Vrijwilligers bij VluchtelingenWerk: 'Op de wereld met een missie'

WEST-ALBLASSERWAARD • Bewogenheid met medemensen zette Tonny Gelderblom uit Oud-Alblas, Wilma Neven uit Nieuw-Lekkerland en Ali Brandwijk uit Bleskensgraaf ertoe aan zich te bekommeren om vluchtelingen.

Het vrijwilligerswerk leverde Wilma een Afghaanse 'broer' op. Ali praat met tranen in haar ogen over de banden die ontstonden. Tonny was aanwezig bij bevallingen. "Vier geboortes maakte ik mee, heel bijzonder."

Wilma 'is erin gerold', zoals ze zelf zegt. "We kregen Afghaanse buren. Ik dacht: alles is vreemd voor die mensen en ze verstaan niemand. Volgens mij waren ze de eerste buitenlandse mensen in Nieuw-Lekkerland. Na een halve week zei ik tegen mijn man: ik ga kennismaken met de buren. Hij schoot in de lach en zei: 'Hoe wil je dat doen? Je spreekt alleen Nederlands.' Ik heb een cake gebakken en ben daarmee naar de buren gegaan. Er was een klein meisje in dat gezin, zij sprak al een mondje Nederlands en vertaalde een beetje."

Na dat eerste contact bleef Wilma betrokken. Ze schonk het gezin enkele spullen. "Mijn schoonmoeder was niet zo lang daarvoor overleden. Er stonden wat spullen van haar bij ons op zolder. De wereldontvanger wilden ze graag hebben. Aan het einde van hun eerste jaar in Nieuw-Lekkerland, op oudejaarsavond, vroeg de man van het gezin een beetje plechtig het woord. Hij vroeg me of ik zijn Nederlandse zus wilde zijn. Ik zei: mijn broer geef ik altijd een kus. Dan ga ik dat bij jou ook doen. Heel even moest hij daarover nadenken. Hij vond het goed. Ze wonen nu in Papendrecht, via Whatsapp heb ik nog altijd veel contact met hen. En de wereldontvanger die ik hen gaf, doet het nog steeds!"

Bijzonder
Ali kwam op een avond van vrouwenbeweging Passage in contact met een vrijwilliger van VluchtelingenWerk, die over zijn werk vertelde. Kort daarvoor had Ali een aangrijpend boek gelezen over een Iraanse vluchtelinge, waardoor de doelgroep een gezicht kreeg voor de Bleskensgraafse. Ze vertelt: "Aan het einde van de avond vroeg de vrijwilliger: 'Ik krijg een andere taak, wie wil mijn werk overnemen?' Die woorden lieten mij niet los. Het leek me bijzonder om te doen. Maar ik vroeg me af: kan ik dat, durf ik dat? Mijn man zei: 'Dat is echt wat voor jou.' Waarom hij dat zei? Ik denk omdat ik graag iets voor een ander beteken."

De eerste vluchtelingen met wie ze in contact kwam, waren Afghanen. "Ik hielp hen met het invullen van papieren voor studiefinanciering en andere formulieren en ging mee naar het ziekenhuis. In de loop der jaren heb ik veel bijzondere dingen meegemaakt met vluchtelingen. Ik denk weleens: ik had vanaf het begin een boekje moeten bijhouden. Een paar gebeurtenissen zijn in mijn hoofd blijven zitten. Zoals het verhaal van een gezin uit Irak, met twee jonge kinderen. Bij de moeder werd borstkanker ontdekt. Het hele medische traject heb ik met haar meegelopen. Soms zaten we samen te huilen bij de oncoloog. Het was echt aangrijpend. Met die familie heb ik nog altijd contact, ze wonen in een buurgemeente."
Aan een gezin legde Wilma eens uit wat haar motiveert. "Ze vroegen mij: waarom help jij ons? Ik zei: ik ben op de wereld gezet met een missie; ik moet mijn naaste helpen. En jullie zijn mijn naaste."

Bevallingen
Tonny raakte via de kerk betrokken bij vluchtelingenhulp. Ze vertelt: "Die mensen moeten ook geholpen worden, dacht ik. Destijds mochten Afghaanse en Irakese mannen niet bij de geboorte van hun kind aanwezig zijn. Soms werd mij gevraagd mee te gaan naar het ziekenhuis. Vier bevallingen heb ik meegemaakt. Met het Afghaanse gezin heb ik nog steeds contact."

In Oud-Alblas heeft VluchtelingenWerk geen kantoor. "Statushouders uit het dorp lopen bij mij thuis binnen, bijvoorbeeld als er een brief vertaald moet worden, of iets geregeld moet worden vanwege betalingsachterstand. Je krijgt een vriendschappelijke relatie. Het is niet altijd handig als je jezelf te veel hecht. Ik heb wel eens zitten huilen toen een gezin ging verhuizen. Ook heb ik jarenlang kinderen uit Nigeria opgevangen bij mij thuis, voor en na schooltijd. Hun moeder moest dan naar school. Met hen heb ik een heel sterke band opgebouwd."

Tonny is al 25 jaar vrijwilliger voor vluchtelingen, Ali 23 jaar en Wilma 24 jaar. Ze hebben in de afgelopen jaren ook kritische geluiden gehoord in de samenleving. Wilma: "Zoals: 'Mensen krijgen alles'. Maar dat is niet zo. Statushouders krijgen een lening voor de inrichting van hun huis en betalen die vanaf de eerst uitkering terug." Ali: "Iemand laat niet voor niks zijn land achter, met gevaar voor eigen leven. Ik ben niet vaak profiteurs tegengekomen."