• Marion Kleuters schreef De Trouwbelofte: over een MeToo-affaire, die zich in de 18e eeuw heeft afgespeeld in haar monumentale woning aan de Haven in Schoonhoven.
• Marion Kleuters schreef De Trouwbelofte: over een MeToo-affaire, die zich in de 18e eeuw heeft afgespeeld in haar monumentale woning aan de Haven in Schoonhoven. Foto: Stephan Tellier

‘De Trouwbelofte’: over historische MeToo-affaire in huis aan Schoonhovense Haven

Algemeen 2.212 keer gelezen

SCHOONHOVEN • Marion Kleuters schreef de historische roman De Trouwbelofte, een 18e eeuwse MeToo-geschiedenis. Ofwel, over een rijke wijnkoopman en een eenvoudige naaister. Bijzonder: het verhaal speelt zich af rond 1770 in een huis aan de Haven in Schoonhoven, waarin de auteur nu woonachtig is.

Marion Kleuters: “In 2005 betrokken mijn man en ik onze huidige woning aan de gracht in Schoonhoven. Vrijwel tegelijkertijd kregen wij de bewonersgeschiedenis inclusief een aantal notariële aktes in handen. In deze gegevens fascineerde mij een affaire die zich rond 1770 heeft afgespeeld in ons huis. Het verhaal heeft meer dan 250 jaar liggen wachten om verteld te worden.” 

Zwanger
De toenmalige bewoner, de weduwnaar Gerrit Lasonder, had de naaister Anna Mankor zwanger gemaakt nadat hij haar een trouwbelofte had gedaan. Toen hij de notaris liet komen kwam zijn familie achter de trouwplannen. Zij verzetten zich heftig tegen het huwelijk, met name vanwege het standsverschil. Hierop verbrak Lasonder zijn trouwbelofte en zette de zwangere Anna op straat. Zij liet het er echter niet bij zitten en deed haar ex-verloofde een proces aan: eerst bij de Schepenbank in Schoonhoven en later zelfs bij het Hof van Holland in den Haag.

Pensioen
Toen Marion Kleuters in september 2019 met pensioen ging als docent Engels bij het Schoonhovens College, kreeg ze de tijd om zich verder in deze geschiedenis te verdiepen en alle historische gegevens te verzamelen. De auteur over deze periode: “Ik heb de coronatijd dus goed benut en mij geen moment verveeld. Door de getuigenverklaringen van de rechtszaak in Schoonhoven werd ik linea recta de 18e eeuw ingezogen. De woorden van de eenvoudige getuigen roepen namelijk op weergaloze wijze het dagelijks leven uit die tijd op, waar ik een groot deel van mijn roman op heb kunnen baseren.”

Het verhaal leest alsof de auteur er zelf bij was. “Door de digitale beschikbaarheid van velerlei gegevens kon ik invulling geven aan allerhande bijzonderheden om het verhaal in de tijd te zetten. Zo wist ik als ik een datum invoerde welke dag van de week het was en zelfs wat voor weer het was geweest op die dag. Als een getuige sprak over de kermis, kon ik opzoeken welke attracties er waren. Ik vond in welke herberg je kon overnachten en je paard stallen, wat er werd gegeten op feestdagen en wat de rituelen waren rond geboorte en dood. Het maakte het schrijven tot een feest van ontdekking.”

Kippenvel
Toen ze het handgeschreven facsimile van de zaak in hoger beroep in Den Haag te pakken kreeg en met grote hanenpoten Anna Manckor contra Gerrit Lazonder zag staan, was dat een ‘kippenvelmoment’: “Het is een van de weinige volledige manuscripten van rechtszaken die bewaard zijn gebleven. De handgeschreven tekst gaf mij inzicht in de rechtspraak van die tijd, gehuld in ingewikkelde juridische formuleringen en Latijnse terminologie.”

Ze had de historische gegevens, de feiten en de data. Daartussen zat het verhaal verstopt: “Ik mocht de puzzel leggen en de hoofdpersonen tot leven brengen door ze van een literaire context te voorzien. Dat was voor mij een verrukkelijk proces. Een ieder die geïnteresseerd is in de klassenmaatschappij, in de rechtspraak en het erfrecht, de wijnhandel, de mode, de Oud Katholieke en de Gereformeerde Kerk of de gebruiken en rituelen van het dagelijks leven en de dood in de 18e eeuw, neem ik graag mee op een reis in de tijd. Maar mijn doelgroep is zeker ook iedereen die zich wil verbazen over de dingen die onveranderd blijven, zoals de MeToo-affaires en wie recht wordt gedaan, want dat blijft altijd ongewis.”

Toplaag
Het blijft voor de auteur bijzonder om in het huis te wonen waar een belangrijk deel van de door haar beschreven gebeurtenissen zich hebben afgespeeld. “Ik loop door de hal, de kamer en de opkamer, ruimtes die in essentie onveranderd zijn. Hierbij stel ik me de 18e-eeuwse meubels voor, ik peins waar het naaikamertje op zolder is geweest en de slaapkamer waar de huishoudster het bruidsbed moest opmaken. Ik zie het stuk grond dat toen bij ons huis hoorde en zich uitstrekte tot aan de Zevender met het pakhuis en de paardenstal waarin het luxe rijtuig van Lasonder heeft gestaan. Alles is nog aanwezig onder de toplaag van de moderne tijd en het vroeg erom om onthuld te worden. Dat heb ik met veel plezier gedaan in de vorm van deze historische roman.”

Het was niet haar eerste maar ook niet haar laatste boek: "Ik schrijf sinds het einde van de vorige eeuw gedichten in het Engels en in het Nederlands. In 2009 is er een Engelstalige roman van mij verschenen genaamd ‘Ute with one Foot in the Underworld' onder het pseudoniem Em Kay. Op dit moment zit er een kiem van een volgende roman in mijn hoofd, maar dat houd ik nog even voor me. De Trouwbelofte eist nu nog al mijn aandacht op.”

De Trouwbelofte van Marion Kleuters; 283 pagina's; ISBN: 978-94-6365-382-4; prijs: 19,95 euro.

Robert van der Hek

Redacteur / coördinator van Het Kontakt - Krimpenerwaard

Afbeelding
Stuur jouw foto
Mail de redactie
Meld een correctie

Download onze app

Heb jij de app van Het Kontakt al?

Al het nieuws uit jouw regio
Direct op de hoogte
Gratis downloaden

Download onze app

Heb jij de app van Het Kontakt al?

Al het nieuws uit jouw regio
Direct op de hoogte
Gratis downloaden