Afbeelding
Foto: Peter Stam

Monument langs Lekdijk Nieuw-Lekkerland voor neergestorte Amerikanen

Algemeen 831 keer gelezen

NIEUW-LEKKERLAND • Langs de Lekdijk in Nieuw-Lekkerland is zaterdag 29 september, onder grote belangstelling, een gedenkteken onthuld voor de bemanning van een bommenwerper die 75 jaar geleden, tijdens de Tweede Wereldoorlog neerstortte.

De onthulling  van het Mission Belle Memorial werd bijgewoond door meer dan 250 mensen uit de regio en door 36 Amerikaanse nabestaanden van de bemanning. Ook vertegenwoordigers van de Koninklijke Luchtmacht en de Amerikaanse ambassade waren aanwezig. De ceremonie werd afgesloten met een fly-over van twee Amerikaanse historische lesvliegtuigen. De vliegtuigen vlogen daarbij precies de route die de 'Mission Belle' vloog, voordat deze in de Lek terecht kwam.

Diep geraakt
Vele tientallen mensen kwamen, lopend, fietsend en met de auto naar de Lekdijk om de onthulling bij te wonen. De Amerikaanse gasten werden in historische legervoertuigen naar het monument gereden. Burgemeester Dirk van der Borg vertelde bij zijn welkomstwoord geraakt te zijn door de bevlogenheid van de betrokkenen die voor de realisatie van het monument hebben gezorgd.

Van der Borg: "Ik ben blij dat u in zulke groten getale hiernaartoe bent gekomen, want het is een bijzondere dag. In de afgelopen periode zijn er met inwoners en andere betrokkenen verkenningen geweest om te komen tot een passend monument in een passende omgeving. Velen werkten mee om met elkaar tot realisatie hier te komen. Het is de kracht van deze mooie omgeving, waarin we samenwerken en de schouders eronder zetten voor dit goede doel en het heeft tot een succes mogen leiden. De bevlogenheid van de betrokkenen heeft me diep, diep geraakt. De brug die we vandaag kunnen slaan naar het verleden is dankzij velen mogelijk gemaakt."

Zoon van copiloot
Na de toespraak van de burgemeester kreeg Jim Sweany, zoon van de neergestorte copiloot het woord. Hij vertelde over wat er gebeurd is tijdens het luchtgevecht, het neerstorten van het vliegtuig en de achttien maanden durende gevangenschap van zijn vader. Sweany bedankte inwoners van Nieuw-Lekkerland voor de totstandkoming van het monument.

Onthulling
Nadat de leerlingen Lars en Sjors van basisschool De Wegwijzer, bijgestaan door leerkracht Wilma de Vries, een gedicht hadden voorgedragen, werd het monument, met het weghalen van een parachute, officieel onthuld. Vervolgens werden de 'taps' geblazen en was stil. De twee minuten stilte werd na de twee minuten beëindigd met het spelen en zingen van de volksliederen van de Verenigde Staten en Nederland. Tegelijkertijd werden de Nederlandse en Amerikaanse vlaggen gehesen.

Fly-over
Met het leggen van de kransen en het overvliegen van de twee AT-16 Harvards werd de ceremonie, die muzikaal werd omlijst door Muziekvereniging Apollo, beëindigd.

Onder vuur
De B-17G 'Mission Belle' kwam op 1 december 1943 in de rivier de Lek tussen Nieuw-Lekkerland en Streefkerk terecht. De viermotorige bommenwerper was op de weg terug naar het vliegveld Ridgewell in Engeland na een bombardementsmissie boven Leverkusen in Duitsland. Tijdens de missie werd het toestel en de bemanning herhaaldelijk onder vuur genomen door luchtafweergeschut en Duitse jagers. Enkele minuten voordat de Amerikanen bij hun doel kwamen, werden de bommen al gelost en keerden ze om richting Engeland.

Zeven krijgsgevangenen
Eenmaal boven Nederland was het toestel zwaar beschadigd door de aanvallen en waren er motoren uitgevallen. Omdat duidelijk was dat Engeland niet meer haalbaar was besloot men het vliegtuig in het water te laten crashen om zo de overlevingskansen te vergroten. Het toestel kwam in de Lek terecht, botste tegen een krib en zonk. Drie van de tien bemanningsleden overleden. De andere zeven bemanningsleden brachten de rest van de oorlog door in Duitse Krijgsgevangenkampen. De Mission Belle werd in 1955 geborgen en naar het terrein van Lekstroom in Lekkerkerk gebracht. Bij die berging werd het lichaam van de gesneuvelde staartschutter uit het toestel gehaald.

Stichting
In de afgelopen jaren zette de stichting Mission Belle Stichting B-17G Memorial zich in voor een monument op de plek waar de bommenwerper neerstortte. Door een gedenkteken te plaatsen wil de stichting de herinnering aan de bemanning levend houden. Dankzij de sponsors, want de realisatie kostte enkele tienduizenden euro's, is dit gelukt. Afgelopen zaterdag was de grote dag en vond de onthulling plaats.

Tevreden
André Hoogendoorn, voorzitter van de stichting Mission Belle Stichting B-17G Memorial vertelde na afloop zeer tevreden te zijn over het verloop. "Ik ben heel blij hoe het allemaal gegaan is. De ambiance, de hoeveelheid mensen, het prachtige weer en al het enthousiasme… geweldig."

De totstandkoming van het monument begon in 2014. Hoogendoorn: "In mei 2014 werd in Giessenburg een monument onthuld en burgemeester Van der Borg kreeg toen het Amerikaanse boek We knew we were in for a long day. Dit boek gaat over de oorlogservaringen van de bemanningsleden van de B-17G. De burgemeester zei direct: 'hier moeten we wat mee'. Niet veel later bleken dat Wim Hasman en John Heuvelman zich ook al in de geschiedenis hadden verdiept. Niet veel later, in 2015, werd de stichting opgericht en werd onderzocht of het mogelijk was om een monument te plaatsen."

Ontwerp
Hoogendoorn vervolgt: "Over het eerste ontwerp waren we niet zo tevreden. Later kwamen bij Den Hollandsche in Elst terecht. Dat is een bedrijf dat gespecialiseerd is in grafstenen, maar ook oorlogsmonumenten maakt. We hadden de plannen nog niet verteld of er lag een prachtig ontwerp waar we ons helemaal in konden vinden. Vóór de definitieve plaatsing hebben we het monument eerst helemaal nagebouwd, om te zien of het niet te groot zou zijn. We kwamen tot de conclusie dat dat niet zo was. Als je wat plaatst, moet je het ook goed kunnen zien. Toen zijn we met de fondsenwerving gestart. Veel ondernemers hebben hun diensten gesponsord. Er is nu nog ongeveer 1500 euro nodig. Sponsoren kan via onze website www.missionbelle.nl. Daar staat het rekeningnummer."

Jaarlijkse herdenking
De stichting, bestaande uit André Hoogendoorn (voorzitter); Theo Jansen (penningmeester); Gwendolijne Verheij (secretaris); Kees Stam (algemeen bestuurslid); Wim Hasman (algemeen bestuurslid); John Heuvelman (algemeen bestuurslid); Evert de Bruijn (webbeheerder), wil graag dat er een jaarlijkse herdenking bij het monument wordt georganiseerd. De stichting doet dit liever niet op de dag dat de bommenwerper neer is gestort, 1 december, omdat het weer dan vaak wat minder is. Er wordt gekeken naar een jaarlijkse herdenking in september. In de komende maanden zal dat idee nader uitgewerkt worden.

Tentoonstelling
De Historische Vereniging West-Alblasserwaard heeft een tentoonstelling met 110 foto's ingericht. Verder liggen er attributen uit de Tweede Wereldoorlog, waaronder de originele parachute van de B-17G die in 1955 in het wrak werd gevonden. De tentoonstelling is vanaf nu tot 15 oktober 2018 te zien in het atrium van verzorgingshuis 't Waellant aan de Ooievaar in Nieuw-Lekkerland.

Bert Bons

Redactiecoördinator van Het Kontakt-Alblasserwaard en Het Kontakt-Klaroen.nl

Afbeelding
Afbeelding
Stuur jouw foto
Mail de redactie
Meld een correctie

Download onze app

Heb jij de app van Het Kontakt al?

Al het nieuws uit jouw regio
Direct op de hoogte
Gratis downloaden

Download onze app

Heb jij de app van Het Kontakt al?

Al het nieuws uit jouw regio
Direct op de hoogte
Gratis downloaden