Brenda van Doorn duikt en lobbyt voor planeet aarde

REGIO • Brenda van Doorn (30) duikt naar grote diepten om plastic te vissen. Ze maakt zich grote zorgen over onze aardbol én is hoopvol. ‘We zijn in staat iets te veranderen.’

Het interview vindt plaats via een videoverbinding. Het beeldscherm toont een vrolijke jonge vrouw voor een grote wereldkaart, een verwijzing naar Brenda's betrokkenheid bij de planeet. Ze woont in Hilversum en werkt sinds augustus in de regio, als beleidsadviseur milieu en duurzaamheid bij de gemeente Gorinchem. Ook is ze lid van het kernteam klimaatadaptatie.

Badkuip
"Ze noemen de Alblasserwaard en Vijfheerenlanden een badkuip, omdat het gebied bij een dijkdoorbraak snel en diep onder water kan komen te staan", vertelt Brenda. "Bescherming tegen de veranderende impact van het klimaat is nodig. Dat we allemaal in hetzelfde schuitje zitten, zorgt voor verbinding. Of je nou boer bent of ambtenaar, je wilt allemaal droge voeten houden. Die verbinding is iets waar ik mij voor inzet. Samen sta je sterk.”

Schouders eronder
Brenda kan zich voorstellen dat op het platteland de effecten van klimaatverandering anders voelbaar zijn dan in steden. "In de agrarische sector is de klimaatverandering beter voelbaar. Een heel droge zomer of extreme hoosbuien hebben effect op de oogst, met terugvallende inkomsten als gevolg. Veel steden kampen met hittestress. Een ding is zeker: om de gevolgen van klimaatverandering het hoofd te kunnen bieden, moeten we er met zijn allen de schouders onder zetten.”

Stenen en schelpen
Als kind was Brenda al met de natuur bezig, zocht stenen en schelpen en hield spreekbeurten over vulkanen en aardbevingen. "Ik was erg gefascineerd door de kracht van de natuur. Dat heb ik nog steeds. En ik wil goed met mensen, natuur en dieren omgaan. Op de middelbare school werd mijn nieuwsgierigheid verder geprikkeld. Ik wilde weten hoe klimaatverandering werkt en wat de effecten zijn.” Ze koos voor de studie Milieu & Maatschappijwetenschappen. "Ik vind het slaan van een verbinding tussen natuur en mens interessant. Hoe kun je de overgang naar een meer duurzame maatschappij in gang zetten?"

Langzaam
Ze gelooft in de goedheid van de mens, vertelt ze. In het vermogen van mensen om de goede keuzes te maken voor onze aarde. Tegelijkertijd is ze heel bezorgd. “Ik trek het me heel erg aan, hoe destructief we bezig zijn. Zijn we echt in staat om een duurzame samenleving neer te zetten? De overgang naar een duurzame maatschappij gaat langzaam. Dat vind ik moeilijk om te zien."

Plannen vooruitgeschoven
"We hebben in Gorinchem net de weken 'Gorinchem Duurzaam' achter de rug; een maand lang extra aandacht voor duurzaamheid en klimaat. We hebben inwoners onder andere gevraagd een test in te vullen om hun ecologische voetafdruk te meten. Daaruit bleek: vrijwel iedereen heeft meer dan één planeet nodig. Dat vliegt me aan. Klimaatverandering is niet iets van de toekomst: we zitten er middenin. Wereldwijd worden klimaatdoelen niet gehaald, plannen worden vooruit geschoven.”

Innovatief
Ze lacht alweer, erkent dat haar houding ambivalent is. Want hoopvol blijft ze desondanks óók. “We zijn de enige soort op aarde die het vermogen heeft te beseffen dat acties consequenties hebben. We zijn enorm innovatief. Maar we moeten er wel heel hard aan gaan werken. Gelukkig voelen veel mensen de drang een bijdrage te leveren. Op die golf surf ik. Iedereen kan wat doen. Ik vind het erg leuk om dat te laten zien.

Hoopvol
"Het stemt me hoopvol dat we in staat zijn iets te veranderen, dat mensen in opstand komen als op wereldniveau geen knopen doorgehakt worden. Dat zie je bijvoorbeeld bij de klimaatstakingen. We houden elkaar scherp." Steeds komt toch ook de politiek weer in beweging, constateert ze. "De Europese Unie heeft bijvoorbeeld plastic rietjes uitgebannen."

Duikexpedities
Sinds 2006 is Brenda actief in de duiksport. "Ik vind het heerlijk om op zee te zijn, weg van alles, in een totaal andere wereld. Ik deed een master in Wageningen en schreef mijn scriptie over beschermde gebieden op de Noordzee. Via mijn duikvereniging kwam ik in contact met Stichting Duik de Noordzee Schoon. Ik dacht: hoe gaaf zou het zijn als ik mijn scriptieonderwerp in kan duiken?" Met eigen ogen zag ze hoeveel troep er op de zeebodem terecht komt. Dat motiveerde haar om deel te nemen aan duikexpedities.

Netten lossnijden 
 "Ik ben vier keer mee geweest. Ten noorden van de Waddeneilanden hebben we met het Wereld Natuur Fonds een schelpdierbank aangelegd, om natuur terug te brengen in zee. Tijdens expedities halen we duizenden kilo's troep uit het water." Ze pakt een boek en laat foto's zien, van schitterende zeeanemonen én van wrakken waaraan visnetten en plastic voorwerpen blijven haken. "Die netten moeten we lossnijden, dat geeft veel stof waardoor je niets meer kunt zien. Dat is spannend, je moet dan vertrouwen op je buddy. Gelukkig gaan er ervaren duikers mee."

Plasticsoep
Ook als het gaat over de plasticsoep wil Brenda kijken naar de positieve ontwikkelingen. "In een paar jaar tijd is er een wereldwijd besef ontstaan en is er een guerrilla tegen plastic begonnen." Ze vindt het fantastisch dat vrijwilligers het water op gaan om plastic te vissen. "Het belandt in de voedselketen, we eten ons eigen afval."

"Maar het probleem begint op het land, dus ook daar is actie nodig. Het is zo simpel: je gaat de deur uit en stopt een vuilniszak in je jaszak. Neem een prikker mee als je gaat wandelen. Maak er een leuke activiteit van met je vereniging. Als wij goed zijn voor de natuur, gaat de natuur goed zijn voor ons. We maken deel uit van het ecosysteem. Gelukkig zijn we in staat om iets te veranderen, daar ben ik van overtuigd."

Koplopers
Het klimaat verandert: de mens moet zich aanpassen. Hoe doen we dat in de Alblasserwaard en Vijfheerenlanden (AV)? De serie 'klimaatadaptatie in de polder' laat koplopers aan het woord, mensen die al stappen zetten op weg naar een andere manier van leven en/of ondernemen. Van het plaatsen van een regenton tot verhogen van het waterpeil, van minder vlees eten tot zonnepanelen op je stal. Onze regio is op weg. Kan de AV een voorbeeldfunctie krijgen?