Van 30 naar 100: veel kerken weten nog niet hoe

REGIO • De kerken mogen binnenkort meer mensen verwelkomen voor hun zondagse samenkomsten. Vanaf 1 juni mogen maximaal 30 mensen naar binnen en vanaf 1 juli gaat dat aantal omhoog naar 100.

Uiteraard moet de anderhalve meter afstand in acht genomen worden en is er nog onduidelijkheid over het zingen in de kerk. De versoepelde regels zorgen voor hoofdbrekens bij de kerkenraden en kosters. Er zijn speciale commissies opgericht die met meetlinten door het kerkgebouw gegaan zijn. Hieronder staat een verhaal over gedempt zingen, het verlangen naar echte samenkomsten of juist ook niet, de ontdekking van muzikaal talent en vooral veel vragen.

Bethlehemkerk en Morgensterkerk
“Wij hebben de werkgroep 100 opgericht die voor zowel de Bethlehemerk als de Morgensterkerk gaat kijken naar de mogelijkheden”, vertelt Wil Visser uit Papendrecht. Beide kerken werken sinds de coronacrisis met veel genoegen samen in hun wekelijkse erediensten. Die worden uitgezonden vanuit de Bethlehemkerk, omdat daar goede apparatuur staat, en worden verzorgd door de beide gemeenten.

“Er is veel waardering van de leden van beide gemeenten voor deze uitzendingen”, weet Wil Visser. “Er zit prachtig muzikaal talent in beide kerken, hebben we ontdekt. Sommige mensen genieten zó van deze online diensten, dat ze niet eens terug verlangen naar de fysieke diensten. Anderen willen wel weer graag echt samenkomen. De goede samenwerking in de afgelopen maanden heeft er in ieder geval toe geleid dat we een gezamenlijke werkgroep 100 hebben opgericht, die onderzoek doet naar het houden van meerdere diensten in beide kerken vanaf 1 juli. Op 1 juni verandert er dus nog niets bij ons.”

De werkgroep 100, met daarin de kosters, afgevaardigden van de kerkrentmeesters en mensen met een medische achtergrond, heeft nog geen advies gegeven over hoe de diensten ingericht kunnen worden met 100 mensen.

Gereformeerde kerken
De Gereformeerde Kerken van Alblasserdam en Nieuw-Lekkerland zijn al een stuk verder in hun plannen. Een speciale commissie heeft, met instemming van de kerkenraad, gekozen voor een stapsgewijze opbouw van 20 mensen in juni naar 30 mensen vanaf 1 juli. “Als je kijkt naar de capaciteit van onze twee kerkgebouwen in Nieuw-Lekkerland en Alblasserdam, dan kom je, met inachtneming van de coronaregels, op 30 personen of iets meer per gebouw”, vertelt Peter Buurman. Hij is lid van de genoemde commissie.

Een optelsom leert dat er dan ongeveer 190 leden per zondag niet naar de kerken kunnen komen, omdat de twee Gereformeerde kerken bij elkaar ongeveer 250 leden tellen. Daarom zullen de online uitzendingen ook na de versoepeling gewoon doorgaan. Er zal gewerkt gaan worden met reserveringen en de bezoekers worden ingedeeld. Met stickers zal worden aangegeven waar mensen wel en niet mogen zitten, daarbij zal een tussenruimte van 2 meter gebruikt worden. Er worden stoelen vrijgehouden voor gasten.

Gedempt zingen
“Omdat er nog steeds onduidelijkheid is over het zingen en de verspreiding van corona, hebben we ervoor gekozen om gedempt te gaan zingen in onze kerken”, vervolgt Peter Buurman. “Dat betekent dat de gemeenteleden niet uit volle borst kunnen meezingen. Om toch een ‘volle kerkzang’ te krijgen, zal er vooraf een geluidsopname gemaakt worden van de orgelbegeleiding met een zanggroepje. Die opname wordt tijdens de dienst afgespeeld. Samen met de gedempte zang tijdens de dienst moet deze opname voor een mooi, passend geluid zorgen.

“We gaan hiermee onze ervaringen opdoen en aan de hand daarvan kunnen we eventueel nog weer aanpassingen doen. Met dit gedetailleerde plan willen we heel zorgvuldig omgaan met de richtlijnen vanuit de regering”, besluit Peter Buurman.

Ontmoetingskerk
Die zorgvuldigheid wordt volledig beaamd door dominee Hans van Walsum van de Ontmoetingskerk, één van de vier wijkgemeenten van de PKN in Alblasserdam. En er is nog veel onduidelijk. “We gaan met onze vier wijkgemeenten in ieder geval met een zekere terughoudendheid te werk”, aldus dominee Van Walsum. “We gaan de grenzen niet opzoeken.”

Daarom slaan de PKN-gemeenten in Alblasserdam de eerste stap over. “We richten ons op 1 juli, maar hoe de diensten er dan uit gaan zien, zal verschillen per gebouw. In de Elthetokerk bijvoorbeeld kunnen gemakkelijk dertig tot vijftig bezoekers. Zoveel kwamen er voor de crisis ook, maar het zijn wel voornamelijk mensen uit de kwetsbare groepen. Hoe ga je daarmee om?”

De uiteindelijke beslissing zal door de wijkgemeenten zelf genomen worden. Daarbij geeft Hans van Walsum al wel aan dat het waarschijnlijk niet zo zal gaan dat er extra kerkdiensten op een zondag gehouden zullen gaan worden.

Gasten ontvangen
En er zal altijd ruimte moeten blijven om gasten te kunnen ontvangen. “We zitten niet te wachten op het invoeren van reserveringen, maar we zullen waarschijnlijk wel moeten. Je zou er in dat geval voor kunnen kiezen om bijvoorbeeld 70 kaarten te reserveren voor gemeenteleden die willen komen en de rest beschikbaar te houden voor passanten. Niet iedereen heeft ook de mogelijkheid om online te reserveren. En als er al genoeg aanwaaiers zijn en de kerk zit vol? Dan kunnen ze helaas niet naar binnen, want je hebt je toch te houden aan de regels.”

Gereformeerde Gemeente
Die houding is ook duidelijk aanwezig binnen de Gereformeerde Gemeente van Alblasserdam. “Onze kerkelijke gemeente is aan het inventariseren wat de mogelijkheden zijn, binnen de geldende richtlijnen van RIVM die wij onverminderd in acht wensen te nemen”, stelt woordvoerder A. Hak van de Eben Haëzerkerk aan de Plantageweg.

Er wordt binnen deze kerk nagedacht over enkele extra locaties, zodat ook van daaruit de dienst met het gezin kan worden bijgewoond, via beeld en geluid. A. Hak: “Omdat de kerkdiensten vooralsnog ook vanuit huis zijn te volgen, zal de toelating tot de kerkdiensten zelf, zoals het er nu voor staat, verlopen via een aanmelding via onze website en de daaropvolgende indeling tot het door de overheid toegestane aantal.”

Vier diensten
“Dit systeem zullen wij waarschijnlijk ook volgen bij de volgende opschaling. Ook zullen we in plaats van twee waarschijnlijk vier diensten per zondag houden, zodat zoveel mogelijk gezinnen weer kunnen gaan deelnemen aan een geordend kerkelijk leven. Veel gezinnen zien daarnaar uit.”

De grote kerkzaal van de Eben Haëzerkerk leent zich er overigens wel voor om binnen de RIVM richtlijnen verder op te schalen naar circa 330 mensen per dienst. “Wij volgen met belangstelling het landelijke overleg om een maatwerkoplossing voor kerken te ontwikkelen. Tot het zover is, zullen wij volgens bovenstaande regeling te werk gaan. Wij hopen en bidden dat we weer snel met de hele gemeente kerkdiensten kunnen houden op zondag om te luisteren naar en onderwijs te ontvangen uit Gods Woord. Want er gaat toch weinig boven zo’n samenzijn in Gods huis!”, besluit woordvoerder A. Hak van de Gereformeerde Gemeente.

Jozuagemeente
Het verlangen naar samenkomen merkt Pieter Boer van evangelische gemeente Jozua uit Alblasserdam ook onder ‘zijn’ gemeenteleden. “De ontmoeting met elkaar en het samen God loven wordt absoluut gemist”, vertelt hij. De Jozuagemeente is er nog niet uit of de zaal straks open zal gaan voor mensen, wanneer dat vanuit de overheid weer mag.

“We hebben er tot nu toe voor gekozen om ons te concentreren op de uitzending die we elke zondagochtend doen vanuit ons gebouw. Daarvoor zijn rond de twintig mensen in touw, die mensen hebben bewegingsvrijheid nodig.” Oftewel; de mogelijkheid om vanaf 1 juni 30 mensen toe te laten in de kerkgebouwen, zal Jozua min of meer aan zich voorbij laten gaan. Vanaf 1 juli mogen 100 mensen samenkomen voor religieuze bijeenkomsten. Pieter: “Dan is het de vraag of dat aantal inclusief of exclusief kinderen is. Zij mogen straks weer volledig naar school, mogen ze dan ook samenkomen in onze kindersamenkomsten? Die zijn min of meer ingericht zoals op school; dus met aparte lokalen” De Jozuagemeente telt ongeveer 350 kinderen. De gehele gemeente heeft ongeveer 1050 leden.

Vooralsnog blijft de Jozuagemeente doorgaan met het uitzenden van de kerkdiensten via live streams. “Je zou verwachten dat we elke zondag ongeveer 350 streams hebben, maar tot onze verrassing zijn dat er elke keer ongeveer 1500. Ons bereik is dus enorm groot. Daarom willen we blijven insteken op het bieden van kwaliteit bij de live streams. Die zijn natuurlijk een stuk onpersoonlijker dan de gewone samenkomsten, maar God wordt niet beperkt door een live stream.”