Het bezoek van NSB'er Henk Woudenberg aan scheepswerf Van der Giessen

KRIMPEN A/D IJSSEL • Dit jaar is het 75 jaar geleden dat ons land werd bevrijd van de Duitse bezetting. In dit kader wil de Historische Kring Krimpen aandacht besteden niet alleen aan die bevrijding, maar ook wat daaraan in Krimpen aan den IJssel vooraf ging. Hieronder het derde verhaal in een serie van zeven. Dit verhaal is eerder verschenen in weekblad IJssel- en Lekstreek. 

Op 15 mei capituleerde Nederland, een dag na het bombardement op Rotterdam. Nederland werd bezet gebied. Als hoogste burgerlijke autoriteit (Reichskommissar) werd door Hitler Seys Inquart benoemd. Als de hoogste militaire autoriteit werd Christiansen aangewezen. Seys-Inquart liep mank ten gevolge van een ongeluk in de Oostenrijkse bergen. Hij werd al gauw in Nederland omgedoopt tot zes-en-een-kwart. In Den Haag ging de grap rond dat er twee straten naar hem waren vernoemd, 'de Korte en de Lange Poten'. Zijn opdracht was Nederland zonder al teveel dwang te verleiden tot de door de Nazi's gepropageerde 'Nieuwe Orde'.

Medewerking
Op basis van de verkregen medewerking van het college van topambtenaren van het Rijk had Seys-Inquart ook goede hoop dat hem dat zou lukken. "wij sturen, zij besturen" was in het begin zijn motto. Op basis hiervan zou hij - zo schatte hij in - een apparaat van niet meer dan 200 man nodig hebben. Het werden er uiteindelijke zo'n 3000. Dit toont wel aan dat de meeste Nederlanders niets van deze nieuwe orde moesten hebben. De februari-staking in 1941 tegen de jodenvervolging betekende het einde van deze politiek. Het masker van vriendelijkheid maakte plaats voor terreur en onderdrukking.

Meteen na de capitulatie begonnen de Duitsers ook met de gelijkschakeling (=nazificering) van pers, radio en vakbonden. De leidinggevenden werden door de Duitse bezetter ontslagen en vervangen door NSB-ers die werden aangesteld als commissaris. Bij de grootste vakbond, het NVV, werd Henk Woudenberg aangesteld als commissaris. De twee ontslagen leidinggevenden Kupers en La Bella werden snel hierna gearresteerd en op transport gezet naar een van de concentratiekampen.

Bezoek
In maart 1942 bracht commissaris Woudenberg een bezoek aan de scheepswerf Van der Giessen in Krimpen. Ter gelegenheid hiervan werd op het bedrijf een fabrieksappèl gehouden. Deelname was verplicht. Eén van de arbeiders uit die tijd, Leen Liedorp, metaaldraaier en vakbondsman, schreef hierover in zijn dagboek het volgende:

'Vele twijfelden; wat zouden de gevolgen zijn als men weigerde naar deze fascist te gaan luisteren. De fabrieksfluit gaf het sein en ……..driekwart gedeelte bleef van het fabrieksappèl vandaan, weigerde en bleef zich koesteren in de milde voorjaarszon.

Daar ging mijnheer de Directeur met mijnheer de Commissaris tussen het volk door, weinig volgde hen. Onze gezichten glunderden, gewonnen was deze slag.'

De Historische Kring Krimpen aan den IJssel spant zich in om zoveel mogelijk van de geschiedenis van Krimpen te bewaren zodat ook toekomstige generaties hiervan kunnen profiteren.

www.historischekringkrimpen.nl

Adri Liedorp