Schoonhovense verzetsdominee Jan Kars centraal in serie ‘Lang zouden ze leven’

SCHOONHOVEN • De Oorlogsgravenstichting stond zaterdag stil bij dominee Jan Kars uit Schoonhoven, die op 29 december 1942 op de Leusderheide bij Amersfoort met zo’n 30 andere gevangenen werd doodgeschoten als gevolg van zijn verzetswerk. 

Zijn verhaal wordt verteld in de afgelopen week online gekomen aflevering van de serie ‘Lang zouden ze leven’. Deze is hier te zien.

Geboortedag
“Het is niet zonder reden dat we juist zaterdag bij Jan Kars stilstonden”, vertelt Sebastiaan Vonk van de Oorlogsgravenstichting. “Het was namelijk zijn geboortedag. Het hele jaar door staat de Oorlogsgravenstichting stil bij oorlogsslachtoffers op hun verjaardag, omdat we als stichting zelf 75 jaar bestaan. Gezien ons werk, we zijn verantwoordelijk voor zo’n 50.000 Nederlandse oorlogsgraven, vonden we het niet gepast om onze eigen verjaardag te vieren, maar eren we in plaats daarvan oorlogsslachtoffers op hun verjaardag. Dit gebeurt dus onder meer door hun verhalen te vertellen in onze jubileumserie Lang zouden ze leven. Ook leggen we bloemen op hun graven, zo ook op het graf van Jan Kars op Nationaal Ereveld Loenen.”

Wilhelmus
Jan Kars was een eigenzinnige dominee, maar wel een buitengewoon geliefde, vervolgt hij: “Hij was een echte geestelijk vader, die bovendien in zijn preken zijn liefde voor het vaderland en het vorstenhuis niet onder stoelen en banken stak. Hij raakte in 1941 dan ook betrokken bij het verzet. Kars hielp Joden onder te duiken en verstopte wapens in zijn preekstoel. De Duitsers pakten hem in april 1942 echter op in zijn geboortedorp Schoonhoven en namen hem mee naar zijn kerk in Kralingse Veer. Terwijl ze naar de wapens zochten, nam Jan Kars plaats achter het orgel. Hij speelde én zong het Wilhelmus...”

Jan Kars kreeg tijdens zijn gevangenschap in het Oranjehotel in Scheveningen een psychische inzinking, toen hij zich realiseerde wat de gevolgen van zijn daden voor zijn gezin waren. Hij wist uiteindelijk op te krabbelen en was zijn medegevangenen tot aan zijn dood tot steun.

Vuurpeloton
Op 29 december 1942 moest Jan Kars met dertig anderen verschijnen voor het vuurpeloton op de Leusderheide. Volgens een ooggetuige bemoedigde hij de anderen eerst nog en zong hij voor het vuurpeloton uit volle borst het Wilhelmus.

Jan Kars is 39 jaar oud geworden.