Theatermaker John de Heij: 'Ik ben een beetje gek; dat geef ik grif toe'

HAASTRECHT • De inkt van de succesvolle megamusical Troje was nog niet droog of John de Heij (51) greep opnieuw naar de pen om vellen vol te kalken met zijn schijnbaar onuitputtelijke fantasie.

'De Nieuwe Wereld' is de titel van zijn nieuwste theaterproductie, die in 2020 gestalte moet krijgen. Het verhaal speelt zich af in de verre toekomst en is gebaseerd op het gedachtegoed van ruimtevaarder Wubbo Ockels. De Heij heeft reeds een globale invulling in zijn hoofd: "Het moet weer groter dan de vorige musicals. Ik leg de lat altijd een stukje hoger. De visuele effecten, kostuums, teksten: alles schiet momenteel van links naar rechts door m'n hoofd."

Omdat er zo'n anderhalf jaar voorbereiding mee gemoeid is, beginnen deze weken al de audities voor acteurs van alle leeftijden. De Heij heeft ruim honderd aanmeldingen binnen, waarvan het merendeel uit spelers van 'Titanic' en 'Troje' bestaat. Deze eerdere massaproducties boden zoveel oefen- en spelgenot aan amateurs uit de Goudse regio en de Krimpenerwaard dat er straks pijnlijke keuzes moeten worden gemaakt. Een script schrijven voor pakweg tachtig acteurs en actrices is al een monnikenwerk. 'Troje' telde 212 pagina's en duurde ruim drie uur.

Behappen
"Het spektakel moet wel te behappen zijn. Tekst schrappen is noodzakelijk en dat beïnvloedt de rolverdeling. Het is niet anders. Niet iedereen kan meedoen. Het zijn nooit de leukste momenten om dat officieel bekend te maken. Gelukkig kan je je in een productie ook nuttig maken met het vervaardigen van decors, kleding, attributen, kaartverkoop en gastheerschap. Het is één grote familie. Het saamhorigheidsgevoel maakt een theaterstuk tot een succes. Dat lukt me echt niet alleen", zegt De Heij in het fonkelnieuwe theater aan de Gouderaksedijk 24b.

Waar de creatieve duizendpoot de tijd vandaan haalt om naast een fulltime baan als dramadocent aan het St. Antonius College in Gouda nog eens een theater te runnen en producties op te zetten, weet hij niet. De week zou uit minstens acht dagen moeten bestaan, geeft De Heij toe. "Ik ben een beetje gek. Dat geef ik grif toe. Ik ga 's nachts pas om drie uur naar bed. Het bezig zijn met toneel, acteurs en scholieren geeft me echter zoveel energie, dat ik het trek. Een burn-out heb ik al eens gehad en ik waak voor een nieuwe terugval. Zoals het nu gaat, is het te doen. Ik degeleer zaken aan mijn compagnon Ruud Bakker en krijg hulp van mijn steun en toeverlaat Inge Bos. Het zou mooi zijn als ik nog enkele technici kan betrekken bij dit avontuur. Er komt heel wat kijken voor een passende voorstelling met geluid en muziek. Alles draait daarbij om passie. Dat geldt ook voor spelers en medewerkers."

Hij benadrukt tijdens een korte rondleiding door het theater de ideeën en artistieke bijdragen van zakelijk leider Ruud Bakker en het 'duizenddingendoekje' Inge Bos. "Ruud kwam met 'Titanic' en 'Troje' op de proppen. Ik ben me er daarna pas in gaan verdiepen en zag de mogelijkheden voor een eigentijdse invulling. Je moet dan wel zo'n project herschrijven. Anders betaal je je blauw aan auteursrechten."

Begrip
De Theaterbakkerheij is inmiddels een begrip in Gouda en omgeving en is sinds kort doorgebroken op nationaal niveau. Met enorme trots nam het trio op 10 december in het Nieuwe Luxor in Rotterdam de prijs voor 'de beste nieuwe musical' in ontvangst. "Hadden we niet verwacht, zeg ik eerlijk. Onze nominatie voor de beste vormgeving schatten we hoger in. Het enorme Paard van Troje was een uniek decorstuk, dat we aanvankelijk niet eens bij de reeks voorstellingen in Concordia konden plaatsen. De ingang was te smal. 'Troje' stond eerst op een forse longlist en drong daarna door tot de finale. In de jury zaten onder anderen Jacques d' Ancona, René van Kooten en Lone van Roosendaal. We waren uiteraard meteen in hogere sferen toen we de uitslag hoorden. Ruud Bakker zou de toespraak houden, maar gaf opeens de microfoon aan mij door. Ik was overdonderd en stamelde iets van 'Ik voel me net een aap met twaalf lullen' en zag vlak voor mij André van Duin en Jon van Eerd niet meer bijkomen van het lachen. Het was natuurlijk een feest voor de hele crew en tegelijkertijd een erkenning voor de professionaliteit van de gehele productie. Dit succes werd terecht door velen gedeeld."

Het jaar 2018 kon toch al niet kapot voor John de Heij, die met de opening van het theater aan de Gouderaksedijk een droom in vervulling zag gaan. "Ruud Bakker heeft de aankoop gefinancierd. Dit pand was voorheen een meubelfabriek. Vijf maanden zijn we met een team continu bezig geweest om de metamorfose te bewerkstelligen. Het heeft bloed, zweet en tranen gekost om het om te toveren tot een theater, maar dat ben je allemaal vergeten als je het resultaat ziet. Dit biedt ongekende mogelijkheden voor kleine, eigen producties, maar het is tevens een podium voor jonge, talentvolle muzikanten, zangers, zangeressen, kleinkunstenaars en cabaretiers. Daarnaast beschikken we over ruimten, die we willen verhuren voor vergaderingen, jubilea, noem maar op. De commerciële tak moeten we benutten om geld binnen te halen. Cultuur levert financieel niets op."

Luizenmoeder
Publiek is nodig om de kassa te vullen. Het knusse theater telt 150 plaatsen. De Heij heeft 'luizenmoeder' Jennifer Hoffman – een voormalige leerling van de artistiek leider – reeds gestrikt voor een workshop en probeert binnenkort te scoren met een optreden van de Handsome Poets, gezelschap De Stroom en Vanja Rukavina. "Het moet hier gaan bruisen. De ingrediënten zijn volop aanwezig voor een succesvolle ontwikkeling aan de boorden van de Hollandsche IJssel."