haastrecht binnen en dachten ze: wat is dít nu allemaal?”

Het was precies die losse sfeer waarin Hein wist te floreren. Op zaterdagavond uitgaan, op zondagochtend fietsen. Met een biersmaak in je mond aan de start, half misselijk, dat werk. Maar dan werd er vervolgens wel gepresteerd, al had hij zijn eerste succes niet zo snel verwacht. “Toen werd ik in één keer juniorenkampioen.”

Toevalstreffer
Het ruwe talent werd niet als zodanig opgemerkt door de toenmalige bondscoach Henk de Boer. Die zag de prestatie van Hein als een toevalstreffer en had niets op met de vrije manier van omgaan die Hein zo typeert. Het was voor Hein de juiste man op de verkeerde plek en zijn carrière stagneerde. Pas toen Henk Gemser het roer overnam leefde Hein weer op. “Ik had vanaf moment 1 een klik met Henk”, zegt Hein over zijn eerste ontmoeting met Gemser. “Ik voelde me uitermate senang bij hem.”

Er werd anders getraind, technischer, met meer intensiteit. Maar Gemser bracht nog iets belangrijkers. “Hij bracht rust”, zegt Hein met extra nadruk op het laatste woord. “Het was een vaderfiguur in dat opzicht.” En hij leerde Hein ‘in gesprek te gaan met het ijs’. Een rustige opbouw, gevoel opdoen, en dan pas vol gas het ijs over.

Het was onder Gemser dat Hein zijn grote successen behaalde: twee Europese titels, twee wereldtitels, maar helaas geen Olympisch goud. Door een blessure in zijn bovenbeen kon hij niet meer de inspanning leveren die nodig was voor absolute topprestaties. Het zorgde voor verwijdering tussen Gemser en Vergeer: de coach twijfelde aan het verhaal van Hein en dacht dat hij het er te veel van had genomen.

Fietstochtje
Pas jaren later begon het Gemser te dagen, tijdens een fietstochtje met Hein door de Krimpenerwaard waar Gemser met eigen ogen zag dat Hein maar moeilijk vooruit kwam. “Ik zei toen: jij geloofde mij nooit, maar dit is echt hetgeen wat gebeurd is. Mijn lichaam wilde niet meer, het kon niet meer wat ik graag wilde.”

Hein zag dat Gemser het er moeilijk mee had, en besloot het te laten rusten. Pas nog weer later bekende Gemser aan Hein dat hij op dat vlak was tekortgeschoten.

Cruciaal
Maar tekortgeschoten of niet, zonder Gemser had Hein’s carrière er waarschijnlijk flink anders uitgezien. “Henk was heel cruciaal. Als Henk Boer trainer was gebleven weet ik niet of ik überhaupt aan de top was gekomen. Ik kon goed gedijen in de omgeving die Gemser creëerde. In zijn denken en doen.”

En daarmee kwam de oude, ongedwongen sfeer, die hij als jonge schaatser met zijn Haastrechtse vrienden beleefde bij De Lekstreek, weer terug. “Het thuisvoelen in de familie, dat was voor mij heel belangrijk.”

Het (uitgebreide) interview met Hein Vergeer en het verhaal over zijn band met Henk Gemser verscheen eerder in schaatsblad Proskating.

Johan Boef