‘Voorkomen dat ze doorgaan met criminele zaakjes’

KRIMPEN A/D IJSSEL • De gevangenis van Krimpen aan den IJssel (PI) opent op dinsdag een speciale vleugel waar vijftien zware criminelen extra in de gaten worden gehouden.

Het gaat om gedetineerden bij wie de kans groot is dat ze ook binnen de gevangenis doorgaan met crimineel gedrag. “Deze gedetineerden hebben meer toezicht nodig”, verklaart vestigingsdirecteur Nathalie Tonnon. “Ze blijven in verdovende middelen handelen, geven liquidatieopdrachten of vallen hun slachtoffer lastig. Op een reguliere afdeling zouden ze medegedetineerden kunnen ronselen voor hun praktijken. Ze vormen dus niet alleen een risico voor de veiligheid in de maatschappij, maar ook voor de orde en rust binnen de penitentiaire inrichting zelf.”

Dweiltjes
Voor deze gedetineerden is de Afdeling Intensief Toezicht (AIT) bedoeld. De afdeling bestaat uit twee gescheiden blokken van zeven en acht cellen. Op de eerste verdieping zitten de keuken en recreatieruimte. Ook is er een speciale werkruimte ingericht. Daar mogen ze eenvoudige werkzaamheden uitvoeren die weinig risico opleveren, zoals inpakken van sponsjes of dweiltjes. Beneden zit een kleine fitnessruimte. Luchten - een uurtje per dag - gebeurt in een kooi.

De cellen verschillen niet veel van die op de reguliere afdeling. Er staat een bed, wc, douche, koelkast en een plastic stoeltje. Iedere gedetineerde krijgt een eigen locker, maar die staat wel buiten de cel. Dit maakt inspecties een stuk makkelijker. Aan de muur hangt een magneetstrip waar het bestek hangt. “Als er een mes, vork of lepel ontbreekt, gaat de celdeur niet open”, legt afdelingshoofd Gerrit Vaes uit. In die deur zit een boeiluik die het makkelijker maakt om een gedetineerde ‘gecontroleerd’ te boeien.

Het toezicht op de afdeling is intensief. Wat opvalt is dat er tientallen opvallende en onopvallende camera’s hangen. Ook de controle op telefoongesprekken en poststukken is een stuk scherper. Er lopen zes penitentiair inrichtingswerkers (piw’ers) rond op de afdeling, aanzienlijk meer dan op een reguliere afdeling. De gedetineerden op de AIT volgen een dagprogramma dat hetzelfde is als op de reguliere afdeling. “Het enige verschil is dat alles op de afdeling zelf gebeurt”, zegt Vaes. “Die is gescheiden van de rest van de gevangenis, ook weer om onderlinge contacten te beperken.”

Vernuftiger
In september vorig jaar viel het besluit om een tweede AIT te realiseren in Nederland. De eerste staat in Leeuwarden en het ziet er naar uit dat er nog meer gaan komen. “De criminaliteit verhardt”, zegt Tonnon. “Mannen die hun criminele zaakjes voortzetten, willen we daarom op een aparte afdeling huisvesten.”

De criminelen om wie het gaat zijn vernuftig en laten anderen het vuile werk doen. Tonnon wijst naar recente ontsnappingspogingen van gedetineerden. “Vroeger probeerden gevangenen van binnen naar buiten te komen. Nu proberen criminele handlangers van buitenaf iemand te bevrijden.”

Wie op de AIT belandt, gaat op den duur weer naar een ‘normale’ afdeling. Tonnon: “Hij hoeft zijn straf niet de hele tijd hier uit te zitten, maar verplaatsing gebeurt pas na een behoorlijke tijd van onbesproken gedrag.” 

In Krimpen en omgeving gaan ze weinig merken van de ingebruikname van de AIT. Vaes: De gedetineerden die op deze afdeling komen, zitten vaak al hier binnen. Het enige verschil is dat we meer toezicht op ze gaan houden.”