Raad Molenwaard wil meer grip op Kinderdijk

MOLENWAARD • De toename van toeristen in Kinderdijk zorgt voor problemen. De raad Molenwaard wil daarom meer grip krijgen op het gebied.

Tijdens de raadsvergadering van dinsdag 17 april beloofde het college om de raad vaker te gaan bijpraten over ontwikkelingen in het werelderfgoed.

Molenbewoners
Inwoners van het dorp lijden onder de drukte. Peter Paul Klapwijk, bewoner van de Hoge Molen, vertelde de raad dinsdag 17 april dat molenbewoners onvoldoende zijn betrokken bij overleg over de gebiedsvisie. Klapwijk is oud-medewerker van de Stichting Werelderfgoed Kinderdijk (SWEK).

Irritaties en verwijten
Klapwijk vertelde: "Tijdens mijn werk voor de SWEK en als bewoner van de Hoge Molen heb ik altijd aangegeven dat er een gigantische kloof is tussen bewoners en de SWEK, dat zorgt voor irritaties en verwijten. Er is een zee van onbegrip. Er zijn tot mijn vreugde gesprekken geweest met wethouder Heijkoop en later Meerkerk. De bewoners voelden zich gehoord. Een bewonersovereenkomst was het gevolg, die is afgelopen jaar ondertekend. Dat zoiets nodig is, tekent ook de moeilijke omstandigheden."

De inspreker wees erop dat bewoning van de molens een wezenlijk onderdeel is van de authenticiteit van Kinderdijk. "Partijen verklaren dat ze bij elkaar vroegtijdig betrekken bij nieuw plannen. Daar merken wij helaas weinig van. We willen heel graag de gesprekken met de wethouder voortzetten. De SWEK zou meer rekening moeten houden met onze leefomgeving."

Klapwijk had een vraag: "Kan er een grens gesteld worden aan het toerisme, om te voorkomen dat we aapjes in een dierentuin worden?"

Voldongen feiten
Raadslid Eric Spaans (PvdA) vroeg de molenbewoner: "Is het de communicatie met de SWEK waar je het minst tevreden over bent?" Klapwijk: "Nee, ik wil niet wijzen. Ik ben zelf heel nauwe betrokken geweest bij opstellen van de gebiedsvisie. Ik reken het mezelf ook aan: waarom gaan we niet eerst met de bewoners zitten? We stellen de bewoners aan de lopende band voor voldongen feiten. Heel jammer, dat verwijt ik mezelf ook."

Toerisme beperken
De SGP zou paal en perk willen stellen aan het aantal toeristen dat tot het gebied wordt toegelaten. Klapwijk: "Ik heb elf jaar voor de SWEK gewerkt en kom al veel langer in het gebied. In de tijd dat Broekmeulen directeur was, was 400.000 toeristen een grensgetal, waarvan 100.000 betalende bezoekers betaald. Ik denk dat dit een aardige schatting is. Ik ben er altijd verbaasd over geweest dat in latere documenten zelfs 650.000 stond. Wat is nodig om de zaak draaiende houden?"

Efteling
De raad discussieerde over de vraag wie verantwoordelijk is voor het reguleren van het drukke verkeer. Spaans: "De inzet van verkeersregelaars is nog steeds onvoldoende. Het is voor ons klip en klaar dat degene die uiteindelijk verantwoordelijk is voor het veroorzaken van de overlast er ook voor moet zorgen dat die zo weinig mogelijk optreedt. Ik heb niet idee dat bij de Efteling of de Keukenhof de overheid buiten de deur het verkeer staat te regelen."

Grotere verantwoordelijkheid
Spaans vroeg het college: "Wat heeft u precies afgesproken met de SWEK over de verantwoordelijkheid en verkeersregelaars? We horen nog te vaak van de SWEK: wij zijn verantwoordelijk tot de grens van het gebied, wat daarna gebeurt is aan de gemeente. Bent u ook van mening dat de SWEK een grotere verantwoordelijkheid heeft dan de stichting tot nu toe lijkt in te vullen?"

Piet de Gruijter (SGP) vroeg zich af: "Bij wie ligt het eigenaarschap van het gebied en wie geeft leiding aan het goed beheren van het gebied? Wij zijn voorstander van meer inzet van politie, boa's en verkeersregelaars." De SGP zou ook graag zien dat horeca en detailhandel in het werelderfgoed op zondag gesloten zijn. Ook vraagt de partij zich af hoeveel toeristen nodig zijn om het gebied exploitabel te houden.

Ontmoedigingsbeleid
Mark den Boer (CDA) verbaasde zich de wens van De Gruijter om het aantal toeristen in te perken. "Het aantal toeristen in Nederland is met 10 procent gestegen. Amsterdam is al jaren bezig om de druk te verminderen, maar krijgt dat niet voor elkaar. Hoe realistisch is uw vraag?" De Gruijter: "Je kunt een ontmoedigingsbeleid voeren."

Den Boer wees erop dat er al veel goede maatregelen zijn genomen. "Bijvoorbeeld het instellen van een stop & go-zone voor bussen. De customer journey app komt er. Maar het is nog niet voldoende. Dat molenbewoners en inwoners zich tot ons moeten richten, vind ik een teken aan de wand."

Relaties
Wat het CDA betreft gaat de procesmanager meer aandacht besteden aan de relaties tussen alle bij het gebied betrokken partijen. Wethouder Paul Verschoor: "De gebiedsmanager besteedt zeer veel aandacht aan relaties. Hij slaagt erin vertrouwen te krijgen van de SWEK en de belangenvereniging, bezoekt hun vergaderingen. Op paaszaterdag stond hij ook aan de kant van de weg om te kijken hoe het loopt."

Den Boer: "U bent het met mij eens dat het niet zo zou moeten zijn dat molenbewoners en inwoners hier in de raad om aandacht moeten vragen?" Verschoor: "Ja, maar dat is moeilijk te voorkomen omdat er op dit moment in het gebied zoveel speelt." 

Kritiek
Harry Stam (CU) hield een lang betoog met als rode draad: er moet meer gedaan worden aan parkeerproblematiek en overlast en de gemeente handelt te traag. Ook vindt de CU dat alle overleg vooral 'een ambtelijk gebeuren' is en geen 'co-creatie'. De klaagzang ontlokte Ineke van der Have (VVD) de opmerking: "Ik ben verbaasd dat het college er nog zit, na alle kritiek."

De toon van de VVD is dan ook een stuk positiever. "We vinden het een beetje prematuur om op 17 april al zo negatief te zijn over een plan voor 2018. Er is tijdens de paasdagen best wat misgegaan met parkeren, dat zullen we niet één, twee, drie oplossen. Het enige wat we kunnen doen is reguleren en ons best doen."

Trots
Het aantal toeristen verminderen beschouwt Van der Have als onmogelijk. "Ze komen gewoon. Gelukkig zijn er die via de website boeken, die kun je dan nog wel reguleren. We moeten trots zijn op Kinderdijk. We zijn er heus van overtuigd dat we inwoners en molenaars erbij moeten betrekken. Wat ons betreft bent u op de goede weg, college."

Wethouder Paul Verschoor erkende: "Er is best wat te verbeteren. De stop & go-zone is net voor de paasdagen gereed gekomen. Ik ben zelf een aantal keren langs het gebied gereden. Op paaszaterdag ging het prima, op de zondag kreeg ik tranen in ogen, een dag later liep het weer uitstekend. Ik denk dat het zinvol is dat de SWEK en ik nog eens met elkaar om tafel gaan zitten, om beter te finetunen."

Overleg
Spaans vindt dat prima, maar: "Wij vinden het de verantwoordelijkheid van de SWEK dat verkeersstromen op de juiste manier geleid worden." Verschoor bevestigde dat. Ook erkende hij, in reactie op de CU, dat molenbewoners nauwer bij alle overleg betrokken moeten worden. "Ik zeg u  toe dat ik daarvoor aandacht zal vragen bij onze gebiedsmanager."

Op de vraag van Stam of ook de raad beter bij alle ontwikkelingen betrokken kan worden, antwoordde de wethouder in medische termen: "Mijn voorstel is over een maand of drie weer een keer de thermometer erin te doen."

Meer invloed
Ook burgemeester Dirk van der Borg bracht de invloed van de gemeente ter sprake. "Destijds is de SWEK op afstand geplaatst, er is een directie gekomen en een raad van toezicht. In de context van toen is dat een begrijpelijk verhaal. Hoe krijgen we nu als raad meer invloed op alles wat speelt in het gebied?"

Niet alleen Molenwaard vraagt zich dat af. "Het probleem is: dit is ook een vraagstuk van Alblasserdam, het waterschap en de provincie. Als het de wens van uw raad is om meer grip te krijgen, is het verstandig dat er een gesprek plaatsvindt tussen u als gemeenteraad en de raad van toezicht."

Spaans: "We willen niet dat de SWEK alleen onder deze raad komt te vallen. Maar ik denk wel dat het goed is om alle stakeholders een betere plek te geven." Van der Borg: "Ja, we dragen een gezamenlijke verantwoordelijkheid."

Niet goed beheersbaar
De Gruijter: "De gemeente is op afstand gekomen. We hadden een financieel probleem, veel is goed ingevuld door de SWEK. Dat neemt niet weg dat gaande het proces je een aantal zaken blijkbaar niet goed beheersbaar kunt krijgen. De gevolgen zijn voor molenbewoners en inwoners. We willen luisteren naar de stem in de samenleving."

Stevigere regie
Van der Borg stelde voor: "Laten we proberen of we een stukje regie op een aantal onderdelen steviger met elkaar kunnen afspreken. We zijn volop bezig met onderzoeken rondom de middellange en lange termijn als het gaat om leefbaarheid en parkeerdruk. We hopen nog voor de zomer een eerste concept van het gebiedsperspectief op tafel te hebben."

"Het gebiedsperspectief wordt zoveel mogelijk opgesteld met alle betrokkenen. Daarnaast hebben we gezegd: hoe beginnen we het nieuwe seizoen, op korte termijn? Daarvoor is een handhavingsplan opgesteld. Dat is voor een jaar. Niet alles is goed gegaan in het paasweekeinde, dat is erkend door de SWEK. Van eerste ervaringen proberen we te leren."