Arnold van Dalen van AH Nieuw-Lekkerland vindt zichzelf geen held

NIEUW-LEKKERLAND • Het is even na negen uur 's avonds, donderdag 15 november 2018. De laatste klanten van de Albert Heijn aan de Planetenlaan in Nieuw-Lekkerland hebben de winkel net verlaten. Dan lopen twee donker geklede mannen naar binnen, met zwarte bivakmutsen op het hoofd.

De vier medewerkers van de supermarkt, onder wie bedrijfsleider Arnold van Dalen, zijn op verschillende plekken in de winkel aan het werk. Een medewerkster zit bij de kassa, een andere medewerker is op de groenteafdeling bezig, Arnold vult een schap bij. Een medewerkster met lang donker haar staat achter de balie bij de ingang. Ze blijft als bevroren stilstaan als de overvaller zijn pistool op haar richt.

"Vanuit mijn ooghoek zag ik iemand met een zwart gezicht", herinnert Arnold zich. "Ik dacht dat het een grapje was en werd nijdig. Dit zijn geen grappen, dacht ik. Toen zag ik een vuurwapen. Ik gaf een brul: oprotten klootzakken." Collega Wijnand van Es vult aan: "Die brul klonk heel hard. Onze medewerker op de groenteafdeling, helemaal aan de andere kant van de winkel, schrok zich rot. De overvallers zijn er ook vreselijk van geschrokken."

Gifkikker
Arnold grinnikt. "Ik wist van mezelf dat ik erg boos kan worden. Ik ben best een gifkikker soms. Ik was heel kwaad. Dat ze dit flikten..." Wijnand: "Jij dacht: blijf van die meiden af. Het eerste wat er in je opkwam heb je uitgevoerd." Arnold knikt. "Puur uit intuïtie. Maar: wat ik gedaan heb, moet je dus niet doen." Toch zegt hij even later: "Mijn medewerkers zeiden dat het hen een goed gevoel geeft dat ik het zo gedaan heb. Ze voelden zich beschermd."

Overrulen
In de kantine van de supermarkt, waar een personeelslid een boterham eet en een stapel dozen wacht om gevuld te worden met kerstpakketartikelen, haalt Wijnand een poster van de muur. "Deze posters stuurt het hoofdkantoor elk najaar naar alle winkels." In koeienletters staat erop: Rustig blijven, Accepteren, Afgeven en Kijken. Arnold: "Afgekort: RAAK. Dat heb ik niet gedaan en ik weet niet of ik het een volgende keer weer zo zou doen. Misschien heb ik wel gezien dat hij schrok van mij, dat ik kon doorgaan." Wijnand: "Je schijnt te kunnen aanvoelen of je ze kunt overrulen." Arnold: "Het duurde maar 9 seconden. Toch zie je: ik heb overmacht. Nee, ik was me op dat moment niet bewust van de gevaren. Achteraf dacht ik wel: als de deur niet was open gegaan toen ze wegvluchtten, wat zou er dan gebeurd zijn? Ik ben nu alerter, vooral rond openings- en sluitingstijd." Wijnand: "Volgens de statistieken vinden dan de meeste overvallen plaats." Arnold: "We houden ons goed aan de veiligheidsvoorschriften en laten zien dat er meerdere mensen aanwezig zijn."

Enerverend
Voor de medewerkers was het aangifte doen enerverend. "Natuurlijk heeft zoiets impact", zegt Arnold. "Het meisje bij de balie en de medewerkster bij de kassa moesten vragen van de politie beantwoorden. Agenten vroegen: 'Wat heb je precies gezien?' Dan komt het beeld weer terug. En bij het zien van de camerabeelden kregen ze de rillingen. De rest van het team reageerde rustig." Wijnand: "Ze waren blij dat ze zelf niet aan het werk waren. Maar er is er niet één die zegt: ik wil niet meer achter de kassa." Arnold: "Je moet ze weer vertrouwen geven, laten merken: we waren er voor jullie en we zijn er voor jullie. Een week later, toen het weer donderdagavond was, waren we steeds aanwezig. Als bedrijfsleider moet je het personeel het gevoel geven dat ze veilig zijn."

De bedrijfsleider is trots op zijn mensen. "Als je bekijkt hoe iedereen reageerde... de medewerkster achter de balie nam netjes afstand, ze reageerde eigenlijk niet. Dat is een heel goede reactie. Een derde collega kwam aangerend vanaf de groente, om mij te helpen."

Alerter
Lopen ze nu met een ander gevoel in de winkel rond? Wijnand, stellig: "Ik niet." Arnold: "Ik ben wel alerter." Wijnand knikt. "Ja, wel alerter. 's Avonds ben ik voor in de winkel, in de buurt van de kassa's. Ik ga dan niet meer achter in de winkel een bestelling klaarmaken. Maar ik voel me niet onveiliger." Arnold: "Dat geldt voor de rest van het team ook."

Over de reactie van de politie zijn ze tevreden. Arnold: "Ik heb de meldkamer gebeld, geen 112. Want die gasten waren toch al weg. Ik heb gemeld dat er niemand gewond was, dat de deur op slot was en dat het weer rustig was. Ze waren er snel, met drie wagens, en hebben gelijk de omliggende straten afgezet. Ons werd slachtofferhulp aangeboden. En we worden op de hoogte gehouden als er ontwikkelingen zijn."

De vrouw en kinderen van Arnold reageerden trots. Arnold: "Mijn jongste dochter zei: 'Stoer pa'. In de winkel zeggen ze tegen me: 'Je bent een held'. Maar dat is niet waar. Ik heb gewoon gedaan wat er in me opkwam."