De Kleine Betuwe pure nostalgie

HAASTRECHT • Het voormalige speelterrein ligt er troosteloos bij. De tand des tijds heeft de schommels, draaimolens en kabelbaan flink te pakken gehad. Je kan je haast niet voorstellen dat het op hoogtijdagen zwart van de mensen zag in De Kleine Betuwe in Haastrecht.

Voor de oorlog reden er wel duizend bussen per jaar met joelende kinderen uit de grote steden naar de attractie op het platteland. Sinds 2005 vinden er geen activiteiten meer plaats. Eigenaar Aad Bolk kon niet meer concurreren met moderne pretparken en sloot de deuren. Inwoners van Haastrecht zagen het met lede ogen aan. "Het werd steeds stiller in de speeltuin en bij de midgetgolfbaan", weet amateurhistoricus Cor van Someren. "Het is nu slechts pure nostalgie."

Boomgaard
De vondst van fotomappen in huize Burggraaf met nieuw materiaal zette de redactie van de Historische Vereniging Haastrecht er toe aan om een overzicht te maken van '75 jaar De Kleine Betuwe'. Met name Rob Anders dook in krantenarchieven en oude nummers van de 'Havekedrechter' om de ontwikkeling chronologisch te beschrijven. Het begon met het initiatief van Willem Kompier, die in 1930 vier hectaren grond verwierf bij Galgoord. Hij kwam op het lumineuze idee om ouders door zijn boomgaard te leiden, terwijl hun kinderen zich vermaakten met speeltoestellen. Met de bouw van een watervliegtuig, vervaardigd door constructeurs uit Haastrecht, zorgde Kompier voor een nieuwe dimensie. De jeugd genoot van de korte vlucht met 'De Pelikaan' en het spetterende water bij de landing. De Kleine Betuwe werd een bezienswaardigheid. "Je kon rondjes draaien tot je kotsmisselijk werd", herinnert Trees Kompier, de jongste dochter van Willem Kompier, zich. "Het was jammer dat het avontuur door de Tweede Wereldoorlog ten einde kwam. De klanten bleven opeens weg. Mijn vader moest het complex in 1944 verkopen."

Camping
De familie Bolk uit Rotterdam zag kansen om er nieuw leven in te blazen. De café-eigenaar was meer geïnteresseerd in shows en kamperen. De fruittuin werd verkocht aan de directie van lichtmastenfabriek Gouda-Holland, die grond nodig had om uit te breiden. Het doolhof met de glazen spiegels maakte plaats voor een camping met tenten, caravans en een cafetaria. De aanleg van een midgetgolfbaan (1959) maakte de metamorfose compleet. Van een warme band met de lokale bevolking, zoals voor de oorlog met de familie Kompier, was nauwelijks sprake. "De Kleine Betuwe was een dorp in een dorp", zegt Nel Bolk, echtgenote van Aad Bolk.

Het ANWB-rapport in 1984 over de onveiligheid van de speeltuin kwam hard aan bij de uitbater. Strengere eisen betekenden eveneens hogere kosten in een tijdperk waarin landelijke pretparken steeds vaker de voorkeur kregen tijdens schoolreisjes. Er kwam een einde aan 75 jaar klauteren, spelen en stoeien.