Dijkversterking: bewoners balen van grondverwerving hoogheemraadschap

REGIO • Bewoners van de Lekdijk in Schoonhoven en gemeente Lopik reageren verontrust op de plannen van Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden (HDSR) om de dijkversterking gepaard te laten gaan met grondverwerving.

“Waarom de situatie niet laten zoals die al sinds mensenheugenis is en bewoners de grond, die ze zelf in bezit hebben, laten beheren. Wat is het doel? Krijgen we straks opeens een fietspad voor onze deur, zoals op andere dijkpercelen is gebeurd? Wij hebben na verkoop immers geen zeggenschap meer over die grond.”

Sterke Lekdijk
Aan het woord zijn Jan de Hoop en Joost van den Berg. Zij zijn betrokken bij belangenvereniging Sterke Lekdijk, onder voorzitterschap van Michiel Hoctin Boes. Bij het initiatief zijn inmiddels 150 dijkbewoners uit het te versterken tracé Amerongen-Schoonhoven aangesloten.

Jan de Hoop: “Natuurlijk wisten we dat de dijkversterking er aan zat te komen, maar het aspect grondverwerving kwam pas laat aan bod. Tijdens een voorlichtingsavond in november 2019 hoorden we als dijkbewoners voor het eerst dat HDSR de grond van ons wilde kopen in verband met de dijkversterking. Het hoogheemraadschap kan daarbij eventueel tot onteigening overgaan. Daarvoor was daar met geen woord over gesproken. Er ontstond gelijk reuring in de zaal.”

Zeggenschap
Het waterschap wil naast de dijk zelf en het binnentalud een beheerstrook van vijf meter verwerven. In het geval van Jan de Hoop zou dat een flink stuk van het grasveld voor zijn woning opslokken, waar nu schapen grazen. Bij Joost betreft het zijn voortuin: “We mogen het blijven beheren, maar hebben het dus niet meer in bezit. Wij hebben een huis dat vrij dicht tegen de dijk aan staat. Straks zijn we de zeggenschap hierover kwijt tot aan de voorgevel. En welke consequenties heeft dat voor de hypotheek?”

De bewoners deden er de afgelopen maanden alles aan om de partijen in het algemeen bestuur van het HDSR achter zich te krijgen. De ‘grondstrategie’ bleef echter in grote lijnen gehandhaafd. Jan de Hoop: “Ons grootste probleem is dat HDSR niet precies kan aangeven waarom het de betreffende stukken grond wil verwerven. Bij navraag krijgen we alleen de dooddoener ‘om in de toekomst het beheer en onderhoud van de waterveiligheid te garanderen’ terug. Dat is geen overtuigend argument om zo’n grote inbreuk te doen op ons eigendomsrecht.”

Joost van den Berg: “We hebben het gevoel dat we aan het lijntje worden gehouden. De dijk is een beschermd lichaam. Rechten en plichten zijn verankerd in diverse bepalingen, zoals de Keur en de Legger. Daar hebben grondeigenaren zich aan te houden.”

Bijstaan
Juridisch lijken de bewoners weinig kans te maken, maar via de belangenvereniging wil het nadrukkelijk de vinger aan de pols houden: “We hebben binnen onze groep veel kennis paraat. Individuele bewoners kunnen zich tijdens de gesprekken met vertegenwoordigers van het waterschap door ons laten bijstaan.”

De twee wensen te benadrukken niet tegen de dijkversterking te zijn. "Wij willen ook droge voeten. Wel willen we weten wat de grondverwerving betekent op het gebied van hypotheek, (agrarische) bedrijfsvoering, gevolgschade, inrichting, enzovoorts."

Reactie
Een woordvoerder namens HDSR in een reactie: “Ook al wordt het onderhoud door de meeste eigenaren nu naar tevredenheid uitgevoerd, biedt dit geen zekerheid naar de toekomst. Het waterschap wil kunnen sturen op het beheer en onderhoud en daarmee de waterveiligheid op de lange termijn optimaal borgen. Verwerven biedt daarvoor de grootste rechtszekerheid.”

Met betrekking tot de zorgen die bewoners hebben over eventuele ongewenste ontwikkelingen voor hun deur: “Doelstelling is een plan voor de dijkversterking te maken waarin de verschillende belangen zijn afgewogen. Dit doen we in ontwerpgroepen tijdens bewonersbijeenkomsten. Alle ideeën, wensen en kansen worden verzameld in nota’s en projectplannen, waar inspraak op mogelijk is. Bewoners zullen dus niet verrast worden met ongewenste ontwikkelingen.”

Voor het deeltraject Salmsteke -vanaf de begraafplaats in Jaarsveld tot de Rolafweg- zullen de eerste gesprekken over de grondverwerving binnenkort van start gaan, meldt de HDSR-woordvoerder: “In deze gesprekken leggen we uit welke maatregel we willen gaan uitvoeren en wat dat voor iedere eigenaar betekent. Iedere situatie is uniek. Grondverwerving is dan ook maatwerk."

Voor het deeltraject Salmsteke–Schoonhoven starten de grondverwervingsgesprekken begin 2022, voor het gedeelte Jaarsveld-Vreeswijk in het najaar van 2022. 

Het werk wordt opgedeeld in zes deeltrajecten. De trajecten Wijk bij Duurstede-Amerongen en Salmsteke (vanaf de Rolafweg-Zuid tot aan de bebouwde kom van Jaarsveld) zijn opgestart in 2017. Het gehele project moet in 2029 zijn afgerond.