Stormachtig herdenken in Papendrecht

PAPENDRECHT • Het regende en stormde op 4 mei in Papendrecht, maar tijdens de twee minuten stilte stonden de mannen en vrouwen van de Natres, de Nationale Reserve, uiterlijk onbewogen in de houding bij het monument en de oorlogsgraven.

Na afloop gaven ze pas blijk van hun echte emoties. “De 4-mei herdenking in Papendrecht is altijd zo bijzonder. We hadden tientallen aanmeldingen van collega’s die ook hier wilden zijn”, aldus de reservisten. Burgemeester Moerkerke en het 4-mei Comité namen de complimenten maar al te graag in ontvangst.

Het was ook dit jaar noodgedwongen een kleine groep, die na de herdenking nog even bij elkaar stond in de aula van de begraafplaats, om met een kop koffie even bij te komen van het koude en onstuimige weer. Maar de voorzitter van het comité, Wim de Leur, vond het een geslaagde bijeenkomst, waarin, ondanks alle beperkingen, veel van de vertrouwde elementen naar voren waren gekomen.

Om kwart over zeven had Ronald van Ee, lid van het Oranjecomité, een bloemstuk geplaatst bij de Joodse gedenksteen aan het Bosch. Daarna ging het gezelschap naar het voormalige woonhuis van verzetsstrijder Gerrit van Dalen aan het Plein in de oude wijk Het Zand. Daar werden bloemen gelegd door Peter-Jan van der Giessen, lid van het 4-mei Comité. De Leur benadrukte nog eens de moed van deze Papendrechtse jonge man, die zijn leven had gegeven voor de vrijheid. Maar hij benadrukte ook het mateloze verdriet van zijn ouders, die twee maanden voor het einde van de oorlog hun enig kind verloren.

Tientallen bewoners van Het Zand hadden de vlag halfstok en ondanks het ontbreken van de honderden deelnemers die in andere jaren meeliepen, hing er toch een bijzondere sfeer.

Formeel was het geen echte Stille Tocht, maar het gevoel was er niet minder om. Op weg naar de begraafplaats werd er dan ook weinig gesproken. Daar aangekomen werd het gezelschap opgewacht door Henri Hummelink, die, zoals hij dat al tientallen jaren doet, met de stopwatch in de hand het protocol bewaakte.

Ook Edward Renneberg, de trompettist, stond al op z’n post. Net als Henri doorweekt, maar klaar om met een glasheldere en zuivere taptoe de twee minuten stilte aan te kondigen.

Na het traditionele leggen van de krans door de burgemeester en de voorzitter van het 4-mei Comité, werden bloemstukken geplaatst door Sandra Verdoorn en Jeanette Schenk namens het 4-mei Comité en door May van der Giessen en Nienke de Heer namens de Papendrechtse jeugd.

De plechtigheid werd afgesloten met het leggen van bloemen bij de oorlogsgraven, die er, dankzij het werk van Pieter van Turenhout en zijn collega’s van de begraafplaats, schitterend bij lagen.

Peter Jan van der Giessen had ervoor gezorgd dat dit jaar bij ieder graf een foto stond van de militair die daar begraven ligt. En mede daardoor was de ceremonie indrukwekkender dan ooit. Moeilijk vond Margré van Wijngaarden het, die Dorpsbehoud vertegenwoordigde. “Bloemen leggen op een graf is altijd emotioneel, maar als je dan die jeugdige gezichten van die jongens erbij ziet, krijg ik het echt te kwaad”, zei ze.

En zo stond een tiental echte Papendrechters elkaar na afloop, onder de enorme treurwilg naast de oorlogsgraven, toch wel geëmotioneerd aan te kijken. Het was inmiddels gestopt met regenen. De treurwilg liet nog wat tranen vallen op de graven, terwijl De Leur nog eens benadrukte dat we in ons land toch echt nog heel erg vrij zijn. “We mogen nooit vergeten dat zoveel jonge mensen daarvoor hun leven hebben gegeven ”, sloot hij af, waarna hij iedereen bedankte voor de bijzondere wijze waarop er inhoud was gegeven aan het herdenken in deze lastige tijden.

In het bijzonder sprak hij burgemeester Moerkerke aan, die eind deze maand Papendrecht verruilt voor Moerdijk. “In u”, aldus De Leur, “dank ik het gehele college en de raad, die steeds zo nadrukkelijk het belang van herdenken ondersteunen.”

“Ik neem dit mee”, antwoordde Moerkerke, “Ik weet zeker dat de manier waarop we in Papendrecht herdenken een voorbeeld is. Ik hoop oprecht dat jullie hier volgend jaar weer met meer dan duizend Papendrechters staan”. Het 4-mei Comité beaamde zijn wens van harte.